- İzmir
- 10.09.2025 16:44
İzmir’in Çeşme ilçesinde, coğrafi işaretli damla sakızının hasadı başladı. Temmuz ayında ağaçların çizilmesiyle başlayan süreç, eylül ayının ilk haftasında sakız damlalarının toplanmasıyla devam ediyor. Kadınlar tarafından yaklaşık 10 gün boyunca ağaçların dibinden tek tek toplanan sakızlar, temizlenip yıkandıktan sonra işlenerek kasım ayı sonunda tüketime hazır hale geliyor
Dünyada yalnızca Yunanistan’ın Sakız Adası ve Çeşme Yarımadası’nda yetişen sakız ağacının üreticileri Hasan Ege Tütüncüoğlu ve İbrahim Topal, bu yıl da hasada başladı. Ayrıca üreticiler, havai köklendirme yöntemiyle sakız fidanı yetiştirerek Türkiye’de bu değerli ağacın yaygınlaşmasını hedefliyor.
Üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, Çeşme sakızının kalitesine dikkat çekerek, “Sakız yalnızca Yunanistan’ın Sakız Adası’nda ve Çeşme’de yetişiyor. Avrupa Birliği sadece Yunanistan’ı kabul etse de bizim ağaçlarımız 150 yaşında ve hepsi verim sağlıyor. Yunan sakızıyla laboratuvar ortamında yaptığımız testlerde ürünlerimizin yüzde 99,9 aynı olduğu görüldü. Bu değeri ülke ekonomisine kazandırmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Bu yıl sıcakların erken başlamasıyla temmuzun ilk haftasında ağaçların çizildiğini belirten Tütüncüoğlu, şu bilgileri verdi:
“Yaklaşık 2 ay sonra sakız damlaları toplama aşamasına geldi. Yağmur riski nedeniyle hasada erkenden başladık. Toplama süreci 7-10 gün sürecek. Sonrasında temizlenip yıkanacak ve kasım sonunda tüketime hazır hale gelecek.”
2022’den beri aynı ağaçlardan üretim yaptıklarını dile getiren Tütüncüoğlu, yılda yaklaşık 100 kilo sakız elde ettiklerini belirtti. Sakızların Ar-Ge çalışmaları, farmakoloji, kozmetik ve gastronomi alanında kullanıldığını ifade ederek şöyle devam etti:
“Amacımız Türkiye’nin Yunanistan’dan ithal ettiği 20 ton sakızı kendi topraklarımızda üretmek. Bu yaklaşık 10 yıl sürecek bir süreç. Yer tahsisi yapılırsa ve fidan üretimi artırılırsa, dünyada 200 tonla sınırlı olan sakız üretiminden Türkiye de pay alabilir.”
Çeşme'de havai köklendirme yöntemiyle diktikleri 20 bin sakız ağacı, 26 bin de dikilmek için arazi bekleyen sakız fidanı olduğunu söyleyen Tütüncüoğlu, "Çeşme'de en büyük problem arazi, çünkü burada arazi çok kıymetli. Sakız ağaçlarının arazilere dikilmesi için devletin bu konuda teşvik ve tahsis vermesi lazım. Fakat turizm bölgesi olduğu için tarım amaçlı tahsisler çok kolay ilerlemiyor. Devletin verdiği arazilerle ancak üretici burada ağaçlarını dikebilir. 2 sene önce üretilmiş olan ve artık dikilmediği için olduğu yere kök salan 26 bin tane sakız fidanımız var. Bunları dikmiş olsaydık 5 sene sonra 2 ton daha sakız alacaktık” dedi.
Üreticilerden İbrahim Topal (66) ise 30 yıldır sakız üretimi yaptığını söyleyerek, "Önce hobi olarak başladı, sonrasında tutku haline dönüştü. Başladığımızda Çeşme'de envantere alınmış 100 adet sakız ağacı vardı. Sakıza çok ilgi vardı ancak atadan kalma yöntemlerle sakızın dibindeki bir dalı kırıp tenekenin içine batırarak üretiliyordu, 2 yılda tutarsa oluyordu. 1995 yılında havai köklendirmeden önce başka bir metot keşfettik. Sakız yaprağının içinde havai kökleri köklendirerek başladık. Yaklaşık 20 yıl önce bir arkadaşımdan havai köklendirmeyi duydum. İlk defa o arkadaşın vasıtasıyla havai köklendirmeyi denedik ve başarılı olduk. 45 günde havai köklendirmeden ürün alabildik. Sonra tekniğimizi kendi içimizde geliştirerek yüzde 20 fireyi yüzde 1'e düşürerek gelişme kaydettik. 2022 yılında seri üretimine başladık. 5 binle başladık. 10 bin, 15 bin, 20 bin derken bugün elimizde araziye dikilmiş 20 bin ağaç ve elimizde 26 bin fidan var" dedi.
Kendi tükettiğimiz sakızı üretmeyi amaçladıklarını belirten Topal, "Amacımız kendi tükettiğimiz sakızı üretmek. Her yıl değişmekle beraber yaklaşık 20 ton sakızı, sakız adasından ithal ediyoruz. Türkiye'de arazimiz olsa 20 ton sakızı 1 yılda elde edebiliriz. Bunun için bir yıl yetmez. 200 bin ağaç dikmek lazım ki 5-10 yıl içerisinde kendi tükettiğimiz sakızı üretebilelim. Ülkemizin tükettiği sakızı, var olan potansiyeli değerlendirmemiz lazım yılda 1 milyar lira parayı sakıza ödüyoruz. Bunu sakızdan elde edilecek diğer ürünlerle, ilaç sanayiyle, kozmetikle daha fazla geliştirebilir, sakızın katma değerini yükseltebiliriz" diye konuştu.
Kaynak : DHA
