‘Tarladan çatala gıda güvenliği’ sağlansın!

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
Yakın zaman önce Kırıkkale’de 40’a yakın vatandaş bir dönerciden yedikleri döner sonrası, İstanbul ve Tekirdağ’da ise 100’lerce vatandaş ıspanaktan kaynaklı olduğu belirtilen gıda zehirlenmesi nedeniyle hastanelere başvurdu. Türkiye’de büyük yankı uyandırarak eleştirilerin doğmasına neden olan ve sosyal mecralarda da en çok konuşulanlar arasına giren gıda zehirlenmelerinin kaynağı henüz belirlenemezken Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şube Başkanı Cevdet Uçan önemli uyarılarda ve çözüm önerilerinde bulundu. Dünya Sağlık Örgütü’nün raporlarına göre; besinler aracılığıyla taşınan bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasal maddelerden kaynaklanan besin zehirlenmelerinin dünyada her yıl yaklaşık 600 milyon kişiyi etkilediğini söyleyen Uçan, Sağlık Bakanlığı verilerine göre de; ülkemizde her yıl yaklaşık 5 milyon kişinin besin zehirlenmesi problemiyle karşılaştığını kaydetti. Besin zehirlenmelerinin ölümcül olabileceğini aktaran Uçan, “Tüketicinin ‘yaşam hakkı’ ne olacak, sağlığımız kime emanet?” diyerek acilen bir çalışma komisyonu oluşturulup, alınacak gerekli önlemlerin belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Görüşlerine yer verdiğimiz TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör ise tahlillerin henüz belirlenmeden ‘güzelavrat otu’nun neden olarak gösterilmesinin yanlış olduğunu belirtti. Türkiye’de sahtekarlık yapmayan gıda işletmesinin bulunmadığını, merdiven altı işletmelerin ciddi bir artış gösterdiğini hatırlatan Özden, “Tespit edildiği an para değil, direkt hapis cezası verilmeli; iş yeri tamamen kapatılmalı” dedi.
“AÇIKLAMALAR YETERSİZDİR”
Başkan Cevdet Uçan, sözlerine şöyle başladı: “Son iki günde; Kırıkkale'de 40’a yakın vatandaşımız bir dönerciden yedikleri döner sonrası, İstanbul da ise 50’ye yakın vatandaşımız ıspanaktan kaynaklı olduğu belirtilen gıda zehirlenmesi nedeniyle hastanelere başvurmuştur. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’nün yaptığı açıklamada İstanbul geneli sağlık tesislerine ıspanak ve ıspanağa benzer bitkilerden kaynaklı gıda zehirlenmesi olduğu basına yansımıştır.Bir tarafta dönerden diğer tarafta ıspanak ve benzeri gıdadan zehirlenmeler tüketicileri tedirgin etmiştir. Bilindiği üzere gerekli önlemler alınmaz ise sağlık tesislerine geç başvuru besin zehirlenmelerinde ölüme sebebiyet vermektedir. Açıklamalar yetersizdir, her iki olayda besin zehirlenmesine yol açan etkenler ya da kimyasallar nelerdir, ıspanak ve benzeri bitkiler nerelerden alınmış, bu bitkiler kontrol altına alındı mı, bahsedilen ıspanak nereden geldi, sera ürünü mü, açık tarla ürünü mü, besin zehirlenmesine yol açan etkenler zirai ilaç kalıntıları mı (Pestisidler-biyosidaller), depolama yada nakliye sırasında bir kimyasal bulaşması mı yoksa sulama için kullanılan sudan mı kaynaklanıyor, bazı basın organlarına yansıdığı üzere pişirme ya da bekletilme sorunu mudur? Tüketicilerin çok acil ve ivedi olarak doğru bilgiler ile bilgilenmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına ihtiyaç vardır.”
“EN ÖNEMLİ HALK SAĞLIĞI SORUNU”
“Bilindiği gibi besin zehirlenmesi ölümcül olabilmektedir” ifadelerini kullanan Uçan, Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerini açıklayarak “Besinler aracılığıyla taşınan bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasal maddelerden kaynaklanan besin zehirlenmeleri dünyada her yıl yaklaşık 600 milyon kişiyi etkiliyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre de; ülkemizde her yıl yaklaşık 5 milyon kişi besin zehirlenmesi problemiyle karşılaşıyor.Değerli tüketiciler sebze ve meyvelerin de bakteriyel olarak besin zehirlenmelerine yol açabileceği unutulmamalı. Üretim aşamasında çiftlikte kirli veya bakteri bulaşmış suyla sulanması, iyi yıkanmamaları nedeniyle üzerlerinde kalan kalıntılar da besin zehirlenmesine neden olabilir. Sebzeleri mutlaka bol suyla iyice yıkayın. Basına ve kamuoyuna yansıyan iki çeşit zehirlenme vakası var. Yansımayan ne kadar gıda zehirlenmeleri var bilinmiyor, yemekhaneler, sokak cephesi açık dönerler, tamamen denetimsiz lokantalar, buralarda kullanılan malzemelerin sağlıklı olup olmadığı konuları günümüzün en önemli halk sağlığı sorunu olup, tüketici sağlığını tehdit etmektedir” dedi.
“ÇALIŞMA KOMİSYONU OLUŞTURULMALI”
Bir yurttaş ve bir tüketici olarak yetkili mercilere sorularını yönlendiren Cevdet Uçan, “Özellikle tarım sektörünün kullandıkları ilaçlar nedeniyle karşı karşıya olduğumuz riskler nelerdir, birileri ölmeden etkin ve caydırıcı denetimleri kim yapacak, mevzuatı kim düzenleyecek, bu konudaki Ar-Ge’yi kim yapacak, tüketiciyi kim bilinçlendirecek, gıda güvenliği, halk sağlığı, tüketicinin sağlık ve güvenlik hakkı ve giderek birincil bir temel hak ve özgürlük olan ‘yaşam hakkı’ ne olacak, kim yapacak, gıda güvenliğimiz, sağlığımız kime emanet, tüketicinin evrensel hakkı olan sağlık ve güvenliğini kim koruyacak yoksa beyaz atlı prensi mi bekleyeceğiz? Vatandaşlarımızın sağlıklı gıdaya ulaşımı politikalarını ve yol haritasını oluşturmak için ilgili bakanlıklar, meslek odaları, çiftçi ve esnaf temsilcileri, tüketici örgütleri temsilcileri gibi paydaşlardan/taraflardan oluşan bir çalışma komisyonu oluşturularak, alınacak gerekli önlemler belirlenmelidir” dedi.
“MERDİVEN ALTI İŞLETMELER ARTTI”        
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör ise besin zehirlenmelerinin ıspanaktan değil, yabani otlardan kaynaklandığını tespit eden kişilerin yanıldığını, henüz tahliller çıkmadan ‘güzelavrat otu’nun kaynak olarak gösterilmesinin doğru olmadığını söyledi. Başlı başına ıspanağı neden göstererek üreticileri mağdur etmenin haksız bir görüş olduğunu dile getiren Güngör, aşırı gübrelemenin ve ıspanak arasına karışan yabani otların da ihtimal olarak gösterilebileceğini savundu. “İyice yıkayın, gerekirse sirkeli suda bekletin" diyen Güngör, “Ispanak yapıldıktan hemen sonra yenmeli" uyarısında da bulundu. İzmir’de de gıda zehirlenmelerinin sıklıkla yaşandığının altını çizen Güngör, “Merdiven altı işletmeler arttı. Denetimler yeterince sağlanamadığı için Türkiye’de sahtekarlık yapmayan gıda işletmesi kalmadı” sözlerini kullandı.