Türkiye’de sığınma evleri: Yeni bir hayata başlamayı imkansız hale getiren koşullar!

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, ‘AİHM Opuz Grup Davası 2023 Gölge Raporu’nu yayımladı. O raporda derin bir sorun haline gelen kadın sığınma evlerine de dikkat çeken vakıf, “Sığınaklarda kadınların özgürlüklerini kısıtlayan, yeni bir hayata başlamayı imkansız hale getiren koşullar yaratan güvenlik önlemleri alınmakta” bilgisini paylaştı.

Raporda yer alan detaylar şöyle: “Türkiye’de sığınakların işleyişini belirleyen düzenlemelere göre, 12 yaşını doldurmuş oğlan çocuğu veya engelli çocuğu olan kadınlar ile 60 yaşını doldurmuş kadınlar sığınak hizmetlerinden yararlanamıyor. Ayrıca bu kadınlara sunulan alternatifler şiddetle mücadeleye yönelik uzmanlaşmış hizmetleri kapsamamakta ve uygulamada mevzuatta belirtilen alternatiflerin etkili bir şekilde işlemediği görülmektedir.”

SİSTEMATİK OLARAK SIĞINAKLARA KABUL EDİLMİYORLAR

“12 yaşın üzerinde oğlu olan kadınlara, sığınağa gidebilmeleri için çocuklarını devlet bakımına vermeleri sıklıkla bir alternatif olarak önerilmektedir” ifadelerinin yer aldığı raporda, “Ancak bu özel durumda hem çocuk hem de koruma sistemine giren kadın özellikli bir destek alamamakta, kadınlar da çocuklarını kurumdan alabilmek için gerekli şartları yerine getirmek için kendileri mücadele etmek zorunda kalmaktadır. Türkiye’de yaşlılara yönelik mevcut hizmetler zaten oldukça yetersiz olduğundan 60 yaş üstü kadınlara yönelik eşdeğer bir alternatif sunulmamaktadır. Sığınaklara kabulde yaygın olarak görülen ihlallerin yanı sıra, norm olarak kabul edilen ve tekrar tekrar işlenen ihlaller de bulunmaktadır. Uygulamada göçmen ve mülteci kadınların yanı sıra başka kentlerde ikamet eden kadınların da mevzuatta belirtilmemesine rağmen sistematik olarak sığınaklara kabul edilmediği görülmektedir” bilgisi paylaşıldı.

İHTİYAÇ DUYDUKLARI SOSYAL HİZMETLERE ERİŞEMİYORLAR

Son olarak ise “Başka şehirlerde yaşayan kadınlara sıklıkla şiddet uygulayanın bulunduğu ve kaçtıkları şehirlere dönmeleri bir alternatif olarak tavsiye edilmekte. Göçmen ve mülteci kadınlara sunulan bir alternatif ise bulunmamaktadır. Sığınaklara giden kadınlar, şiddetten uzak yeni bir hayat kurmak için ihtiyaç duydukları sosyal hizmetlere erişemiyorlar. Sığınaklarda kadınların özgürlüklerini kısıtlayan, yeni bir hayata başlamayı imkansız hale getiren koşullar yaratan güvenlik önlemleri alınmakta. Binanın hem dışında hem de içinde güvenlik personeli ve kameraların olması, giriş çıkış saatlerinin sıkı bir şekilde kontrol edilmesi, telefon kullanımının yasaklanması, binaya girişte üst araması yapılması gibi koşullar kadınlar tarafından sıklıkla cezaevi koşullarına benzetilmektedir. Öte yandan kadınlara yönelik bireysel güvenlik risk analizi ve güvenlik planları hazırlanmamakta. ŞÖNİM’lere bağlı sığınaklarda kalan kadınların Mor Çatı’dan destek aldığı durumlarda ise sığınaklarda kendilerine tekrar hayat kurmalarına yönelik bir destek sunulmadığı ve süreleri dolduğunda risk analizi yapılmadan çıkışlarının verildiği görülmektedir” cümlelerine dikkat çekildi.

SULTAN GÜMÜŞ KAYA