Tarihte bugün ne oldu? 15 Haziran...

Türkiye ve dünyada 15 Haziran tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

Yoksullar ve yetimlerin yatılı eğitim alması için 15 Haziran 1865’te Darüşşafaka kuruldu.

Cumhuriyet’in ilanından önce kadın hakları mücadelesine öncülük eden önemli bir adım 1923 yılında atıldı. Nezihe Muhiddin'in liderliğinde Darülfünun Konferans Salonu’nda toplanan bir grup kadın, Kadınlar Halk Fırkası’nı kurma kararı aldı. Yeni Türkiye’nin ilk siyasal parti girişimi olan bu oluşum, dönemin siyasi koşulları nedeniyle resmen kurulamayarak, daha sonra Türk Kadınlar Birliği adıyla bir dernek halini aldı.

Türkiye’de modern psikiyatri alanında dönüm noktası sayılan bir gelişme 1927 yılında yaşandı. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, o yıl kapılarını açarak ülkenin ilk modern akıl ve ruh sağlığı kurumu oldu

Cumhuriyetin ekonomik kalkınma hamleleri kapsamında, Türkiye ilk dış kredisini 1930 yılında aldı. Amerikan Yardım Bankası’ndan sağlanan 10 milyon dolarlık kredi alındı. 

1938 yılında Medeni Kanun’da yapılan değişiklikle, evlenme yaşı yasal çerçeveye bağlandı. Yapılan düzenlemeye göre, kadınlar için evlenme yaşı 15, erkekler için ise 17 olarak belirlendi. 

Avrupa futbolunda yeni bir dönemin kapılarını açan UEFA, 1954 yılında resmen kuruldu. "Avrupa Futbol Federasyonları Birliği" anlamına gelen UEFA, kıta genelinde futbolun organizasyonu ve geliştirilmesi amacıyla hayata geçirildi. 

TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU? 

Türk edebiyatının en özgün kalemlerinden Attilâ İlhan, 15 Haziran 1925’te İzmir Menemen’de dünyaya geldi. Şiirden romana, gazetecilikten senaryo yazarlığına uzanan çok yönlü kariyeri boyunca düşünsel derinliği ve toplumcu bakışıyla ön plana çıkan İlhan, edebiyat dünyasında olduğu kadar siyasi ve entelektüel alanda da iz bırakan isimlerden biri oldu.  Attilâ İlhan, 10 Ekim 2005’te aramızdan ayrıldı.

Fakir Baykurt

Türk edebiyatının ve öğretmen hareketinin öncü isimlerinden Fakir Baykurt, 15 Haziran 1929 dünyaya geldi ve  11 Ekim 1999’da Almanya’nın Essen kentinde hayata gözlerini yumdu.
Köy gerçekçiliğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Baykurt, sadece “Yılanların Öcü” gibi romanlarıyla değil, aynı zamanda öğretmen örgütlenmesindeki liderliğiyle de Türkiye’nin yakın tarihinde silinmez bir iz bıraktı. Kalemini Anadolu insanının sesi olarak gören yazar, hayatının son yıllarını Almanya’daki Türk işçilerinin yaşamına adadı. Ölümünün üzerinden yıllar geçmesine rağmen, Baykurt’un eserleri hâlâ toplumsal vicdanı diri tutmaya devam ediyor.

Buray

Türk pop müziğinin son dönemlerdeki en üretken ve sevilen isimlerinden Buray, 15 Haziran 1984’te Lefkoşa’da dünyaya geldi. Gözde Ançel ile kurduğu güçlü müzikal ortaklık ve “İstersen”, “Sen Sevda Mısın” gibi listeleri altüst eden hitleriyle tanınan Buray, sadece sesiyle değil, prodüksiyon ve aranjman yetenekleriyle de dikkat çekiyor. Kariyerinde dört stüdyo albümü, onlarca konser ve milyonlarca dinlenmeye imza atan sanatçı, müzik yolculuğunda bugün yeni bir yaşa daha adım atıyor.

Enis Destan

Trabzonspor'un genç yıldızı Enis Destan, 15 Haziran 2002’de İzmir’de dünyaya geldi.  Kariyerine Altınordu'da başladıktan sonra, 2020 yılında A takıma yükselerek dikkatleri üzerine çekti. 2021 yılında Trabzonspor’a transfer olan Enis Destan, sonrasında Warta Poznań’a kiralık olarak gönderildi ve burada Polonya Ligi'nde ilk golünü kaydetti. Türkiye U-21 milli takımında da forma giyen genç santrfor, gelecek vaat eden performansıyla Türk futbolunun önemli oyuncularından biri olarak öne çıkmaya devam ediyor.

TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

2 Nisan 1899’da İstanbul’un Fatih semtinde dünyaya gelen ve 15 Haziran 1961’de Kadıköy’de hayata gözlerini yuman Peyami Safa, Türk edebiyatının psikolojik derinliği en güçlü kalemlerinden biri olarak hafızalarda yer etti. Hem gazeteci hem de yazar kimliğiyle Cumhuriyet dönemine damgasını vuran Safa, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Yalnızız ve Matmazel Noraliya’nın Koltuğu gibi kült eserleriyle bireyin iç dünyasını, toplumun dönüşümünü ve Doğu-Batı çatışmasını edebiyatın merkezine taşıdı.

Mina Urgan

1 Mayıs 1915’te İstanbul’da doğan ve 15 Haziran 2000’de yine İstanbul’da hayata veda eden Mîna Urgan, yalnızca bir akademisyen ya da çevirmen değil; aynı zamanda edebiyatın, düşüncenin ve siyasetin iç içe geçtiği çok yönlü bir kültür insanıydı. Shakespeare’den Aldous Huxley’e, Virginia Woolf’tan Thomas More’a kadar pek çok dünya yazarını Türk okuruyla buluşturan Urgan, özellikle Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri kitaplarıyla edebiyatseverlerin gönlünde özel bir yer edindi.

Ahmet Piriştina

8 Nisan 1952’de İzmir’in Buca ilçesinde dünyaya gelen Ahmet Piriştina, 15 Haziran 2004’te geçirdiği ani kalp krizi sonucu yaşama veda ettiğinde, arkasında çağdaş bir İzmir hedefiyle başlattığı birçok önemli projeyi ve halkla bütünleşmiş bir belediyecilik anlayışını miras bıraktı. 1999 ve 2004 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini yürüten Piriştina, İzmir Metrosu, Kordonboyu düzenlemeleri ve sosyal belediyecilik hamleleriyle kentin hafızasında iz bıraktı.