Sayıştay’dan İZELMAN’a ağır rapor: Bankamatik arkeolog, ücretsiz otopark ve milyonluk kitap zararı

Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZELMAN A.Ş.’nin 2024 yılı denetim raporunu açıkladı. Rapor, kamu kaynaklarının yönetiminde ciddi aksaklıklar ve tartışmalı uygulamaları ortaya koydu. Sayıştay raporu, İZELMAN A.Ş.’de mali disiplin, kaynak yönetimi ve kurumsal denetim açısından ciddi sorunlar bulunduğunu ortaya koydu. Denetçiler, kamu zararına yol açan işlemlerin sorumlularından tahsil edilmesi ve mevzuata aykırı uygulamaların sonlandırılması gerektiğini vurguladı.

ŞÜPHELİ ALACAKLAR SAYIŞTAY’A TAKILDI

Denetim raporunda ilk dikkat çeken bulgu, tahsil edilemeyen alacaklara faiz tahakkuk ettirilmemesi oldu. Dava sürecindeki 218 bin 524 TL tutarındaki ticari alacak için karşılık ayrılmadığı, ayrıca icra aşamasında bulunan 191 bin 103 TL’lik alacağın da takip edilmediği tespit edildi. Sayıştay, bu durumun hesaplarda eksikliğe neden olduğunu belirterek, şüpheli alacaklar için muhasebe karşılığı ayrılmasını istedi.

BERLİN FİLM FESTİVALİ ŞİRKETTEN

Şirketin kendi imkânlarıyla ürettiği masa, dolap, ofis mobilyası ve sıfır atık konteyneri gibi ekonomik değeri olan demirbaşların muhasebe kayıtlarına işlenmediği belirlendi. Raporda en çok dikkat çeken bulgulardan biri, bir yönetim kurulu üyesinin Berlin Film Festivali’ne katılım masraflarının şirket bütçesinden karşılanması oldu. Festivalin İZELMAN faaliyetleriyle ilgisi bulunmadığı halde yapılan ödemelerin tahsili için gerekli sürecin başlatılması gerektiği vurgulandı.

YAYINCILIK FAALİYETİ ZARARA YOL AÇTI

İZELMAN’ın 2020’den itibaren girdiği yayıncılık faaliyetinin şirkete zarar ettirdiği belirtildi. Basım ve satın alma yoluyla toplam 742 yayına sahip olan şirketin, bu faaliyetlerden zarar ettiği kaydedildi. Raporda, “Yönetim Kurulu ve Yayın Kurulu üyeleri basiretli iş insanı gibi davranmamıştır” denildi.

SOYER’İN KİTAP ZARARI

Şirketin kapatılan kitap kafeleri, 2024 yılında bile 2 milyon 315 bin TL gider oluşturdu. Ayrıca depolarda 223 bin kitap atıl halde beklerken, 120 bin kitabın akıbeti tespit edilemedi. Tunç Soyer döneminde bastırılan ve İZELMAN tarafından finanse edilen 35 bin kitaptan sadece 1.680 adedinin satıldığı, 33 bin 500 kitabın depoda kaldığı açıklandı. Maliyeti 4 milyon TL’yi aşan bu kitapların, eski başkanın adı geçtiği için kullanılamadığı belirtildi. İZELMAN savunmasında kitapların “tanıtım değil, kültürel yayın” olduğunu iddia etti ancak Sayıştay, bu açıklamayı yeterli bulmadı.

ÜCRETSİZ OTOPARK KARTLARI GELİR KAYBI YARATTI

Şirket otoparklarının bazı kişilere kanunsuz şekilde ücretsiz tahsis edildiği ortaya çıktı. 2024 yılı sonunda 748 kişinin ücretsiz otopark kartı kullandığı tespit edildi. Sayıştay, bu uygulamanın 2 milyon 163 bin TL gelir kaybına yol açtığını bildirdi. Gazetecilere tanınan ücretsiz kartların kapatılması süreci halen devam ediyor.

İZTARIM’A FAİZSİZ BORÇ

İZELMAN’ın, kendisi borç batağındayken İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZTARIM A.Ş.’ye 11 milyon TL borç verdiği ortaya çıktı. Şirket, ana parayı tahsil etmesine rağmen 1,6 milyon TL faiz gelirinden vazgeçti. İZELMAN’da görevli bir avukatın 11 yıl boyunca aynı anda üç belediye şirketinden sigorta primi yatırıldığı tespit edildi. Bu durumun, kamu kaynaklarının “çifte ödeme” riskiyle karşı karşıya kaldığına işaret ettiği vurgulandı.

17 YIL İŞE GİTMEDEN MAAŞ ALAN ARKEOLOG

“Bankamatikçi arkeolog” olarak anılan olayda, 2007’de işe giren bir çalışanın 17 yıl boyunca işe gelmeden maaş aldığı, 2024’te emekli olduğu tespit edildi. Toplam maliyetinin 2 milyon 601 bin TL olduğu belirtilen personel hakkında işlem yapılması istendi

İZELMAN’ın yerel basın abonelikleri kapsamında yaptığı 1,9 milyon TL’lik harcama, Sayıştay tarafından “tasarruf tedbirlerine aykırı ve gazetecilere destek amaçlı” bulundu. Şirkete, bu tutarın sorumlularından tahsil edilmesi yönünde uyarı yapıldı.

EŞ VE ÇOCUKLARA ÖNCELİKLİ İŞE ALIM UYARISI

Raporda, işçilerin yüzde 10-15’inin sistematik olarak sağlık raporu almasına rağmen şirketin yeterli tedbirleri almadığı belirtildi. 7.500 çalışandan 9’unun disiplin kuruluna sevk edilmesi “yetersiz” bulundu. 2024 yılı itibariyle İZELMAN’ın vergi ve SGK borç toplamı 6 milyar TL’yi geçti. Sadece gecikme zamları ve masraflarının 1,5 milyar TL olduğu belirlendi. Şirketin işlettiği anaokullarında belediye personeline yapılan yüzde 25-50 indirimlerin yasal dayanağı bulunmadığı ifade edildi. Personel alımlarında liyakat ilkesine aykırı olarak, emekli personel çocuklarına öncelik tanıyan toplu iş sözleşmesi maddeleri tespit edildi. Sayıştay, bu uygulamaların eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtti.