Zehirlenmelere dikkat!

YUSUF ÇAĞIRTEKİN-ÖZEL HABER

Geçen yıl birçok önemli kurumda besin zehirlenmeleri olduğu yönünde duyumlar aldıklarını dile getiren Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doktor Mustafa Torun, konu hakkında kamuoyunun yeterince bilgilendirilmediğini belirtti Besin zehirlenmelerinin önlemek için alınabilecek tedbirlere de değinen. Mustafa Torun, “Genel temizlik kurallarına uymak, gıdaları uygun ortamlarda depolamak, gıda denetimlerini sık yapmak, sağlık alt yapı sorunlarını çözmekle mesafe alırız düşüncesindeyim. Gıda zehirlenmesi tablosu gösteren kişi veya kişilerin en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir” dedi.

“HALK SAĞLIĞI SORUNU”

Gıda zehirlenmelerinin önemi bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çeken Mustafa Torun, “Halk arasında gıda zehirlenmeleri, yiyecek zehirlenmeleri olarak adlandırılan bu grup hastalıklar önemli halk sağlığı sorunudur. Doğrudan besinlerin kendisi (mantar gibi), ya da besinler üzerinde üreyen mikroorganizmaların (genellikle bakterilerin) veya onların ürettikleri zehirlerin (toksinlerin) insan vücuduna girip hastalık oluşturması tablosu diye basitçe tanımlayabiliriz. Bu süreç genellikle gıda yendikten en geç 72 saat içinde oluşur” diye konuştu. Mustafa Torun, “Bilindiği gibi bakteriler uygun sıcaklık, uygun pH, uygun nem ortamını buldukları anda onların sevdikleri besinlerde üreyip çoğalırlar. Bazıları ise üreyip çoğaldıkları gibi ortama zehirlerini de salarlar. Böylece alınacak besin bakterilerle kirlenmiş olur. Bu kirli (kontamine) besini alan kişide, mide barsak sistemine giren bakteri veya toksin miktarına bağlı olarak bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, sıvı kaybına bağlı olarak halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, baş dönmeleri ile bazen ateş de olabilir. Bazı bakterilerin zehri (Havasız ortamda üreyen ve genellikle konserve yiyenlerde gözlenen anaerop bakterilerin oluşturduğu tablo) doğrudan sinir sistemini tutarak, nörolojik bulgulara (felçlere) yol açabilir” şeklinde konuştu.

“ZEHİRLENME TİPLERİ”

Başlıca besin zehirlenmelerine de değinen Mustafa Torun, “Besin zehirlenmelerinin farklı tipleri vardır. Bunlardan da bahsetmek gerekirse, en başta stafilokok besin zehirlenmesini örnek gösterebiliriz. Genellikle salam, kremalı yiyecekler, mayonezli patates salatası, açıkta satılan köfteler vb. risk oluşturabilirler. Sıvı kaybı fazla ise ateş görülebilir. Salmonella besin zehirlenmesiise, süt, et, yumurta gibi gıdalarla olan, tifo dışı salmonella bakterilerinin yaptığı zehirlenmedir. Bacillus Cereus besin zehirlenmesidediğimiz bir zehirlenme daha var. Genellikle Çin lokantalarında pirincin kızartılmasından önce oda ısısında hafif haşlanıp, bekletilmesi sırasında, bu bakterinin toksinleri ile kirlenmesinden oluşur. Enterotoksijenik E. Coli besin zehirlenmesi seyahat ishallerinin başlıca nedenlerinden biridir. Önemli olanlardan bir tanesi de sinir sistemi bulguları ile seyreden besin zehirlenmeleridir. Bunların başında Botilizm gelir. Genllikle evde yapılan konserve yiyenlerde gözlenir. Buzdolabında saklanmamış yağda sarımsak da önemli bir risktir. Görme bozukluğu, ışıktan korkma, yutma güçlüğü, halsizlik, bulantı ve kusma başlıca bulgular olup, bazen solunum güçlüğü, kas zayıflığı, ağız kuruluğu, göz kapaklarında düşme, kan basıncı düşmeleri görülebilir. 85 derecede 5 dakika pişirmek veya kaynatmak toksini etkisiz hale getirir. Bunların dışında bal zehirlenmeleri ve mantar zehirlenmelerini de sayabiliriz” ifadelerini kullandı.

Son olarak besin zehirlenmesi ile karşılaşan bireylerin yapması gerekenlere değinen Torun, “Genel temizlik kurallarına uymak, gıdaları uygun ortamlarda depolamak, gıda denetimlerini sık yapmak, sağlık alt yapı sorunlarını çözmekle mesafe alırız düşüncesindeyim. Ayrıca gıdaları iyice pişirmekle bazılarının önüne geçebiliriz. Gıda zehirlenmesi tablosu gösteren kişi veya kişilerin en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir” dedi.