Çocuklarda Atma Davranışı
Merhaba sevgili anneler. Bugün bir arkadaşımın isyanından yola çıkarak yazacağım. Bu isyan ne mi? Yaklaşık 2 yaşındaki oğlu eline geçen her şeyi fırlatıyor. Havalar ısınmaya başlayınca iş, balkondan atma ve zarar verme boyutuna gelince haklı olarak iyice telaşlanıyor.
Çocukların dünyayı tanıma ve oyun döneminde (0-18 ay) atma davranışının olması gayet normal ve doğaldır. Bebekler tutma refleksinin kaybolmasıyla (3. ay) nesneleri alır, yakalar, sallar, tutar tekrar atar...vb. motor etkinliklerdeki bu oyun dönemine has özelliklerdir. İşte elindeki nesne ve yerçekimi arasındaki ilişkiyi keşfetti demektir. İki yaş öncesinde tam olarak sebep-sonuç ilişkisi gelişmemiştir. O yüzden sonucunu bilemediği için her bulduğu nesne ile atma davranışını test ederek deneyim kazanacaktır.
Eşyaları sağa sola atmak, 3 yaşına kadar olan çocukların çok eğlenceli bulduğu, onlar için yeni bir beceridir. Aslında çocuğun eşyayı sıkıca tutması ve atması, motor becerilerinin geliştiğini ve elleriyle gözleri arasında iyi bir koordinasyon olduğunu gösterir. Çocuklar bunları yapabiliyor olmaktan mutlu olurlar. Elindekini attıktan sonra yere düştüğünü fark etmek onun için ayrı bir bilgidir ve bunu görmek yaptığını daha da eğlenceli kılar. Topu duvara attığında sıçrar ama elindeki meyveyi attığında gidip duvara yapışır. Duvarlara atılmış yiyecekler veya temiz emziğini sokakta yere atmak sizin için sinir bozucu olsa da onun tek yaptığı yeni şeyler keşfetmek ve bundan mutluluk duymaktır.
Kendisine veya başkasına zarar verecek şekilde sert cisimler atmıyorsa ve eşyalara zarar vermiyorsa çocuğunuzu ceza vererek durdurmaya çalışmayın. Bu yaşlardaki bir çocuğu eşyaları atmaktan vazgeçirmeye uğraşmak aslında boşuna bir çabadır. Yapılması gereken, neleri ve nereye atabileceği konusunda çocuğa sınırlamalar getirmektir. Atabileceği şeyleri olsun. Çocuğunuz eşyaları atmaması gerektiğini, atabileceği çok şeyi varsa daha çabuk öğrenir. Toplar bu iş için ilk akla gelen şeyler... Ama topları duvarlara atmak yerine bir top havuzuna atmak 2 yaşındaki bir çocuk için daha eğlencelidir, hele siz de onunla oynuyorsanız.
Başkalarının canını yakmasına engel olun. Atmaması gereken nesneleri birine atmaya başladığında karşıdakinin canını yakmadığı sürece yok saymaya çalışın. Eline geçeni arkadaşına atarak sizin dikkatinizi çektiğini fark ederse bunu tekrar yapacaktır. Çocuk birini incitebilecek şekilde elindekileri fırlattığı zamanlarda hep aynı tepkiyi vermeye çalışın; çocuklar tekrarlarla öğrenir. Sakın atma, acır deyip çocuğu bulunduğu ortamdan uzaklaştırın.
Kızgın olduğunda eşyaları attığını fark ederseniz kızgınlığını kelimelerle anlatmasını söyleyin. Eğer babaya kızdıysan bunu ona söylemelisin, Kızdığın zaman bana anlat gibi cümlelerle çocuğun kızgınlıklarını ifade edebileceğini gösterin. Bunları söylerken arkadaşının canını yakabileceği için üzgün olduğunuz sesinize yansısın ama sakın çocuğa bağırmayın veya ona vurmayın.
Oyuncaklarını sabitleyin. Mama sandalyesinde veya oyun alanında oynayabileceği birkaç oyuncağı uzun olmayan iplerle koltuğa veya masaya bağlayın. İplerin uzun olmaması boynuna dolayamaması açısından önemli dikkatli olun. Bağlı oyuncakları atmak kadar onları geri çekmek de hoşuna gidecektir.
Ortalığı birlikte toplayın. Attığı her şeyi toplamasını çocuğunuzdan istemek 2-3 yaş için ağır olabilir. Siz de dağıtılanları toplama işine dahil olun.
İyi örnek olun. Bunu söylerken elinizdeki yastığı koltuğa atmamalısınız demek istemiyoruz, sadece bir kızgınlık anınızda elinizdekini eşinize fırlatmayın.
Yemek yerken yanında olun. Çocuğunuz yemeğini yerken yanında oturun, ihtiyacı olduğunda yardım edin ve konuşarak onun dil gelişimine yardımcı olun. Çocuğunuzun yemeklerini porselen tabaklarda vermeyin, kırılmayacak veya mama sandalyesine sabitlenmiş ürünler kullanın. Şimdilik bu kadar. Sevgiyle huzurla kalın