-
-
-
Sayfa Yükleniyor...
Sayfa Yükleniyor...
Kurtuluş Savaşı’mızın ilk muştusu İnönü’de alındı. (Konu hakkında detaylı bilgi için bakınız: http://blog.milliyet.com.tr/i--inonu-savasi-oldu-mu-/Blog/?BlogNo=223506)
6 Ocak 1921 günü Bursa’dan Eskişehir yönüne, Uşak’tan Afyon yönüne iki kol hâlinde ileri harekâta başlayan Yunanlılar, 9 Ocak’ta İnönü mevzilerine kadar geldiler. Muharebe meydanında güçlü savunma yapan ve 10 Ocak gecesi baskın yaparak onlara kayıplar verdiren yeni Türk Ordusu’nun genel durumunu bilmedikleri için, karşısında tutunamayacaklarını düşünerek, 11 Ocak 1921 sabahı İnönü mevzilerinden geri çekildiler. Bu nedenle hükmen yenik sayıldılar.
Bu savaşta düzenli Türk Ordusu henüz kuruluş aşamasında olmasına ve Çerkez Ethem ayaklanmasını bastırmakla uğraşmasına rağmen çetin bir savunma yapmış ve sayıca kendisinden çok üstün olan düşmanı geri çekilmeye zorlamıştır. Yunanlılar ise, İnönü’de uğradıkları bu yenilgiyi, bu harekâtın taarruzî bir keşif olduğunu ileri sürerek gizlemeye çalıştılar.
Sonuç ve önemi
A)Türkler Yönünden:
1-İnönü’de kazanılan bu zafer yeni Türk Devleti’nin iç durumunu güçlendirmiştir.
2-Türk halkına büyük bir moral, güç ve ümit vermiştir.
3-Düşman karşısındaki mücadelenin düzenli bir ordu ile kazanılabileceği görülmüştür.
4-Düzenli ordu-Kuvay-ı Milliye tartışması son bulmuştur.
5-Zafer T.B.M.M.’nin otoritesini güçlendirmiş, saygınlığını arttırmıştır.
6-Artık vergi toplama ve askere alma işlemleri düzenli bir hal almıştır.
7-İstiklal Marşı kabul edilmiştir.(12 Mart 1921)
8-İsmet Paşa, albaylıktan tuğgeneralliğe yükselmiştir.
9-Son olarak meclis bu zaferin kendisine kazandırdığı prestijle 20 Ocak 1921’de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adıyla yeni bir anayasa kabul etmiştir.
B)Batı Yönünden:
1-I. İnönü zaferi Dünya kamuoyunun dikkatini Türk milliyetçilerinin mücadelesine çekmiştir.
2-Türklerin Anadolu’da askeri bir mücadele gösteremeyeceğini sanan İtilaf devletlerini ortamı bir daha gözden geçirmek zorunda bırakmıştır.(Türklerin ‘ordu millet’ özelliği hatırlatıldı)
3-İtilaf devletlerini Sevr anlaşmasını kabul ettirebilmek için bazı hükümleri yumuşatma ve bunun için de Londra’da bir konferans toplama zorunda bırakmıştır.
6-Moskova Anlaşmasından önce 1 mart 1921’de İngiliz egemenliğinden kurtulup Türkiye gibi Sovyet Rusya’dan destek sağlamaya çalışan Afganistan’la bir dayanışma anlaşması yapıldı. İki ülke bu anlaşmayla Doğu’yu istila etmek veya sömürgeleştirmek isteyen emperyalizme karşı ortak mücadele kararı almışlardır. Afganistan Türkiye’nin Hilâfet dolayısıyla İslâm dünyasındaki liderliğini kabul etmiş, Türkiye de Afganistan’a öğretmen ve subaylar göndererek eğitim alanında yardım etmeyi üstlenmişti.
5-Ruslarla uzun devam eden görüşmeler bir sonuca ulaşmış ve 16 mart 1921’de Moskova Anlaşması imzalanmıştır.
Önemi
* TBMM’nin kurmuş olduğu düzenli ordunun Batı Cephesi’ndeki ilk başarısı; TBMM. Hükümeti’nin moralinin ve otoritesinin artmasını sağlamıştır. Böylece devlet mekanizması işlemeye başlamış, vergilerin düzenli alınması ve askere alma işlemleri düzen içine girmiştir.
* Yunanlılar İnönü’de uğradıkları bu yenilgiyi, bu harekâtın taarruzî bir keşif olduğunu ileri sürerek gizlemeye çalıştılarsa da; İtilaf devletlerin Yunanistan’a güveni azalmıştır.
