Tarihte bugün ne oldu? 21 Mayıs… 

Türkiye ve dünyada 21 Mayıs tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

1963 yılında Harp Okulu Komutanı Talat Aydemir, Anayasa'nın önerdiği bazı reformların gerçekleştirilmediği gerekçesiyle ikinci bir darbe girişiminde bulundu, fakat başarılı olamadı.

21 MAYIS TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

İlber Ortaylı  21 Mayıs 1947 yılında doğdu. Türk tarihçi, akademisyen ve yazar. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir. Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir. Kafkasyalı Karaçay asıllı annesi Kırım’ın önde gelen asilzade ailelerinden Karaşay ailesinden ve Stalingrad'da Rus Dili ve Edebiyatı okumuş olan Şefika Ortaylı (1918-2020), babası ise Kırım doğumlu, Türkçeye Kırım tarihi ve Tatarlar üzerine eserler ve makaleler çevirmiş bir uçak mühendisi[6] olan Kemal Ortaylı'dır. Annesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı Bölümünde yıllarca hocalık yapmıştır. Ortaylı, Türkçe, Almanca ve Rusçanın konuşulduğu ev ortamında büyümüştür. Enver, Emeldar ve Nuriye adlarında üç kardeşi vardır.

21 Mayıs 1947 tarihinde Avusturya'nın Bregenz şehrinde Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İki yaşındayken ailesiyle birlikte Türkiye'ye göç etti. İlk ve orta öğrenimini İstanbul Avusturya Lisesinde tamamladı. 1965 yılında Ankara Atatürk Lisesinden mezun oldu.

İlber Ortaylı, Yunanistan'ın Preveze şehrinde düzenlenen İkinci Uluslararası Tarih ve Kültür Sempozyumu'nda; Eylül 2009.
1970 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümünü bitirdi. Burada Şerif Mardin, Halil İnalcık, Mümtaz Soysal, Seha Meray, İlhan Tekeli, Mübeccel Kıray'ın öğrencisi oldu.[8] Ayrıca sınıf arkadaşları arasında Zafer Toprak, Mehmet Ali Kılıçbay ve Ümit Arslan da vardı.

Viyana Üniversitesi'nde Slav ve Doğu Avrupa dilleri hakkında öğrenim gördü.[2] Yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesinde Halil İnalcık ile yaptı. "Tanzimat sonrası mahallî idareler" başlıklı tezi ile Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde 1974 yılında doktor, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Alman Nüfuzu" adlı çalışmasıyla 1979'da aynı Fakültede doçent oldu.

1982 yılında üniversitelere uygulanan siyasi yaptırımlara tepki olarak görevinden istifa etti. Bu dönemde Viyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskova, Roma, Münih, Strazburg, Yanya, Sofya, Kiel, Cambridge, Oxford ve Tunus'ta ders, seminer ve konferanslar verdi.

1989'da Türkiye'ye dönerek profesör oldu ve 1989-2002 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinin idare tarihi anabilim dalının başkanlığını yaptı.[2]

2002 yılında Galatasaray Üniversitesine, iki yıl sonra ise Bilkent Üniversitesine konuk öğretim üyesi olarak geçti. Şu anda Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Türk Hukuk Tarihi derslerini vermektedir.[2] Galatasaray Üniversitesi senatosu üyesidir.

2005 yılında Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü oldu. Yedi yıl bu görevde kalan Ortaylı, 2012 yılında yaş haddinden emekli oldu ve görevi Ayasofya Müzesi Müdürü Haluk Dursun'a devretti.

Ortaylı, eski Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı Ahmet Belada ile, 2016.
Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bakanlık danışmanı oldu.

Tarih Vakfı ve Afet İnan ailesinin iş birliğiyle iki yılda bir verilen Afet İnan Tarih Araştırmaları Ödülü'nün 2004 yılındaki sahipleri İlber Ortaylı'nın da içinde bulunduğu jüri tarafından belirlenmiştir.[13] 2009 yılında İzmir Kitap Fuarı'na katılmıştır. Millî Saraylar Daire Başkanlığının Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlediği "Vefatının 150'nci yılında I. Abdülmecit ve dönemi" başlıklı uluslararası sempozyumun açılış ve kapanış oturumlarına katılmıştır.

Ortaylı, ileri seviyede Almanca, Rusça, İngilizce, Fransızca, İtalyanca,[15] Farsça ve iyi seviyede Latince[16] bilmektedir. Katıldığı bir televizyon programında bilgisayar kullanmadığını, başkalarının yanlış bilgilerle biyografisini yazdığını ve bundan büyük rahatsızlık duyduğunu dile getiren[17] Ortaylı, orta seviyede Sırpça, Hırvatça, Boşnakça bildiği iddialarını yalanlamıştır.

21 MAYIS TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

Tinal, 23 Ağustos 1970'te Beoga, Puncak, Batı Cava, Endonezya'da doğdu.[4] Bandung Yüksek Okulu'ndaki ilk eğitiminin ardından gittiği Surapati Üniversitesi ile Cenderawasih Üniversitesi'nde yüksek öğrenimini tamamlayarak mezun oldu.[5] Golkar Partisi'nde siyasete girdi. 2001'den 2006'ya ve yine 2008'den 2013'e kadar Mimika Naibi olarak görevini yürüttü. 2013'te Papua Vali Yardımcısı seçimlerini kazanarak 9 Nisan 2013'te göreve başladı. Tinal 2018'de ikinci kez göreve seçildi ve 21 Mayıs 2021'de aniden ölene kadar Vali Yardımcısı olarak vazifesini sürdürdü.

Klemen Tinal'in eşi Stefra Sodora Dupuy ile olan evliliğinden; Lidya Natalia Tinal, William Tinal ve Daud Solomon Tinal adında üç çocuğu vardır. Tinal, uzun zamandır kalp yetmezliği ile mücadele ederken yakalandığı COVID-19 nedeniyle 21 Mayıs 2021'de tedavi gördüğü Cakarta, Endonezya'daki Abdi Waluyo Hastanesi'nde 50 yaşında öldü. Papua Hükûmet Konağı'nda düzenlenen tören sonrasında cenazesi, Timika, Endonezya'da anne ve babasının mezarının yanında aile mezarlığında toprağa verildi.