Uyku terörü nedir? Uyku terörü nasıl geçer?

Çoğunlukla çocuklarda görülse de yetişkinlerde de rastlanan bir hastalık olan uyku terörü, kişinin uykusundan titreyerek, çığlık atarak ve ağlayarak uyanması olarak ifade edilir. Uyku terörü, diğer bir isimle gece terörü olarak da bilinir. Uyku terörü, parasomnia sınıfına giren bir rahatsızlıktır, parasomnia ise uyku sırasında meydana gelen istenmeyen davranışların tümüne verilen isimdir. Uyku terörü, kişinin uyku kalitesini olumsuz yönde etkilediğinden, uzun vadede sağlıklı alınamayan uyku kişilerin psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilir. Uyku terörü konusunda daha detaylı değinecek olursak…

UYKU TERÖRÜ NEDİR?

Uyku terörü ya da diğer adıyla gece terörü, uyku sırasında meydana gelen ve kişinin korkuyla uyanmasına neden olan, uyku bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Bu bozukluk çoğunlukla çocuklarda görülse de yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Uyku terörü, kişinin ani bir şekilde, genellikle çığlık atarak ve yoğun bir korkuyla uyanmasına neden olur. Uyku terörü yaşayan kişi, bu olayın farkında olmaz ve genellikle sabah uyandığında gece yaşanan durumu hatırlamaz.

Uyku terörü, uykunun NREM boyutundayken meydana gelir. NREM, uyku ile uyanıklık hali arasındaki durumu ifade eder. Buna göre uyku terörü, kişinin uyuduğu ancak henüz derin uykuya dalmadığı sırada gerçekleşir.

UYKU TERÖRÜ NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Uyku terörünün kesin nedeni tam olarak bilinmez, ancak birkaç faktörün bu durumu tetiklediği ortaya çıkmıştır. Uyku terörüne neden olan durumlara baktığımızda:

Kişinin yoğun stres veya kaygı yaşadığı dönemlerde uyku terörü atakları yaşanması daha olasıdır.

Uyku eksikliği, düzensiz uyku saatleri ve uyku bozuklukları da uyku terörünü tetikleyen unsurlar arasında yer alır.

Uyku terörü veya uyurgezerlik gibi uyku bozuklukları, gen yolu ile aile bireylerinden aktarılabilir. O nedenle ailede benzer uyku sorunları olan kişilerde bu rahatsızlığın görülme olasılığı daha yüksek olabilir.

Özellikle çocuklarda meydana gelen yüksek ateş, uyku terörünü tetikleyebilir.

Fiziksel veya duygusal travma geçirmiş kişiler, travmanın ardından uyku terörü yaşayabilir.

UYKU TERÖRÜ BELİRTİLERİ

Uyku terörü ataklarının çoğunlukla uykuya daldıktan sonraki ilk birkaç saat içinde meydana geldiği bilinir ve ataklar derin uyku (NREM) aşamasındayken ortaya çıkar. Atak sırasında yaşanan belirtilerden bazıları şunlardır:

Uyku terörü sırasında bu durumu yaşayan kişiler, genellikle çığlık atarak veya panik içerisinde uyanırlar.

Uyku terörü yaşayan kişi, tam olarak uyanık olmamakla birlikte aşırı korkmuş bir vaziyette olabilir.

Atak sırasında kalp hızında artış ve terleme sık görülen belirtiler arasında yer alır.

Uyku terörü sırasında atak yaşayan kişi neler olduğunu tam olarak anlayamaz ve çevresindeki kişilere cevap veremez.

Bu süreçte atak yaşayan kişiyi uyandırmak zor olabilir.

Uyku terörü atakları sonrası sabah olduğunda, kişiler çoğunlukla bu olayları hatırlamaz.

UYKU TERÖRÜ TEDAVİSİ

Uyku terörü çoğu zaman çocuklarda yaşla birlikte kendiliğinden düzelir. Ancak, sık tekrarlayan ataklar ya da kişinin günlük yaşamını etkileyen bir düzeydeyse tedaviye başvurulabilir. Tedavi genellikle şu yöntemleri içerir:

Meditasyon, bu yöntemlerin başında gelir. Derin nefes alma egzersizleri ve yoga gibi rahatlama teknikleri, uyku kalitesini artırarak uyku terörünün azalmasına yardımcı olabilir.

Uyku saatlerini düzenli hale getirmek, yeterli uyku süresini sağlamak ve kaliteli bir uyku deneyimi için uyku deneyiminin yaşanacağı ortamı uygun hale getirmek uyku terörünü yenme noktasında fayda sağlayabilir.

Uyku terörü çoğunlukla strese bağlı olduğundan, kişinin stres seviyesini azaltmak için terapi ya da gevşeme teknikleri uygulaması yardımcı olabilir.

Eğer uyku terörü bir travma sonrası ortaya çıktıysa, psikoterapiden yardım almak bu hastalığı yenme noktasında fayda sağlayabilir.

Özellikle şiddetli uyku terörü yaşandığı durumlarda, nadiren de olsa doktorlar ilaç tedavisine başvurabilir. Ancak bu yöntem, diğer yöntemlerin etki etmediği durumlarda kullanılır.

Uyku terörü sırasında kişinin kendine zarar vermesi olasıdır. Bu nedenle, uyku sırasında çevrenin güvenli olduğundan emin olmak çok önemlidir.