Çay tiryakilerine tavsiyeler

E. ÇAĞLA GENİŞ / ÖZEL HABER

Geçtiğimiz hafta sonu kentin tarihi mekanlarından Alsancak Garı, yepyeni bir festivale ev sahipliği yaptı. İzmir Tea Festivali, dolu dolu iki günle çay severlere keyifli anlar yaşattı. Katılımcılar farklı ülkelerin çaylarını tadarak yeni deneyimler sunan workshoplar ve çay sohbetleri gerçekleşti. Dünyanın dört bir yanından gelen çay üreticileri ile markalar da katılımcılara yeni lezzetleri keşfettirdiler. Büyükten küçüğe herkesin yoğun ilgi gösterdiği festivalde doğru çay demlemenin püf noktalarını Türkiye Çay Demleme Şampiyonu Aytül Turan ve Çay Uzmanı Yuchi Pirim’e sorduk.

PÜF NOKTALARI

Yeşil çayın 80-85 derecelik suyla, siyah çayın ise 95-98 derecelik suyla kaynatılmasını gerektiğini ifade eden Aytül Turan ve Yuchi Pirim, demlemenin ise suyun kaynadığı anda yapılmaması gerektiğini ve suyun ilk sıcaklığın geçtikten sonra çayın üzerine koyulması gerektiğini belirttiler. En lezzetli çayların 20 dakikalık demleme süresinden sonra elde edildiğini söyleyen Turan ve Pirim, çaydanlığının ağzının bir tıpa yoluyla kapanmasının ise aroma ve kokunun daha uzun süre muhafaza edilmesini sağladığını açıkladılar. Çayın yüksekten koyulmasının, suyun demlenirken kaybettiği oksijeni geri kazanmasını sağladığını da vurgulayan Turan ve Pirim, çay bardağına önce suyun sonra ise demin koyulmasının daha lezzetli çaylar sunduğunu da söyledi.

ÇAY DEMLEME ŞAMPİYONU

Türkiye’de çayın başkenti olan Rize’de dünyaya gelen 28 yaşındaki Aytül Turan, 2009 yılında Rize Üniversitesinin Çay Eksperliği bölümünden mezun olduktan sonra bir çay markasının paketleme fabrikasında analiz şefi (çay tadımcısı) olarak çalışma hayatına başladı. 2016 yılında Rize Ticaret Borsasında Belediye Yaz Şenlikleri kapsamında düzenlenen Türkiye Çay Şampiyonası’nda “Türkiye Çay Demleme ve Sunum” birincisi oldu. Türkiye Çay Demleme Şampiyonu Aytül Turan, doğru çay demleme tekniklerini anlattı.

PORSELEN DEMLİK TERCİH EDİN

Güzel bir çay yapmanın sırrını anlatan Aytül Turan, çayın tadını ve aromasını en iyi alınabilmesini sağlayan demliğin porselen demlik olduğunu söyledi. Turan, çay demleme şeklini şöyle anlattı: “4 kişilik çay demleme için 4 küçük çay bardağı suyu üst demliğe dökeriz. Buna 1 küçük bardak dolusu kuru çay ilave ederiz. 15-20 dakika süre ile demlemeye bırakırız. Burada önemli nokta sıcak suyun üzerine kuru çayı koymaktır. Çayı koyup üzerine su koyarsak çayın haşlanmasını sağlarız ve istediğimiz tat ve aromayı alamayız. Çay demleme süresince demliğin ucu tıkanırsa çayın aroma kıvamı içerisinde kalır. İyi çay için temiz su kullanılmalı. Isıtılmış ve bekletilmiş su kullanılmamalı. Hafif dinlenmiş su kullanılması iyi olur. Çayı demlerken biraz da sevgi katmak gerekir.”

ÖNCE SUYU SONRA ÇAYI KOYUN

Çayın üzerine sıcak su dökerek haşlama yapılmasını doğru bulmayan Turan, “Sıcak suyun üzerine kuru çay dökülerek 15 dakika kadar demlenmesi beklenmeli. Demlendikten sonra yarım saat içinde de tüketilmeli. Tavşan kanı bir çay demlemek istersek altlı üstlü iki demlik kullanıyoruz. Alt demlikte kaynayan sıcak sudan 4 çay bardağını üst demliğe alıyoruz. Üzerine de bir çay bardağı kuru çay ilave ediyoruz. Bundan daha fazla yapmak isteyenler 8’e 2, 12’ye 3 diye arttırabilirler ölçüyü. Eğer bu ölçüler fazla demli gelirse bir çay bardağı sıcak su için bir tatlı kaşığı kuru çay, açık ve hafif bir lezzet sağlar. İnce bir püf nokta vermek gerekirse çay demlenirken demliğin akıtma yeri bir tıpayla kapatılarak aromasının içerde kalması sağlanabilir. Demlik tercihi de porselen olmalı. Gerçek çay lezzeti porselende daha iyi yakalanıyor. Bardak olarak da tabii ki ince belli bardak kullanılmalı. Çayı hissederek içmeyi sağladığı gibi hızlıca soğumasını da engelliyor” şeklinde konuştu.

SUYA DİKKAT!

Kaliteli bir çay içmek için suyun önemli olduğuna dikkat çeken Aytül Turan, “Suyun Ph değeri kesinlikle 5 buçuğun altında ve 8’in üzerinde olmamalı. Kaynatılıp bekleyen suyla çay demlenmemeli. Taze su kullanılmalı. Ayrıca kar suyuyla çay demlenmesini tavsiye ederim. Karın içeriğindeki mineral çayın daha lezzetli ve aromalı olmasını sağlıyor. Çay demlendikten sonra da suya dikkat etmek gerekiyor. Tekrar tekrar ısıtılmamalı. Çünkü üst demlikteki çay alttan gelen ısıyla homojen yapısını kaybediyor” ifadelerini kullandı.

ÇAYIN İÇİNDE BÜYÜDÜ

Yaklaşık 5 yıldır çay hakkında analiz, Ar-Ge, harmanlama ve tatma konusunda çalışmalar yapan Rizeli çay uzmanı Yuchi Pirim ise, “Ben Tayland Çay Grubu’ndan 6 aylık bir eğitim aldım. Tabi ki yeterli değildi benim için, daha sonra üçüncü nesil çay eğitimi aldım ve bununla birlikte pastacılık eğitimiyle beraber çaylı tatlı tarifleri hazırlamaya başladım. Butik firmalarla çayı geliştirmek için çalışıyorum ayrıca bireysel olarak çay atölyeleri veriyorum. Hedefim Türkiye’deki insanlara çayın büyüsünü öğretmek ve yeni akıma uyum sağlamak. İzmir’de ilki düzenlenen çay festivaline katıldığım için oldukça mutluyum. İçerik olarak çok geniş bir festivaldi. Bu organizasyonda emeği geçen Opra Team’e çok teşekkür ederim” dedi.

ÇAY DEMLENMEDEN ÖNCE YIKANMALI MI?

Çay yıkanmalı mı yıkanmamalı mı tartışmasına değinen Pirim, şunları söyledi: “Öncelikle demlik seçiminden bahsetmek istiyorum. Seçim yaparken emaye veya seramik olmasına dikkat edin. Öncelikle musluk suyu kullanmayı tercih etmeyin. Suyumuzu ısıtmaya başlayalım ve su sıcaklığını 90/95 santigrat dereceye kadar ısıtalım. Burada büyük bir ayrıntı var demliğimize ilk önce sıcak suyu ekleyelim ve daha sonra çayı ekleyelim. Bunun nedeni demliğe ilk çayı ekleyip suyu dökersek çayı haşlamış oluruz. Daha sonra demliğin su bölümüne biraz daha soğuk su ekleyelim ve kısık ateşte 12 ila 15 dakika kadar demleyelim, aslında bu kadar basit. Size bir dipnot vermek istiyorum. Marketten alındığımız çaylar paket içinde tozlu oluyor ve genelde yıkıyoruz. Bu tamamen yanlış bir teknik, yıkamak yerine eğer evinizde un eleği varsa veya süzgeciniz varsa çayı eleyin toz olan kısım elenecek ve kaliteli çay yukarda kalacaktır bu da daha kaliteli bir içim sağlayacaktır. Yıkadığınız çay soğuk demlemeye girer ve çayın tadını kaybederiz.”

İYİ ÇAY NASIL DEMLENİR?

-Kaliteli siyah çay seçmeliyiz.

-Porselen ya da bakır demlik kullanırsak daha leziz bir çay elde edebiliriz.

-Çay suyu da oldukça önemli; dinlenmiş su öneriliyor. Isıtılmış ve bekletilmiş su kullanmamalıyız. Suyun Ph seviyesi aşırı asidik veya aşırı bazik olmamalı. (Ph: 6.5 üzeri - 8.5 altında olabilir)

-En önemli husus; kaynamış ve ilk sıcaklığı gitmiş suyu (95-98 C derece) üst demliğe döküp, üzerine kuru çayı ilave etmek. Çayın üzerine suyu dökersek çayı haşlamış oluruz.

-Demleme ölçü birimi olarak; dört çay bardağı sıcak suyun üzerine bir çay bardağı dolusu kuru çay ilave etmeliyiz. Daha açık renk bir dem istenirse diğer bir ölçü birimi olarak; bir çay bardağına bir tatlı kaşığı kuru çay ilave edilmeli. İçilecek bardak sayısı arttıkça su ve çay miktarı doğru orantıda arttırılabilir.

-Tarifi uyguladıktan sonra çayı 15-20 dakika arasında demlemeye bırakıyoruz. İlk 15 dakika kafein suya geçer. Fakat çaydaki tanelerin suya tamamen geçebilmesi için 20 dakika demlemeye bırakmalıyız. Alt demliğin su sıcaklığını 98-99 C derecede tutup, üstün demlenmesini bekliyoruz. Su kaynamamalı.

-Alt su kaynayıp üst deme buhar verdiği takdirde çayımız acılaşır ve erken bayatlar.

-Çay demlenirken üst demliğin dökme deliğini tıpa ile tıkarsak çayımızın aromalarının uçmasını engel olup daha leziz bir çay içebiliriz.

-Çayımıza bir tutam da sevgi eklemeyi unutmayalım.

Haber Merkezi