Uyku bozukluğuna dikkat!

NİLGÜN TAZE - ÖZEL HABER

Uyku, vücudumuzun dinlendiği, tazelendiği önemli bir onarım süreci. Yaşamımızın üçte birini uyuyarak geçiriyoruz. Yetişkinler için normal uyku süresi, kişiden kişiye değişmekle birlikte ortalama 6 ile 8 saat arasında değişiyor. Bazı insanlar bu süreden daha kısa, bazıları ise daha uzun bir süre uyuma ihtiyacı duyarken, yaşlılar genellikle daha erken yatıp erken kalkma eğilimi taşıyor. Yapılan araştırmalara göre ise uyku bozukluğundan kaynaklanan 80’nin üzerinde rahatsızlık mevcut.

Gelişen teknoloji ile birlikte insanların uykuya yeteri kadar zaman ayırmadığı bilgisini veren Türk Toraks Derneği Uyku Bozuklukları Çalışma Gurubu Başkanı Prof.Dr. Özen Kaçmaz Başoğlu, “Sağlıklı bir yaşam için sağlıklı bir uyku vazgeçilmezdir. Uzun süreli uykusuzluk ya da düzensiz uyku çeşitli zihinsel ve fiziksel sorunları da beraberinde getirerek gün içinde performans kaybına yol açar. Seksenin üzerinde uyku bozukluğu bulunmaktadır ve insanların yaklaşık yarısı hayatlarının bir döneminde bir uyku sorunundan yakınmaktadır. Nitekim artan obezite nedeniyle uyku apne sendromu başta olmak üzere pek çok uyku bozukluğu daha sık görülmektedir” dedi.

YORGUNLUK YARATIYOR

Uyku bozukluklarına bağlı olarak sabah yorgun uyanma ve gündüz aşırı uyuklama, yüksek sesle horlama, uykuda nefes durması, diş gıcırdatma, uyurgezerlik, uykuda konuşma gibi rahatsızlıkların oluştuğunu açıklayan Başoğlu, “Yapılan çalışmalarda yetişkin erkeklerin yüzde 17, kadınların yüzde 6’sında uyku apnesi olduğu tespit edildi. Özellikle 40-65 yaşları arası erkeklerde bu durum daha sık görülüyor. Yaşın ilerlemesi ile birlikte görülme sıklığı ise daha da artıyor. Uyku apne hastalarında gece boyunca yakınlarının tanımladığı nefes durmaları (apne) görülüyor. Yatağa girip saatlerce uyuyamama, gece uyanıp tekrar uykuya dalamama veya sabah çok erken kalkma ile seyreden uykusuzluk (insomnia) da çok sık karşılaşılan diğer bir sorun” ifadelerini kullandı.

APNE SENDROMU

Uykudan boğularak uyanma, gürültülü horlama, nefes durmaları ve gündüz aşırı uyku halinin sık olmasının saptanan diğer yakınmalar arasında yer aldığını açıklayan Başoğlu, şunları söyledi: “Gündüz uyuklamaları nedeniyle ev, iş ve trafik kazası yapma riskleri 2-3 kat daha fazla oluşur.  Uyku apne hastaları, çoğu kez horladığının ve nefesinin durduğunun farkında olmadığı için doktora başvurmaz veya geç başvururlar. Bu hastaların yarısından fazlasında yüksek tansiyon olduğu bilinmektedir. Özellikle üç tansiyon ilacı kullanımına karşın kan basıncı yüksekliği ile seyreden dirençli hipertansiyon durumu varsa mutlaka uyku apne sendromu araştırılmalıdır. Bu hastalarda kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı, kalp krizi, ritim bozukluğu ve inme riski yüksektir. Ayrıca kan lipidlerinde artış, şeker hastalığı ve insülin direnci de sıktır. Uyku apnesinin en kötü sonucu ise uyku sırasında ölüm görülebilmesidir.”

TÜRK TORAKS DERNEĞİ

Başoğlu, uyku apne sendromu olmak üzere pek çok uyku bozukluğu tanısı için polisomnografi denilen uyku testi yapılması gerektiğini ifade ederek, “Uyku testi, hastanın bir gece uyku laboratuvarında yatırılarak uykusunun değerlendirildiği bir tetkiktir. Gece boyunca uykuda hastanın vücuduna ait pek çok biyolojik sinyal bilgisayara kaydedilir ve bu kayıtlar incelenerek uyku hastalıklarının tanısı konabilir. Türk Toraks Derneği ise ülkemizde solunum sistemi sağlığını geliştirmeyi amaçlayan bir dernektir. Uyanıkken yaşanan solunum sorunları yanı sıra uykudaki solunum sorunları da derneğimizin ilgi alanındadır. Derneğimiz kurulduktan kısa bir süre sonra oluşturulan Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu ile hekimlerin uyku hastalıkları konusunda eğitiminde öncü rol üstlenmiş, hastaların eğitilmesi konusunda da rol almıştır” şeklinde konuştu.

BİLİNÇLENDİRME ÇALIŞMALARI

Türkiye’de halkın ve sağlık çalışanlarının uyku bozuklukları konusunda yeterli bilgisi olmaması nedeniyle tanı koyma ve tedaviye başlamada belirgin gecikmeler yaşandığını açıklayan Başoğlu, “Bu nedenle,  ‘Huzurlu uyu, hayatına değer kat’ sloganıyla tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de uyku bozuklukları konusunda farkındalık yaratmak, halkı bilinçlendirmek ve kamuoyu oluşturmak hedeflendi. Bu amaçla bilgilendirme toplantıları yapılarak, Türk Toraks Derneği Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu tarafından hazırlanmış olan halk bilgilendirme kitapçıkları dağıtılarak, basına görsel ve yazılı açıklamalar yapıldı” açıklamasını yaptı.