Seferberlik ve savaş hali yönetmeliği nedir? Seferberlik ne zaman, hangi durumlarda ilan edilir?

Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, 'Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü' yürürlükten kaldırılarak yerine 'Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği' getirildi. Bu kararın ardından, " Seferberlik ve savaş hali yönetmeliği nedir? Seferberlik ne zaman, hangi durumlarda ilan edilir?" gibi sorular gündeme geldi. Daha önce Bakanlar Kurulu tarafından alınan seferberlik kararı, artık Cumhurbaşkanı tarafından alınabilecek.

SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ YÖNETMELİĞİ NEDİR?

"24/5/1990 tarihli ve 90/500 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü"nün yürürlükten kaldırılmasına ve ekli "Seferberlik ve Savaş Hâli Yönetmeliği'nin yürürlüğe konulmasına, 4/11/1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanununun 19 uncu maddesi ile 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanununun 57'nci maddesi gereğince karar verilmiştir."

Seferberlik ve savaş hali ile bu durumların henüz ilan edilmediği, savaş gerektirecek gergin ve buhranlı dönemlerde uygulanacak eylem planı ve hazırlıkları kapsayan yönetmeliği ifade ediyor.

SEFERBERLİK NE ZAMAN, HANGİ DURUMLARDA İLAN EDİLİR?

Milli Savunma Bakanlığı seferberliği şu şekilde tanımlamaktadır:

"Seferberlik, devletin tüm güç ve kaynaklarının, özellikle askeri gücün, savaşın ihtiyaçlarına göre hazırlanması, toplanması, düzenlenmesi ve kullanılması sürecidir. Bu dönemde, hak ve özgürlükler kanunlarla kısmen veya tamamen kısıtlanabilir."

Seferberlik ilanı için, bir devletin başka bir devletle savaşmasının kaçınılmaz hale gelmesi ya da iç karışıklıkların olağan yollarla kontrol edilememesi gerekmektedir.

Savaş gerektiren bir durumun ortaya çıkması, isyan, vatana veya cumhuriyete karşı ciddi ve eylemli bir kalkışma ya da ülkenin ve milletin bütünlüğünü tehdit eden iç ve dış tehlikelerin varlığı durumunda, Cumhurbaşkanı genel veya kısmi seferberlik ilan etme yetkisine sahiptir.