Tarihi hamam direniyor

ONURHAN ALPAGUT

Kadı Hamamı olarak da bilinen Şifalı Lüks Hamamı, İzmir’de yapılan ilk Osmanlı Hamamı olma özelliği taşıyor. Asırlık hamam, 600 yıllık tarihiyle Basmane’de hizmet vermeye devam ediyor. Anafartalar Caddesi üzerinde yer alan hamam eskisi kadar rağbet göremese de yine müşterisini buluyor.

İZMİR’DEKİ İLK HAMAM

İzmir’de ilk Osmanlı eserlerinden biri olarak gösterilen Şifalı Lüks (Kadı) Hamamı çifte hamam olarak inşa edilmiş. Soyunma yerleri, basık sekizgen kemerli kasnak üzerinde kubbeyle örtülü olarak inşa edilen hamamın ılık bölümünün tavanı beşiği andırıyor. Birbirine bitişik olarak inşa edilen yapıda bir bölüm kadınlara diğer bölüm ise erkeklere ayrılıyor. 3 bölüme ayrılan Kadı Hamamı’nda odalardan bir tanesi diğer odalara göre daha sıcak olarak tasarlanmış. Diğer bir oda ise solunum zorluğu çekenler ve astım hastaları düşünülerek sıcaklık daha düşük tutulmuş. Hamamın son bölümü ise göbek taşı kısmı. Ne sıcak ne soğuk olan göbek taşı kısmında vücut kendi ısısına yükseltilerek, ter atması sağlanıyor. Hamamın ısıtma sistemi ise bir labirenti andırıyor. Bir insanın geçebileceği tarzda tasarlanan dehlizlerden geçen alev ve duman sayesinde hamamın sıcaklığı ayarlanıyor.

KÜLTÜRÜ BİLEN TERCİH EDİYOR

Hamamın işletmeciliğini yapan Nihal Kaya civarda yükselen binalar sebebi ile hamamın alçakta kaldığını ancak yine meraklısını bulduğunu söyleyerek, “Hamam biraz ara sokakta olsa da görenler çok beğeniyor. Genelde artık hamamlar binaların altlarına kuruluyor. Böyle tarihi hamam sayısı çok az. Agora'da vardı o da kapandı. Şu an bildiğim kadarıyla müze olarak restore ediliyor. Çeşitli ilçelerde açılan bina altındaki hamamları tercih edenler genelde böyle tarihi hamamları görünce çok şaşırıyor. Çünkü ferah ve ambiyans olarak etkileyici bir ortam var. Gelen bir daha geliyor diyebilirim. Eskiden hamamlar doluyken şimdi günde en fazla 10-15 insan geliyor. Buraya hamam kültürünü bilen insanlar rağbet gösteriyor” diye konuştu.

HÜRREM DE BU HAMAMA GELMİŞTİ

Osmanlı döneminde yapılan tarihi hamama Hürrem Sultan’ın da geldiğini söyleyen Kaya, “Eşim 18 yaşından beri hamamcılıkla uğraşıyor. Aileden gelen eski bir meslek. Bu hamamda hem kadınlar için özel bir hamam hem de erkekler için özel bir bölüm var. Girişleri ayrı. Bu hamamın en az 600 yıllık bir geçmişi var. Burası Osmanlıların İzmir’de yaptığı ilk hamam. Osmanlı İmparatorluğu’nun onuncu padişahı ve 89. İslam Halifesi I. Süleyman’ın nikahlı eşi Hürrem Sultan İzmir’e geldiğinde bu hamamda yıkanırmış. Bizim müşterilerimiz genelde bu hamamda yıllar önce yıkanmayı alışkanlık haline getirenlerden oluşuyor. Çocukluğunda bu hamama gelenler aradan yıllar geçtikten sonra eskiyi yad etmek için geliyor. Çocukluk anılarını, hatıraları akıllarına geliyor. Bu hamamda yıkanmaya alışanlar, başka hamama gitmiyor” dedi.

HAMAMA RAĞBET AZALDI

Hamam kültürünün günümüzde azaldığını belirten Kaya, “Bunun en önemli nedenleri başında yaşadığımız hayat standartları geliyor. Artık inşalar evlerinde oldukça, lüks banyolarda konforlu biçimde banyolar yapılıyor. Günümüzde hamama gitmeyi tercih eden insanlar hamamın sağlığa olan faydasını bilen, bunun yanında sauna, buhar banyosu gibi çeşitli hamam özelliklerinden yararlanmak isteyen insanlar. Hamam kültürü artık daha çok otellerde ve çeşitli tesislerde devam ediyor. Çünkü insanlar buralarda hamamla birlikte farklı etkinliklerden de yararlanabiliyor. Sadece hamam olarak hizmet veren yerler bu nedenle değerini bilen insanların dışında rağbet görmüyor. Ancak gitmeyen kişilerin mutlaka denemesi ve hamam kültürünü yaşamasını öneriyoruz” diye konuştu.

Haber Merkezi