Atatürk Üniversitesi’nde baskı sanatlarına yolculuk

Erzurum'da Atatürk Üniversitesi tarafından hayata geçirilen Hurufat Baskı Müzesi, ziyaretçilerine matbaacılığın tarihsel gelişimini yakından tanıma fırsatı sunuyor. Geçtiğimiz ay kapılarını açan müzede, 38 baskı makinesi ile on binlerce metal harf ve çeşitli baskı malzemesi sergileniyor.

Matbaacılık ve baskı teknolojileri üzerine araştırma yapan öğrenciler ve akademisyenler için zengin bir bilgi kaynağı olan bu müze, Türkiye'nin en kapsamlı baskı müzesi olma özelliği taşıyor. Hafta içi her gün 09.30-16.00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebiliyor.

TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK BASKI MÜZESİ

Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Tasarım Araştırma ve Uygulama Koordinatörü Doç. Dr. Mehmet Ferruh Haşıloğlu, yaptığı açıklamada, üniversitenin 1959 yılında basımevi olarak hizmete açılan alanının 2010 yılında kapatıldığını belirtti.

Haşıloğlu, 2021 yılında başlatılan çalışmalar sonucunda Türkiye'nin en kapsamlı baskı müzesini hayata geçirme fikrinin doğduğunu ifade ederek, bu sürecin nasıl başladığını ve geliştiğini anlattı:

"Müze, 700 metrekare üzerine kurulu. Türkiye'nin en büyük baskı müzesi niteliğinde. İçinde 40'a yakın baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası makineler mevcut. Bunların yanı sıra on binlere varan metal harf dediğimiz hurufat var. Hurufatın içerisinde sadece Türkçe karakterler yani Latin karakterler değil aynı zamanda Arapça karakterler de var. Bu anlamda çok değerli bir koleksiyon."

BAZI KALIPLAR HALA BOZULMAMIŞ

Doç. Dr. Haşıloğlu, ayrıca matematik sembollerinin bulunduğu metal harflerin müzede yer aldığını söyleyerek, hurufatı tek tek yeniden üreten kurşun döküm atölyelerinin de bulunduğunu açıkladı.

Aynı atölye içinde geleneksel yöntemlerle atık kağıtlardan yeniden kağıt üretecek bir bölümlerinin de yer aldığını anlatan Haşıloğlu, "Harf mantığının yanı sıra matbaacılıkta kullanılan pek çok aletimiz var. Mikrometreler, numaratörler ve matbaa malzemeleri de sergileniyor. Ayrıca matbaada yıllarca hizmet vermiş ve hala bozulmamış kalıplarımız da mevcut."

Doç. Dr. Haşıloğlu, müzedeki başka bir bölümde ise üniversitede 1959'dan 2010'a kadar basılmış kitapları sergilediklerini de anlattı.

AA