Örnek kişiler konuşuldu

TANER UYANIKER

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca "Şehir İnsan Medeniyet Köprüsü: Örnek Kişilikler Projesi" kapsamında Konak’taki DEÜ Sabancı Kültür Merkezi'nde panel gerçekleştirildi. Panelin amacı “değerlerimiz ve gençler arasında bir köprü oluşturmaya, medeniyetlerin kilit taşlarını yerlerine yerleştirmeye imkan sağlayacağı düşünülerek başlatıldı” olarak açıklandı.

İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ev sahipliğinde gerçekleştirilecek panelde; Ahmed Süheyl Ali Fuad Başgil, Ekrem Hakkı Ayverdi, Fethi Gemuhluoğlu ve Mahir İz olarak belirlenen beş kıymetli şahsiyetin yaşam tarzları ve fikri birikimlerinin ayrıntılı olarak ele alındı. Panele konuşmacı olarak; Prof.Dr. Mehmet Demirci tarafından Ekrem Hakkı Ayverdi, Prof.Dr. Nevzat Âşık tarafından Mahir İz, Doç.Dr. H.Aliyar Demirci tarafından Ali Fuad Başgil, Yrd.Doç.Dr. Eren Akçiçek tarafından Süheyl Ünver, ve Yrd.Doç.Dr. Ünal Şenel tarafından da Fethi Gemuhluoğlu ile ilgili bilgilendirme sunumları yapıldı.

ÜNVER ÇOK YÖNLÜ BİR KİŞİLİK

Panele konu olan Ahmed Süheyl Ünver’i Yrd.Doç. r. Eren Akçiçek şöyle anlattı: “Arapça, Farsça, Fransızca biliyor; ney üflüyor; aynı zamanda ressam, minyatürcü, tezyinatçı ve hattattı. Türk kültürünün bütün yönleriyle ilgileniyordu. Arşivciydi ve arşivini kendi kurduğu enstitülere, Türk Tarih Kurumu'na, Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışlamıştır. Hayatı boyunca yoğun bir araştırma ve yazma işine kendisini vakfetmiştir. 18 bilimsel kuruluşun üyesi olmuş, tıp tarihi, bilim tarihi, kültür tarihine ait 2500 civarında kitap ve makale yayınlamıştır. 1985'de Kültür Bakanlığınca büyük ödüle layık görülmüş, yurtdışında da ödüller almıştır. Dergi, gazete ve ansiklopedilerde sayısız yazısı vardır. Tarihten Sesler dergisinin de kadrosunda yer almıştır.”

DEMİRCİ: SEVDİĞİM NADİR KİŞİLERDEN

Doç.Dr. H.Aliyar Demirci, Ali Fuad Başgil’in tanıdığı yüzlerce kişinin içinde sevdiği, saydığı nadir birkaç kişiden birisi olduğunu ifade etti. Demirci, “Babası Halis Şükrü Efendi, annesi Makbule Hanım’dır. Dedesi Bölükbaşoğullargil’den Hafız İbrahim Efendi’dir. İlkokulu Çarşamba'da okudu. Lise öğrenimine İstanbul'da başladı ve Paris'te tamamladı. İstanbul'da okurken I. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla beraber eğitimini yarıda kesip 4 yıldan fazla süre Kafkas Cephesi’nde subay olarak görev yaptı. İstanbul'a döndükten sonra bir müddet ticaret ile uğraştıktan sonra eğitimini tamamlamak için Paris'e gitti. Paris'te önce Saint-Barbe Lisesi sonra Buffon Lisesi’nde gitti ve burada lise eğitimini tamamladı. Grenoble Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra doktorasını Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Daha sonra Paris Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü ile Paris Siyasi İlimler Merkezi'ni de bitirdi. Başgil ayrıca Lahey Devletler Hukuku Akademisi'nin derslerine devam edip, buradan da mezun oldu. Hatay'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra 1937'de Hatay Cumhuriyeti'nin anayasasını hazırladı. Türkiye'de İstanbul Üniversitesi’nde uzun yıllar Teşkilat-ı Esasiye Hukuku (Anayasa) dersleri verdi. 1939 yılında ordinaryüs profesör unvanını aldı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra Milli Birlik Komitesi tarafından çeşitli üniversitelerden uzaklaştırılan 147'ler listesinde yer aldı. Bir yıl sonra (1961) MBK'nın, 147'lerin tekrar üniversiteye belki dönebileceklerine dair özel kanun çıkarmasına rağmen bunu kabul etmedi ve Adalet Partisi hareketi içerisinde siyasete atıldı. 15 Ekim 1961 seçimlerinde AP listesinden bağımsız Samsun Senatörü seçildi. Cumhurbaşkanlığı'na adaylığını koyması, Em. Org. Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanlığında ısrar eden askeri kesimden gelen yoğun tepkilerle karşılaştı. 24 Ekim 1961 gecesi Fahri Özdilek ve Sıtkı Ulay tarafından götürüldüğü Başbakanlık'a bazı Milli Birlik Komitesi üyesi subaylarınca ‘hayatınızı garanti edemeyiz’ denilerek tehdit edildikten sonra Cumhurbaşkanlığı adaylığından çekildi ve Cumhuriyet Senatosu üyeliğinden de istifa ederek yurt dışına çıktı. Bunu izleyen yıllarda Cenevre Üniversitesi'nde ders verdi, aynı üniversitede Türk Dili ve Türk Tarihi Kürsüleri'ne başkanlık yaptı. Adalet Partisi'nin yüzde 52 oy oranıyla tek başına kazandığı 1965 seçimlerinde İstanbul milletvekili seçilip Türkiye'ye dönen Prof. Ali Fuat Başgil, 17 Nisan 1967 tarihinde İstanbul'da vefat etti. Kabri Karacaahmet Mezarlığı'ndadır” dedi.