Nizam-ı Cedid

Yapılan yenilikler diplomasi alanında da devam etmiştir. 3. Selim dönemine dek, Osmanlı Devleti yöneticileri kendilerini Avrupa’dan üstün görmeyi sürdürmüşlerdir. Ancak bu dönemden itibaren, Avrupa’nın daha iyi durumda olduğunu kabul etmişler ve kendilerinin de bu yarışta nasıl yer alabileceğine dair çözüm üretme çalışmalarına başlamışlardır. İlk kez bu dönemde Avrupa’da daimi elçilikler açılmıştır. İngiltere’ye gönderilen Yusuf Agah Efendi, Osmanlı Devleti’nin ilk daimi elçisi olmuştur.

3. Selim tahta çıktığında savaştan yeni çıkılmıştı ve hazinenin büyük bir kısmı boşalmıştı. Bu sebeple 3. Selim yeni vergiler koyduysa da bunların hiçbirisi bir çözüm oluşturmadı. Bu nedenle iktisadi alanda da çeşitli ıslahatların yapılması bir zorunluluk haline gelmişti. Osmanlı Devleti’nde birçok kıyafet İngiltere’den gelen kumaşlarla yapılmaktaydı. 3. Selim paranın ülke içinde kalması adına İstanbul’da üretilen kumaşların kıyafet olarak kullanılmasına karar verdi. Örnek olmak açısından da İstanbul’da üretilen kıyafetleri ilk kendisi giymeye başladı.

İstanbul’da Zahire Nazırlığı kuruldu ve zahire toplamak tüccarların elinden alınıp devlet tarafından yapılmaya başlandı.

Yien bu dönemde eğitim alanında da kötü gidiş devam etmekteydi. Osmanlı medreseleri artık iyi bir eğitim vermemekteydi. 3. Selim bu yüzden eğitim alanında ıslahat çalışmalarına önem verdi. Humbarahane ile Mühendishane – i Berri – i Hümayun’u kurdurmuştur. Yine bu okullara Avrupa’dan eğiticiler getirilmiş ve eğitimde çağdaşlığın yakalanması için çaba sarf edilmiştir. Bu döneme yapılan önemli yeniliklerden bir tanesi de önemli ders kitaplarının Fransızcadan tercüme edilmesi olmuştur. İbrahim Müteferrika’nın kurmuş olduğu ancak daha sonra kapanan matbaa tekrardan canlandırılmıştır. Çevrilmiş olan bilim kitaplarının, Osmanlı yöneticileri tarafından okunmasını da 3. Selim sıklıkla tavsiye etmiştir.

Yapılan bu yenilikler ve özellikle kurulan Nizam – ı Cedid ordusu, Yeniçeri Ocağı’nın tepkisini çekmiştir. Özellikle Napolyon’un ordusuna karşı başarılı mücadeleler veren Nizam – ı Cedid ordusu Yeniçerilerin bu tepkisinin iyice artmasına neden olmuştur. Ayrıca bu dönemde devlet kademesinde bulunan kişiler de yenilikleri istememiş ve bilerek Yeniçerileri kışkırtma yoluna gitmişlerdir. Yeniçeriler ulemadan bir takım kişilerle anlaşıp, Nizam – ı Cedid’i kaldırmak için çalışmaya başlamışlardır. Kabakçı Mustafa’yı kendilerine lider seçen bu isyancılar büyük bir kalabalıkla toplanarak, Nizam – I Cedid’in kaldırılmasını istemişlerdir. 3. Selim bu taleplere razı gelmek zorunda kalmış ve İstanbul’da Nizam – ı Cedid ordusunu kaldırmıştır. Ancak isyancılar bununla yetinmeyip daha fazla istekte bulunmuşlardır. Bu istekler esnasında devlet adamları öldürülmüş ve 1807’de 3. Selim tahttan indirilmiştir. 4. Mustafa tahta çıkmıştır. Alemdar Mustafa Paşa, 3. Selim’in tekrar tahta çıkması için uğraş verse de bu daha kötü sonuçlara sebep olmuş ve 1808’de 3. Selim öldürülmüştür. Bu ölümden sonra tahta 2. Mahmud çıkmıştır. Böylece Nizam – ı Cedid tamamıyla son bulmuştur.

Nizam-ı Cedid