Sayıştay’dan Büyükşehir ve İZFAŞ’a uyarı: Gelir belediyeye iade edilmeli

Sayıştay’ın İzmir Büyükşehir Belediyesi 2024 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu’nda, Kültürpark içinde yılbaşı etkinliği için kurulan stantların kiraya verilmesi süreci mercek altına alındı. Rapora göre, Büyükşehir Belediyesine ait alanda oluşturulan stantlar doğrudan belediye tarafından kiraya verilmedi. Bunun yerine, belediye şirketi İZFAŞ’ın tamamına sahip olduğu İZKÜLTÜR Sanat Organizasyon Tanıtım Turizm Yayıncılık Tic. AŞ’nin kullanımına tahsis edildi ve kira geliri bu şirkete aktarıldı.

ŞİRKET TOPLAM 1 MİLYON TL GELİR ELDE ETTİ

Sayıştay raporunda, İZKÜLTÜR AŞ’nin 28 stant alanını kiraya vererek KDV dâhil 1.559.000 TL stant geliri elde ettiği, ayrıca elektrik gideri karşılığı KDV dâhil 232.750 TL topladığı belirtildi. Böylece toplam gelir 1.792.550 TL oldu. Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu ise stantlarda kullanılan elektriğin bedelinin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılanmasına rağmen, elektrik tahsilatının şirket tarafından yapıldığı ve bu tutarın belediyeye geri ödenmediği ifadesi oldu. Sayıştay, stant alanının açık alan niteliğinde olduğunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde belirtilen ‘hafriyat sahası, toplu ulaşım hizmeti, sosyal tesis, büfe, otopark veya çay bahçesi’ gibi işletme alanları kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığını aktardı.

“İHALE YAPILMALIYDI, MECLİS KARARI YOK” TESPİTİ

Raporda, söz konusu alanın belediyeden şirkete devredilmesi için belediye meclisi kararı gerektiği, ancak böyle bir kararın bulunmadığı ifade edildi. Ayrıca, alan 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında değerlendirilse bile, şirketin stantları üçüncü kişilere kiraya vermesi durumunda 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale yapılması gerektiği vurgulandı. Buna karşın, stantlar web sitesinde yapılan duyuru üzerine başvuranlara verilerek ihalesiz şekilde kiralandı.

Sayıştay, belediyenin gönderdiği savunmada işlemlerin kamu yararı doğrultusunda yürütüldüğünün belirtildiğini ancak gelirin şirket tarafından alınmasının hukuki dayanağına dair bir açıklama yapılmadığını kaydetti. Raporda, tahsis edilen alanda belediye sosyal birimlerinin de alan kullandığı, etkinliğin ekonomik ve turistik amaçlı olduğu ve şirket gelirinin dolaylı olarak belediye şirketinde kalacağı gibi gerekçelerin yeterli olmadığı belirtildi.

“KİRA GELİRİ BELEDİYEYE AİT OLMALI, ŞİRKETTEN TALEP EDİLMELİ”

Sonuç bölümünde Sayıştay şu değerlendirmeyi yaptı: “Yılbaşı etkinliği amacıyla üçüncü kişilerin kullanımına verilen stantların kiralama işleminin Büyükşehir Belediyesince yapılması ve gelirinin Büyükşehir Belediyesine ait olması gerekirken, İZKÜLTÜR AŞ’nin kira geliri elde etmesi 5216 ve 2886 sayılı Kanun’a aykırıdır.”

Sayıştay, belediyeye şirketin elde ettiği geliri talep etmesi, ödeme yapılmaması halinde ise hukuki sürecin başlatılması yönünde öneride bulundu. Böylece rapor, Kültürpark’ta kurulan stantlardan elde edilen gelirin belediyeye aktarılması gerekirken şirket kasasına yönlendirildiğini resmi olarak kayıt altına aldı.