Anneyiz

Çocuklarda İrade Eğitimi

AYSUN ARSLAN AYDİN

Merhaba sevgili ebeveynler. Bugün çocuklarda irade eğitimi için neler yapmamız gerektiğini ele aldım. Hayatta her şeyin hemen, anında, sihirli değnek ile istenildiği anda gerçekleşemediğini çocuklarımıza öğretmeliyiz. Çocuklarda zamanı yönetebilme yetisi küçük yaşlarda başlar. Zamanı yönetmeyi öğrenmeye başlayan çocuk kendini, iradesini de kontrol etmeye başlar.

Tabii çocukların o yaşlarda bu yetiyi geliştirip oturtabilmesi için biz ebeveynlere çok iş düşmekte… Kendi hayatımıza bakarak biz sınırlarımızı iyi çizebiliyor muyuz, irade gücümüz ne durumda? Her koşulda sağlam, doğru, olması gereken tavrı sergileyebiliyor muyuz? İşe bu sorularla başlamalı, varsa eksiklerimizi bir an önce istikrarlı bir şekilde tamamlamalıyız.

Çocuğunuza irade eğitimi kazandırmaya çalışırken dikkate alacağınız ana kural, onun bir birey olduğunun farkına varmanızdır. Bu temelde ilerlerseniz çocuğunuzda sağlam bir yapı oluşturmanız kolaylaşacaktır.

İrade eğitiminde çocuğun çalışmanın, üretmenin zevkine de varmasını sağlamak önemlidir. Bu yüzden ev içinde çocuğun yaşına ve becerisine uygun görevler verilmeli, kendi sorumluluklarını yerine getirmesi beklenmelidir. Çocuğa verilen sorumluluk üstün körü yapılmamalı, tam ve eksiksiz olmasına özen gösterilmelidir. Yaptığı işi titizlikle yapmalı ve bunun sonunda da ebeveyn çocuğuna bu güzel davranışı için teşekkür etmeli ve çocuğu onure etmelidir. İrade eğitiminde çocuğun acil ihtiyacı dışındaki ihtiyaçlarını hemen karşılamamak, sabretmesini ve beklemesini bilmesini sağlamak da çok önemli konular arasındadır. Örneğin, çocuğunuz evde mavi arabası var ama markette gördüğü kırmızı arabanın da hemen alınmasını istiyor. Siz sakin bir ses tonuyla “Yavrucuğum, o güzel arabanın mavi rengi sende var, kırmızısını almak için biraz beklemen lazım” dediğinizde yahut buna benzer bir tavır sergilediğinizde amacınıza ulaşacağınızdan şüpheniz olmasın.

Sorumluluk bilinci ve irade kazandırma sürecinde, uzmanların tavsiye ettiği diğer öneriler ise şu şekilde:

Çocuğunuzun yaşına ve gelişim düzeyine uygun görevler verin ve başarması için onu destekleyin.

Çocuğunuzun kendi seçimlerini yapmasına olanak tanıyın.

Çocuğunuzun gösterdiği çabaya saygı gösterin.

Onu, risk teşkil etmeyen ve yapmak istediği şeylerle baş başa bırakın.

Onun adına düşünmeyin. Kendi sorunlarını çözmesine fırsat tanıyın.

Çocuğa yaşamın ilk yaşlarında koyduğunuz yasaklar olabildiğince az olsun. Gerekmedikçe onun yaptıklarına müdahil olmayın.

Çocuğunuzun özerkliğini kazanmak ve size yardım etmek amacıyla gösterdiği davranışları destekleyin. Yaptığı yanlışları kırıcı olmayan bir biçimde dile getirin.

Gösterilen başarıyı olduğu kadar, harcanan çabayı da övün. Sonuç yeterli olmasa da çocuğun elinden geldiğince işi başarmaya çalışması onun irade bilincinin geliştiğini gösterir.

Aynı hatayı sürekli tekrar eden çocuğunuza ceza vermek yerine bunun nedenini araştırıp çözmeye çalışın.

Yapmasını istediğiniz davranışlar için ödül vadetmeyin. Onun yerine olumlu davranışları neticesinde çocuğunuzu övmeyi ya da ona teşekkür etmeyi tercih edin.

Kendisinden ne beklediğinizi açık bir dille anlatın. Kurallarınıza bağlı kalmakla birlikte ona daima içtenlikle davranın.

Her insanın hata yapabileceğini ve önemli olanın bunu düzeltmek için uğraşmak olduğunu ona öğretin. Unutmayın ki çocuğunuz iradesini kazanırken sizi model alacaktır. Bu süreçte hem kendi hareketlerinizde hem de ebeveynler olarak izleyeceğiniz yolda tutarlı olmazsanız çocuk bocalar. Ona hayır dediğiniz şeyleri yapmamaya ve sorumluluk bilinci gelişmiş anne ve babalar olmaya her daim dikkat etmelisiniz.

Sevgili anne ve babalar, şu unutulmamalıdır ki zayıf irade, çocuklukta davranış bozukluğuna sebep olabilecekken ileri yaşlarda kişilik bozukluğuna varabilecek ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir. İşte bu yüzden çocuğumuzu yetiştirirken, sağlam kişilik temelleri atılırken, irade eğitimine son derece önem verilmelidir. Şimdilik bu kadar sevgiyle kalın…

Anneyiz