- Gündem
- 10.05.2025 01:17
Ege Sanayicileri ve İş Adamları Derneğinin konuğu olan Prof.Dr. İlber Ortaylı, iş adamlarına Orta Doğuyu anlattı
TANER UYANIKER-ÖZKAN PEKÇALIŞKAN
Ege Sanayicileri ve İş Adamları Derneğinin (ESİAD) 32. Yüksek İstişare Konseyi Toplantısı, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. İlber Ortaylının konuk konuşmacı olarak katılımıyla Swiss Otel Grand Efesde gerçekleştirildi.
Ortaylı, Orta Doğunun demokrasi anlayışından, Türkiyenin Orta Doğudaki yerine ve Suriye politikasına kadar birçok konuda değerlendirmelerde bulundu.
GÜÇLÜ: CİDDİ BİR TEMPO SAĞLAMAK ZORUNLU
Açılış konuşmasını gerçekleştiren ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Güçlü, Bilindiği üzere, ekonomik performansın en belirgin göstergesi büyüme hızıdır. Artık günümüzde büyümenin fiziki boyutu kadar niteliği de dikkate alınmaktadır. Daha yüksek katma değerli ürünler, yüksek teknoloji gerektiren üretim teknikleri, yaratıcı çabaların ortaya çıkaracağı ürün paletleri sürdürülebilir bir kalkınma için olmazsa olmaz unsurlardır. Bu hedeflere ulaşmada yatırım ihtiyacı öne çıkmaktadır. Bir yandan fiziki büyüme gereklerini karşılarken, bir yandan da başta 4.0 olmak üzere yeni sanayi gerçeğini yakalamak için yatırım alanında ciddi bir tempo sağlamak zorunludur dedi.
Güçlüden sonra söz alan ESİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Enis Özsaruha ise, Darbe girişimine, demokratik kurum ve kuruluşların ortaya koyduğu tavır ile toplumumuzun birliğinin kısa sürede engel olma başarısını göstermesi, ülkemiz için büyük bir başarı ve kazanımdır ifadelerini vurguladı.
ORTA DOĞUDA 3 ÜLKE VAR!
Orta Doğu'da devlet anlamında üç ülkenin yer aldığını ve sadece bu ülkelerin üretim yaptığını diğer ülkelerin bir şey üretmediğini belirten Prof.Dr. İlber Ortaylı, Türkiye, İran ve İsrail üretiyor. Ancak üretim demek, topraklarından çıkan bir takım madenleri veya petrol gibi kaynakları başkalarının işleyip satması değildir. Bu çok açık bir gerçektir. İçtiği suya kadar dışarıdan getiren petrol zengini ülkeler, hiçbir şekilde siyasi nutuklar için bir araya geldikleri halde, fakir ülkelerin kredi kaynaklarını yönlendirecek oluşum içine girmemektedir. Üretmeyen, hammaddelerini iyi kullanamayan, onlara sahip olamayan bir dünyayı düşünmek zorundasınız. Dünyada petrol üreten ülkeler iki kategoridedir. Norveç gibi petrolü kendisi işleyen, diğeri ise ellere bakan ülkelerdir. Örneğin; İran, benzin kuyruklarının oluştuğu bir petrol ülkesi. Çok iyi mühendisleri teknisyenleri de var dedi.
KIBRISLILARIN NE İSTEDİĞİ ÖNEMLİ DEĞİL
Rusyanın Suriye politikası hakkında değerlendirmelerde bulunan Ortaylı, Rusya orada ve bunu kabul etmek zorundasınız. Rusya tepede. Bunların denizcilikle alakası yoktur. Rusların denizleri nehirlerde yüzer. Başka denizlerde kayık bile yüzdüremezler. Küçümsemek için söylemiyorum. Ancak bugün nükleer denizaltıya sahip bu donanma artık Karadeniz'in tepesinde Baltık'ta oturacağını düşünemezsiniz. Tabii ki Kırım'a çıkacaktı. Biz Fatih Sultan Mehmet veya Kanuni olmadığımıza göre oradaki kültürel azınlığımızı korumak için Putin'e yanaşıp anlaşacaktık. Bunun yerine hayal peşinde koşup Merkel ile Ukrayna ile konuştular. Merkel ne yapacak Ukraynada. Rusya Suriye'yi de bırakamaz. İngilizler Kıbrıs'ta üs kurduysa o da orada kurar. Kıbrıs'ta eşitlik olsun, onlar Avrupa Birliği'ne girerse biz de gireriz gibi hayaller. Kıbrıslıların ne istediği önemli değildir burada. Kıbrıs'ta ne istediğini söyleyenler Lefkoşa'yı temsil ediyorlar. Yarısı sağcı, yarısı solcudur. Halkı temsil etmezler. Burada mühim olan şey sağcılar Kıbrıs'ın tarihinde görülmemiş bir politikacı çıkardılar. Rahmetli Rauf Denktaş.
Türkiye'nin Suriye konusunda başta hata yaptığını, olayın en başında barışçıl şekilde çözülebileceğini ifade eden İlber Ortaylı, Suriyeli turistin Türkiye'yi sevdiğini yılda 900 bin turist geldiğini söyledi. Şimdi benzer bir ilişkinin Kuzey Iraktaki Kürt halk ile meydana geldiğini söyleyen Ortaylı, Türkiye'de harcamayı seven bu topluluğu değerlendirmek gerektiğini belirtti.
YÜZDE YÜZ DEMOKRASİ YOK
Orta Doğuda demokrasinin olmadığının altını çizen Ortaylı, şunları söyledi: Orta Doğu ülkelerinde demokratik yönetim, hukuk ve kanun yok ancak hiçbir demokraside de yüzde 100 özgürlük yoktur. Sistemin hoşuna gelmeyen şekilde konuşan adam kibarca susturulur. İsrail toplumunda insanlar Filistinlilerin hakları için çarpışan, konuşan, yazan insanlar vardır. Bunların arabası sabah yanmış olarak bulunuyor. İşleyen bir demokrasi vardır. Anayasa olarak olmasa da laiklik var. Çok açık bir şeydir. Saddam diye çok baba terbiyeli idare eden bir adam yoktu. İnsanların canı çıkıyordu. İnsanların mülkiyeti de başka şeyleri de garanti altında değildi. Bu kanunsuzluk çok tezatlar teşkil edecek şekilde monarşilerde var. Ancak Suudi Arabistan'da polis yüksek mahkemeden izin almadan insanların evini arayamıyor. Aşiretler yılda bir kez kralı tenkit edebiliyor.
ORTA DOĞUDA İSRAİL VE TÜRKİYE PARTNERDİR
Orta Doğu'nun hiç ümit vermeyen bir dünya olduğunu söyleyen Ortaylı, İsrail'in Amerika'nın politikalarına paralel hareket etmese hiçbir ülke tarafından ciddiye alınmayacağını ifade etti. Orta Doğudaki iki iktisadi partnerin tartışmasız şekilde İsrail ve Türkiye olduğunu söyleyen Ortaylı, Bizden başka hiç kimse o adamların teknolojik bilgisi ile üretim kapasitesiyle ortaklık yapamaz. Ermenistan bir ara olur mu dedik ama her hafta bir ailenin dışarıya kaçtığı bir yerden hiçbir şey olmaz dedi. Orta Doğu'da su probleminin bulunduğunu, İsrail'in projeleriyle Filistin'i kuruttuğunu söyleyen İlber Ortaylı, Bizim suyumuz çok kıymetli. Bu su kaynakları üzerinde durmak zorundayız. Bizim için petrolden daha önemli. Tarım topraklarımız da çok önemli. Sınır bölgelerimizde toprak satışını durdurmamız gerekli. Anti liberal gibi görünse de yapmak gerekir diye konuştu.