Topraktan Toprağa Projesi yakında Urla’da!

NURETTİN BAKİ - ÖZEL HABER

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın verdiği bilgilere göre Türkiye’de günlük olarak 4.9 milyon ekmek israf ediliyor. Üretilen sebze ve meyvelerin yüzde 50’si kaybediliyor. Hizmet sektöründe; işletme başı yılda 4.2 ton gıda ve 2 bin litre içecek israfı var. Her yıl çöpe giden 19 milyon ton gıda, yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp miktarına denk geliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ve AK Parti İzmir Milletvekilli Ceyda Bölünmez Çankırı’nın desteklerini değerlendiren Sosyal Girişimci, birçok projenin mimarı Şef Ebru Baybara Demir, Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Yönetimi Projesi’ni hayata geçirdi. Diyarbakır Kayapınar Belediyesi ve Topraktan Tabağa Tarımsal Kalkınma Kooperatifi iş birliğiyle hayata geçirilen proje, pazaryerlerindeki atık gıdanın komposta, kullanılabilir olanların ise paketli gıdaya dönüştürülmesiyle, tarımsal kuraklığın etkilerinin azaltılmasını ve gıda israfının en aza indirilmesini hedefliyor. Diyarbakır ve Adana’da başarılı bir şekilde işleyen projenin yakın zamanda İzmir Urla’da hayata geçireceklerini belirten Ebru Baybara Demir, mart ayından bu yana kompostlanan atık miktarının 300 ton olduğunu söyledi.

100 TON SEBZE MEYVENİN YÜZDE 30’U ATIK!

Projeyi Diyarbakır’da nasıl hayata geçirdiklerini anlatan Ebru Baybara Demir, “Topraktaki kayıp, topraktaki mikroorganizma ve mikroorganizma maddesinin az olduğunu ve bundan dolayı da tarımsal üretiminin sıkıntıya girdiğini biliyoruz. Bu sorun iklimsel kuraklıkla birleşince çok korkunç tablolar ortaya çıkıyor. Bu konunun üzerine çok değerli uzman hocalarımızla çalıştık ve projemize Diyarbakır’dan start verdik. Diyarbakır merkez haline günlük olarak 100 ton sebze ve meyvenin giriş yaptığını öğrendik. Mart ayından beri her gün pazarlara giren malzemeyi tartmaya başladık. 8 ilçede her gün 8 Pazar kuruluyor ve her pazardan aldığımız Pazar atık miktarı 3 ton ortalaması çıktı. Yani Diyarbakır halinden çıkan 100 ton sebze meyvenin yüzde 30’u atık olarak çöpe gidiyor” diye konuştu.

SULAMAYI ÜÇTE BİR AZALTIYOR

Sebze ve meyve attığından elde ettikleri kompostların toprakla buluşmasından sonra su ve gübrede önemli oranda bir tasarruf sağlandığını belirten Ebru Baybara Demir, “Bu atıkları değerlendirmek için biz de hemen bir sistem kurduk ve bu atıkları kompostlamaya başladık. Tarımsal kuraklığın önüne geçebilecek çok önemli bir proje. Çünkü eğer doğru üretilmiş bir kompost topraktaki düzeni olumlu şekilde değiştiriyor. Sulamayı üçte bir azaltıyor. Gübre kullanımını beşte bire düşürüyor ve ilk yıl verimi yüzde 38 artırıyor. Biz bunun üzerine ne yapabiliriz diye düşünürken baktık ki pazarlarda toplanılan attığın yüzde 12-15 hala attık değil. Şunu da söyleyebiliriz her bir pazarcı her bir ürünün yüzde 55’ini satıyor yüzde 30’nu döküyor yüzde 15’ini ertesi gün ki pazara saklıyor. Biz bu istatistikleri takip etmeye başladık. Sonuç olarak yüzde 12-15’i belki rakam olarak küçük ama 700 kiloya bazen 800 kiloya varan bir iyi durumdaki atık almaya başladık. Bunları değerlendirmek için hemen bir aşevi kurduk. 10 günde kurulan bu aşevi Pazar kaynaklı bu iyi durumdaki sebze ve meyve gıda fazlasını günde bin 200 kişiye yemek pişirir hale getirdik. Burada 11 kişiyi de istihdam etmiş olduk. Bazı sebze meyveyi de konserveledik ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırdık. Sistem şu an o kadar iyi gidiyor ki Mart ayından beri bizim kompostladığımız atık miktarı 300 ton. Bu kompostları çiftçimize dağıtmak üzere hazırladık. Bu sistemi Diyarbakır’dan sonra Adana ve Muğla’da da uygulamaya başladık” ifadelerine yer verdi.

PROJE YAKINDA URLA’DA

Diyarbakır, Adana ve Muğla’da projenin çok başarılı bir şekilde devam ettiğini dile getiren Ebru Baybara Demir, AK Parti İzmir Milletvekili Ceyda Bölünmez Çankırı’nın büyük destek ve emekleriyle yakın zamanda İzmir Urla’da da hayata geçireceklerini söyledi.