Tarihte bugün ne oldu? 13 Ekim…

Türkiye ve dünyada 13 Ekim tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

13 Ekim 1923’te Mustafa Kemal Atatürk’ün önerisiyle Ankara, Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti ilan edildi.

1884 yılında Uluslararası Meridyen Konferansı, Greenwich’i dünya saati referansı olarak kabul etti.

1972 yılında Uruguay Hava Kuvvetleri’ne ait uçak, And Dağları’na düştü; yolcular 72 gün sonra kurtarıldı.

2010 yılında Şili’de mahsur kalan 33 madenci, 24 saat süren operasyonla kurtarıldı.

TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU? 

Margaret Hilda Thatcher, 13 Ekim 1925’te İngiltere’nin Lincolnshire bölgesine bağlı Grantham kasabasında dünyaya geldi. Babası Alfred Roberts bir kasaba tüccarı ve siyasette aktif bir figürdü; annesi de disiplinli ve geleneklerine bağlı bir ev hanımıydı.

Eğitim hayatına Grantham Okulu’nda başlayan Thatcher, üstün akademik başarısı sayesinde Oxford Üniversitesi’nde Kimya eğitimi aldı. Üniversitede bilimsel düşünceye hakim olurken aynı zamanda hukuk alanında da kendini geliştirdi ve mezuniyetinin ardından avukatlık yaptı.

1950’li yıllarda Muhafazakar Parti’ye katılan Thatcher, kısa süre içinde partinin yükselen isimlerinden biri oldu. 1959 yılında parlamentoya girmesiyle birlikte aktif siyasette önemli bir dönemece girdi.

1979 yılında Thatcher, İngiltere’nin ilk kadın başbakanı olarak tarihe geçti. “Demir Lady” lakabını, sert ekonomi politikaları ve kararlı liderlik tarzı nedeniyle kazandı. Başbakanlık dönemi boyunca:

Kamu sektörünü küçülterek özelleştirme politikalarını uyguladı,

Güçlü sendikalarla mücadele etti ve işçi hareketlerini sınırlandırdı,

Falkland Savaşı’nda İngiltere’yi başarıyla savundu,

ABD Başkanı Ronald Reagan ile yakın bir iş birliği yürüttü ve Soğuk Savaş stratejilerinde aktif rol aldı.

Thatcher’ın politikaları, bazı çevrelerce işsizliği artırmak ve sosyal eşitsizliği derinleştirmekle eleştirilse de, birçok kişi onu İngiltere ekonomisini krizden çıkaran ve uluslararası alanda güçlü bir lider olarak hatırlıyor.

Margaret Thatcher, 1990 yılında başbakanlık görevini bıraktıktan sonra siyasetten yavaş yavaş çekildi. 8 Nisan 2013’te Londra’da yaşamını yitirdi.

TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ? 

3 Ocak 1926’da Elazığ’da dünyaya gelen Kâmran S. Yüce, genç yaşta sanatın büyüleyici dünyasına adım attı. Haydarpaşa Lisesi’ni tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girse de, kalbi sahnelerde atıyordu. Hukuk eğitimini yarıda bırakarak profesyonel tiyatroya yöneldi ve kısa sürede çok sayıda oyunda rol aldı.

1951 yılında Muhsin Ertuğrul’un İstanbul’da kurduğu Küçük Sahne Tiyatrosu’nun çekirdek oyuncu kadrosunda yer alan Yüce, daha sonra Karaca Tiyatrosu ve Kent Tiyatrosu’nda da sahne aldı. Sahnede gösterdiği başarıyı kaleme de taşıyan sanatçı, şiirlerini "Küçük Dergi", "Yenilik", "Yeditepe", "Varlık" ve "Yücel" gibi birçok saygın edebiyat dergisinde yayımladı.

Sinema dünyasına da 1951’de adım atan Yüce, Türk sinemasının ilk renkli filmi olan Halıcı Kız’dan Yalnızlar Rıhtımı, Talihli Amele ve Ses gibi pek çok yapımda unutulmaz karakterlere hayat verdi. Sanatçı, üç şiir kitabı yayımladı: Gölge (1955), Soyunuk (1961) ve Güneş Yorgunu Atlar (1971). Yüce, ayrıca iki filmin yapımcılığını üstlendi ve seslendirme sanatçısı olarak da sayısız projeye katkıda bulundu. Türk sinemasında seslendirme sanatçılarının haklarını korumak için kurulan "Film Seslendirme Sanatçıları Derneği"nin (Film Ses) kurucu üyeleri arasında yer aldı.

1960’lı yıllarda yayıncılıkla da ilgilenen Yüce, Kent Yayınları’nı yöneterek kültür-sanat alanındaki etkisini genişletti. Ancak sanat dünyası için en trajik an, 13 Ekim 1986’da yaşandı. Yüce, Şükran Güngör ve Yıldız Kenter ile turneye giderken Tekirdağ-Çorlu’da geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.