Başkan Aras’tan çağrı: Belediyelerin gelirleri yeniden düzenlenmeli

Kıyı Ege Belediyeler Birliği (KEBB) olağan meclis toplantısını bugün İzmir Balçova'da gerçekleştirdi. Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras'ın Başkanlığında gerçekleşen toplantıya Bayraklı Belediye Başkanı İrfan Önal, Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, Narlıdere Belediye Başkanı Erman Uzun, Tire Belediye Başkanı Hayati Okuroğlu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, Foça Belediye Başkanı Saniye Bora Fıçı ve Birliğe üye diğer belediye başkanları katıldı. Toplantıda yerel yönetimlerin ortak sorunları olan deprem, kuraklık ve yangınlar gibi konular hakkında yapılan çalışmalar konusunda bilgiler aktaran Aras, ekonomik anlamda da belediyelerin rahatlatılması gerektiğini ifade etti. 

ARAS: ZORLUKLARI PAYLAŞARAK AŞMAK BİRLİKLERİN BİRİNCİ GÖREVİDİR

Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Aras, KEBB gibi birliklerin önemine değindi. KEBB olarak kendi etki alanlarını her geçen gün geliştirdiklerini aktaran Aras, “Birliğimizin tüm üyeleri için şunu gönül rahatlığıyla söyleyebilirim: belediyeler, bulundukları bölgelerde veya görev alanlarında kalkınmanın anahtarlarıdır. Çünkü belediyeler birbirlerinden öğrenir, deneyim paylaşarak düşünür ve gelişir. İletişimin her zaman çok yüksek düzeyde olması gerekir. İyi uygulamaları paylaşmak, zorlukları birlikte aşmak; birliklerin birincil görevlerindendir. Burada tek bir kentin başarısı bölge açısından çok şey ifade etmez. Ancak kentlerimizin başarısı, bölgemizi ve ülkemizi daha da güçlü kılar, dönüştürebilir. Bu nedenle birliklerin önemi bir kez daha vurgulanmalıdır. Yerel yönetimler olarak bizler, halkla en yakın temasta bulunan kurumlardanız. Bizlerden yükselen her adım, hayata geçirdiğimiz her proje halkın yaşamına dokunur ve ülkenin tamamında karşılık bulur. Bu nedenle bizler hem demokrasinin can damarı hem de ülke ekonomisinin lokomotifiyiz. Çabalarımızı ortaklaştırıyor, bölgemizle paylaştığımız vizyonu birlikte büyütüyoruz. Birliğimiz her geçen gün hem kendi etki alanını genişletiyor hem de yeni üyeleri ve projeleriyle Akdeniz, Ege ve Karadeniz bölgelerindeki belediyelerle, hatta uluslararası platformlarda daha geniş bir etki alanına ulaşıyor. Burada bir arada olmanın, ortak aklı işletmenin ülke genelinde yankı bulduğunu görmek sevindirici. Ortak aklı her platformda işletmeye büyük önem veriyoruz” dedi.

"DEPREM GERÇEĞİNİ MASAYA YATIRDIK"

Ortak sorunları çözmek için bilimsel temellere dayanan çalıştaylar düzenlediklerini açıklayan Aras, bölgenin deprem riskinin yüksek olduğunu belirtti. İnşaat Mühendisleri Odaları ile belediyelerin ortak çalışmasıyla yapı stoku envanteri ortaya çıkardıklarını söyleyen Aras, “Özellikle düzenlediğimiz bilimsel çalıştaylar, ortak problemlere ortak çözümler üretmemizde çok faydalı oluyor. Bu çalıştaylarda bilim insanlarını, yerel yöneticileri, sivil toplum kuruluşlarını ve meslek odalarını bir araya getiriyoruz. Ülkemiz için kalıcı çözümleri hayata geçirmeye gayret ediyoruz.Öncelikle deprem gerçeğini masaya yatırdık ve ‘Deprem Gerçeği ve Afet Yönetimi Çalıştayı’ düzenledik. Tüm birliğimizden katılım sağlandı. Katkı sunan herkese tekrar teşekkür ediyorum. Deprem, bölgemizin olduğu kadar ülkemizin de gerçeğidir. Doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine her bölge bu riskle karşı karşıyadır.Depremlerle ilgili çalışmaların önceden yapılması gerekir. Deprem olduktan sonra yapılabilecekler sadece arama-kurtarma ve rehabilitasyonla sınırlı kalır. Yakın zamanda sınır ilçelerimizden birinde bir deprem yaşadık, çok şükür ucuz atlatıldı. Ancak bölgemiz her an deprem riskiyle karşı karşıya. Bu noktada belediyelerimizin çalışmaları büyük önem taşıyor.Kendi çalışmalarımızdan bir örnek vermem gerekirse; inşaat mühendisleri odalarıyla yaptığımız protokollerle binalarımızı inceleyip bir envanter oluşturuyoruz. Her belediyemiz, bölgesinde görev yaptığı inşaat mühendisleri odasıyla bu protokolleri yaparsa, bir yıl içinde yapı stoğu envanteri çıkarılabilir. Daha sonra bu binalar detaylı testlerle analiz edilirse, vatandaşın da katılımıyla depreme karşı dirençli kentler oluşturmak için önemli bir adım atılmış olur.Biz bu çalışmaya başladık ve oldukça verimli sonuçlar elde ettik. İnşaat mühendisleri bu analizleri belediyeler adına çok uygun bütçelerle yapıyor. Böylece hem kentte deprem riskine karşı önemli bir çalışma yürütülüyor hem de vatandaşlarımız bu süreçten memnuniyet duyuyor” şeklinde konuştu.

"SUSUZ PEYZAJ ÇALIŞTAYI YAPTIK"

Ortak sorunlardan kuraklık ve orman yangınları konusunda da çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Aras, Yine yaptığımız önemli çalışmalardan biri de orman yangınlarıyla mücadele üzerineydi. Bu konudaki toplantımızı bir otelde, bölge büyükşehir belediye başkanlarımızın yoğun katılımıyla gerçekleştirdik. İtfaiye teşkilatları büyükşehir belediyelerine bağlı olduğu için bu konu özellikle büyükşehirleri ilgilendiriyor. Ancak orman yangınları, iklim değişikliğinin en belirgin sonuçlarından biri olarak hepimizi etkiliyor.2021 yılında Marmaris, Bodrum ve Antalya’da başlayan büyük yangınlar, 2024 ve 2025 yıllarında İzmir, Balıkesir, Çanakkale ve Sakarya’ya kadar yayıldı. İklim krizinin yol açtığı sıcaklık artışları devam ettiği sürece bu yangınların da artarak süreceğini biliyoruz. Bu konuda ortak kararlar aldık, itfaiye teşkilatlarımızı bir araya getirerek dayanışmayı artırdık. Bu sayede bu sorunla mücadelede ortak gücün önemini bir kez daha gördük.Bunun dışında kuraklıkla ve su kıtlığıyla mücadele konusunda da önemli çalışmalar yürütüyoruz. Kentlerimizi ilgilendiren bir diğer husus, insan ihtiyacının dışında kalan peyzaj alanlarının sulanması ve sürdürülebilir şekilde yönetilmesidir. Bu konuda da bir çalıştay düzenledik ve uluslararası katılım sağlandı.Çalıştayda, suyun verimli kullanımı, atık suların geri kazanımı ve yeniden değerlendirilmesi ile bölgelerimizin endemik bitki türlerinin nasıl korunabileceği üzerine kapsamlı değerlendirmeler yaptık. Bu çalışmalar sonucunda elde edilen raporları da üye belediyelerimizle paylaştık” diye konuştu.

"HER BELEDİYE EKONOMİK AÇIDAN ZOR DURUMDA"

Ekonomide yaşanan sıkıntılar nedeniyle muhalefet veya iktidar belediyeleri fark etmeden tüm belediyelerin bütçe sıkıntısı yaşadığını ifade eden Aras, “Değerli arkadaşlarım,biz elbette bölgelerimizin gelişmesi, sorunların çözümü için çalışırken birçok zorlukla da karşılaşıyoruz. Bu zorlukların başında da ekonomik kriz geliyor. Özellikle muhalefet belediyeleri üzerinde uygulanan anti-demokratik politikalar, merkezi bütçeden yeterli pay alınamaması ve belediyelerin sorumluluk alanındaki yüklerin artması bizleri zor durumda bırakıyor.Burada ‘muhalefet’ ya da ‘iktidar’ belediyesi ayrımı yapmak istemiyorum; çünkü bugün her belediye ekonomik açıdan sıkıntı içinde. Personel giderlerindeki artış, enflasyonist ortamın getirdiği maliyet baskısı ve gelirlerin sabit kalması nedeniyle belediyelerin hizmet etme gücü giderek zayıflıyor.Bu nedenle belediye gelirlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor.Son dönemde özellikle emlak vergileri ciddi bir tartışma konusu haline geldi. Artırılan “arsa rayiç bedellerinin” emlak vergilerine yansıması kamuoyunda geniş yankı buldu. Hükümetin bu konuda bir karar alma aşamasında olduğunu biliyoruz.Arkadaşlar, enflasyonun bu kadar yüksek seyrettiği bir dönemde, her yıl yeniden değerleme oranlarının ciddi şekilde arttığı bir ortamda, beş yılda bir yapılan rayiç bedel belirlemelerinin elbette artış göstermesi normaldir.Örneğin bölgemizden örnek vermek isterim:Arsa ve konut fiyatları katlanarak artıyor. Her yer Muğla kıyıları gibi olmasa da bugün Bodrum’da 8 metrekare bir arsanın veya bir villanın fiyatı milyonlarla ifade ediliyor. Bu durumda rayiç bedellerin aynı kalması zaten beklenemezdi.Ancak diğer yandan, vatandaşlarımız bu ekonomik kriz ortamında büyük zorluk çekiyor. Bu nedenle rayiç bedellerdeki artışın dengeli olması gerekiyor. Geçtiğimiz döneme göre yalnızca yüzde 50 oranında bir artış kararı alınacağı konuşuluyor, ancak bu oran enflasyonun çok altında. Bu nedenle makul değildir.Belediyelerin ana gelir kalemi özellikle ilçe belediyelerinin emlak vergileridir. Bugün satış fiyatı 10, 15, hatta 20 milyon lira olan bir konut için yıllık 5-6 bin lira emlak vergisi ödeniyor. Bu, mevcut ekonomik koşullarda sürdürülebilir bir gelir değildir.Dolayısıyla hükümet bu kararı alırken bizleri, yani belediyeleri de dinlemeli; yerel yönetimlerin mali durumunu göz önünde bulundurmalıdır” dedi.

TUTUKLAMALARA TEPKİ

Muhalif belediyelere yönelik iktidarın tutumunu eleştiren Aras, cezaevinde birçok tutuklu belediye başkanı ve belediye bürokratı olduğuna dikkat çekerek, “Daha ortada bir iddianame yok. Suç belli değil. Aylardır arkadaşlarımız cezaevinden çıkamıyor. Peki, tamam onlar zarar görüyor ama asıl kim zarar görüyor? Bu kentler zarar görüyor. Cezaevindeki belediye başkanı kendini yönetemiyor, o kentlerde insanlar mağdur oluyor. Hizmetler aksıyor, projeler ve vizyonlar hayata geçirilemiyor. Belediye başkanlarımız yargılanabilir, biz yargılamadan korkmuyoruz. Suçu sabitse gereği yapılır, sorun değil. Ama ortada hiçbir şey yokken tutukluluğun bir cezalandırma aracına dönüştürülmesi doğru değil. Bunu kamuoyunun takdirine bırakıyorum. Son dönemde belediyelerin yetkilerinin daraltılması da gündemde. Seçim sonuçlarına göre belediyelerin yetkileri ve gelirleri ellerinden alınıyor. Otopark gelirleri zaten devredildi. Datça Belediyesi’nde olduğu gibi bazı işletmelerin de belediyelerin elinden alındığını görüyoruz. Vakıflar üzerinden yapılacak yeni düzenlemelerle belediyelerin taşınmazlarına el konulmasının da önü açılıyor. Böyle bir yasa tasarısı şu anda gündemde. Ayrıca bazı belgelerin taşra teşkilatlarına, valilere ve kaymakamlara devredilmesi de tartışılıyor. Dünya genelinde yerel yönetimler güçlendirilirken, Türkiye’de tam tersine yerel yönetimlerin zayıflatılması doğru değildir. Bu durum kimseye fayda sağlamaz. İktidar değişse de bu anlayış kimseye yarar getirmez. Yerel yönetimler zaten sürekli denetleniyor; yanlış yapan hesap verir. Ancak bu yetkilerin daha da daraltılması demokratik sürece zarar verir. Demokrasi, katılım, eşitlik ve adalet yerelden başlar. Bunları engellemek gelişmenin önüne set çekmektir” ifadelerini aktardı

YENİ ÜYELER BİRLİĞE KATILDI

Aras’ın konuşmasının ardından meclis gündem maddelerinden biri olan Aydın Karacasu, Denizli Tavas belediyelerinin birliğe katılma başvurusu konusunu görüştü. Başvuruları oylayan birlik üyeleri oy birliği ile 2 belediyenin de KEBB’e katılımını kabul etti.

BÜYÜKŞEHİRLER 2 MİLYON TL ÖDEYECEK

Toplantıda 2025 yılı bütçe gerçekleşmeleri değerlendirilirken, 2026 yılı bütçesinin bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 65 oranında azaltılarak daha gerçekçi hedeflerle hazırlandığı belirtildi. Başkan, artık gelir ve teşebbüs kalemlerinin daha denk biçimde planlandığını, önceki yıllarda olduğu gibi dış destek beklentisine dayalı yüksek bütçeler yerine “gerçek bütçe” oluşturduklarını vurguladı. Birlik Bütçe Komisyonu’nun önerisiyle üye belediyelerin aidatları nüfus ve bütçe büyüklüklerine göre kademeli şekilde yeniden belirlendi. Yeni düzenlemeye göre 10 bin nüfusa kadar olan belediyeler 5 bin TL, 10-20 bin nüfuslu belediyeler 6 bin TL, 20-50 bin nüfuslu belediyeler 12 bin TL, 50-100 bin nüfuslu belediyeler 25 bin TL, 100-200 bin nüfuslu belediyeler 50 bin TL, 200-300 bin aralığındaki belediyeler 75 bin TL, 300 bin üzerindeki belediyeler 100 bin TL ve büyükşehir belediyeleri 2 milyon TL aidat ödeyecek. Komisyon kararının ardından yapılan oylamada yeni aidat düzenlemesi oy birliğiyle kabul edildi. Görüşmelerde, artış oranlarının mevcut ekonomik koşullar dikkate alındığında hakkaniyetli bulunduğu ifade edildi.

SEL YAŞANAN BELEDİYELERE ZİYARET GERÇEKLEŞECEK

Dilek ve Temenni Bölümüne geçilen mecliste söz alan Bergama Belediye Başkanı Dr. Tanju Çelik, Foça ve Bergama’da yaşanan sel felaketlerini gündeme getirdi. Çelik, “Bu toplantıda özellikle yaşadığımız bir konuyu da gündeme getirmek istiyorum. İklim değişiklikleriyle birlikte çeşitli bölgelerimizde maalesef doğal felaketler yaşanıyor. Geçtiğimiz hafta Foça ve Bergama olarak biz de bu felaketlerden etkilendik. Hatta Foça’da iki vatandaşımızı kaybettik. Kıyı Ege Belediyeler Birliğimizin, bu tür can kayıplarının yaşandığı ya da vatandaşlarımızın etkilendiği durumlarda imkânlarımız elverdiği ölçüde bir çalışma yapıp yapamayacağını gündeme getirmek istedim” dedi. Çelik’e cevap veren Aras, birlik olarak söz konusu bölgelere bir ziyaret gerçekleştirebileceklerini belirtti.

6 BİN KİŞİ 80 BİN KİŞİYİ AĞIRLIYOR

Amasra Belediye Başkanı Recai Çakır, küçük bir ilçe olarak çok fazla turist ağırladıklarını belirtti. Birlik çalışmaları ile kapasitelerinin üzerinde işler başarabileceklerini aktaran Çakır, “Belirtmek isterim ki, turizm kentlerinin ekonomik faaliyetlerini sürdürmesi ve gelişmesi, bu dönemde bizler için oldukça zor hale geldi. Bunu sadece siyasi bir değerlendirme olarak değil, aynı zamanda turizm kentleri ve kıyı bölgelerinin geleceği açısından da bir tespit olarak söylüyorum. Mevzuat açısından, kendi işlerimizde neleri yapamadığımızı ortaya koyup bu konuda tartışmalar ve araştırmalar yürütmemiz gerekiyor. Bizim ilçemiz yaklaşık 6 bin nüfusa sahip olmasına rağmen, yaz döneminde günde 80 bin kişiyi ağırlıyoruz. Kurumsal kapasitemiz ve uluslararası birliklerle işbirliklerimiz sayesinde bu yükü bir nebze taşıyabiliyoruz. Ancak mevcut ekonomik koşullar zaman zaman bu imkânları da kısıtlıyor. Örneğin, ilçemizde tarihi ve turistik değer taşıyan alanlarımız var. Amasra’da yürütülen çalışmalar gibi, bizim de dönemimizde başlayan projelerimiz var. Bu projelerin devamında ulusal ve uluslararası organizasyonlarda yer almak istiyoruz. Bu noktada, kıyı belediyelerinin uluslararası fuarlara katılımı ve tanıtım faaliyetlerinde desteklenmesi büyük önem taşıyor. Birliğimizin katkısıyla, kurumsal kapasitemizi aşan ama hep birlikte başarabileceğimiz organizasyonlar gerçekleştirebiliriz” ifadelerini aktardı.