Anneyiz

Çocuklarda Soru Sorma Dönemi

Merhaba sevgili ebeveynler. Bugün çocuklarımızın 3 yaşlarına girmesiyle başlayan soru sorma döneminden bahsedeceğim. Soru yağmuruna tutan çocuklarımıza nasıl cevaplar vermeliyiz? Cevap veremediğimiz sorularda nasıl davranmalıyız, onu soru sormaya nasıl teşvik etmeliyiz gibi soruların cevaplarını ele alacağım. Çocuklarda 3 yaş dönemine girilmesiyle birlikte soru sorma davranışında çok büyük bir artış görülür. Her şeyi merak eder ve sorar. Hatta bazı soruları çevresindekilere defalarca tekrar eder. Bu durum çevresindeki tüm olan bitenleri keşfetmeye yöneliktir. Çünkü bu dönemde çocuk her şeyin nedenini bilmek ister.

Soru sorma davranışı en fazla çocuklarda bulunur. İnsanlar büyüdükçe bu davranışından da vazgeçmeye başlar. Çünkü gittikçe içindeki merak duygusunu yitirir. Bu nedenle tarihteki pek çok filozof; çocukların bu özelliğinin geliştirmesi gerektiğini düşünür. En azından büyüme sırasında bu merakın kaybedilmemesi gerektiğinden bahseder.

Çocuklar soru sararken tatmin edici bir cevap ararlar. Eğer siz ona anlayabileceği bir cevap vermezseniz; soruyu size defalarca soracaktır. Bu durum da bazı zamanlarda aileleri biraz sıkar. Bu nedenle çocukları geçiştirmek isterler. Hatta bazen çocuklarına soru sorduğu için kızarlar. Bu son derece zararlı bir davranıştır. Çünkü çocukların soru sorması engellenmemelidir. Bu durum onun yaratıcılıklarını da engeller.

Çocuklar merak duygusu sebebiyle; konuşmaya başladıktan sonra, soru sormaya da başlarlar. Sordukları sorular sayesinde, dünyayı keşfeder ve pek çok şey öğrenirler. Çocuklar için bu dünyada karşılaştıkları her şey yeni ve ilgi çekicidir. Her şeyi merak ederler, o yüzden de çok fazla soru sorarlar. Yaklaşık 3 yaş civarında çocukların konuşma becerileri daha da gelişir ve sıklıkla “Neden?” diye sorarlar; “Neden geceleri uyuyoruz?”, “Neden elmalar ağacın üstünde oluyor?”, “Neden yağmur yağıyor?”, “Senin adın ne?”, “Senin baban kim?”, “Kitap ne demek gibi”. Bazen bu sonu gelmez “Neden?” soruları, anne babalar için yorucu olabilir. Kafalarını karıştıran ya da onları endişelendiren durumlarda, sordukları sorulara aldıkları cevaplar çocukları sakinleştirebilir. Ayrıca yeni girdikleri bir ortamda nasıl davranacaklarını bilemediklerinde, oradaki kuralları öğrenmek için de soru sorarlar. Bu sebeple çocuklarınızın sorularına verdiğiniz cevaplar çok kıymetlidir” dedi.

Anne-babaların çocuklarının sordukları soruları cevaplaması ve çocuğu soru sormak için teşvik etmesi gerekli. Çocuklar doğrudan soru sorarlar ve bazı sorular sizi şaşırtabilir ya da utandırabilir. Bazı soruları da saçma ve gülünç bulabilirsiniz. Ancak çocuğunuz size ne soru sormuş olursa olsun, öncelikle çocuğunuzun neyi öğrenmek istediğini anlamaya çalışın. Onu anladığınızı ifade edin ve sorusunu çocuğun anlayabileceği sadelikte cevaplayın. Çocuğun sorularına alaysı bir tavırla yaklaşmayın. Tüm soruların cevabını bilmeniz gerekmez. Bazen sizin de tam bilmediğiniz bir konu ile ilgili bir soru sorabilirler. Böyle bir durumda çocuğa dürüstçe; “Bunu ben de tam bilmiyorum, ama bu konuyu seninle beraber araştırabiliriz” gibi bir cevap verilebilir. Çünkü burada önemli olan şey; çocuğu önemsediğinizi göstermeniz ve onun için zaman ayırmanızdır.

Çocuğun sorduğu sorulara, cevap verirken, onun da sorgulamasını sağlamak amacıyla; “Sence neden olabilir?”, “Sen ne düşünüyorsun?” gibi sorularla çocuk düşünmeye teşvik edilebilir. Özellikle ailesi tarafından soruları yanıtlanan çocuklar, okulda da anlamadıkları şeyleri daha rahat sorabilirler. Öğretmenine daha fazla soru sorabilen çocukların, genellikle derslerinde daha başarılı oldukları gözlenir. Bunun tam tersi; sorularına cevap verilmeyen, soruları geçiştirilen çocuklar, kendilerini değersiz hissederler. Okulda da soru sormaktan çekinirler. Daha fazla düşünen, sorgulayan ve araştıran çocuklar, gelecekte de daha başarılı olacaklardır. Bu sebeple çocukların soruları sabırla cevaplandırılmalıdır. Şimdilik bu kadar. Sevgiyle, huzurla kalın…

Anneyiz