Beslenme Sağlığı ve Antioksidanlar

İnsan vücudundaki oksidasyon ( kimyasal tepkime ve reaksiyonlar ) sürecinde,  hücre zarlarına ve diğer hücresel yapılara zarar vererek, çeşitli hastalıklara (kalp ve damar hastalığı ve bazı kanser türleri) neden olduğu bilinen serbest radikaller adı verilen bazı zararlı kimyasalları üretilmektedir.Antioksidanlar, serbest radikalleri temizleyen ve serbest radikallerin olumsuz etkilerini azaltan veya ortadan kaldırabilen kimyasal bileşikler olarak bilinmektedir.

Organizmada hücrenin fonksiyonlarını bozabilecek serbest radikallerle, hücrenin sağlığını korumaya çalışan antioksidan savunma sistemi arasında bir denge vardır. Bu denge serbest radikaller lehine bozulursa, organizmanın fonksiyonlarında ciddi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

Organizma, farklı kaynaklardan kaynaklanan serbest radikallere maruz kaldığında çeşitli savunma mekanizmaları geliştirir; serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresin neden olabileceği zararlı etki mekanizmalarının önlenmesinde antioksidan savunma sistemleri ve onarım mekanizmaları son derece önemli metabolik görevler üstlenmektedir.

Kalp ve özellikle kalp damar hastalıklarına bağlı hasarın ana nedeni ateroskleroz (damar sertliği)) olarak bilinmektedir. Atardamar duvarlarında biriken yağ hücreleri, kolesterol, hücresel atıklar, kalsiyum gibi maddelerden oluşan plaklar nedeniyle gelişen ve damar sertliğine neden metabolik hasara aterosklerotik süreç damar yapısını bozan bir patolojik ( hastalık yapıcı) süreçtir. Ve bu aterosklerotik süreçle ilgili damar duvarında oratya çıkabilecek hücresel hasarın, antioksidan bileşiklerce önlenebileceğine dair önemli bulgular mevcuttur. Bununla birlikte; antioksidanların kalp ve damar sağlığı adına bu olumlu katkılarının yanı sıra, antioksidan bileşiklerin Alzheimer hastalığı üzerinde de olumlu katkılarının olabileceğini gösteren araştırmalar oldukça umut vericidir.

Antioksidanların olumlu metabolik katkılarını gösteren klinik çalışmaları inceleyen Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalar; antioksidan bileşiklerin; kanser, kalp hastalıklarının yanı sıra obezite, ve hatta erken yaşlanma etkilerini ortadan kaldırma özellikleriyle birlikte, özellikle yoğun antrenman programı sürüdüren sporcularda sportif performansı arttırıcı etkilerini vurgulamaktadır. Bu nedenle, hücrelere zarar verebilecek zorlu egzersizlerden sonrası hücreleri korumak için, sporcu beslenmesinde antioksidan bileşiklerin yoğun olarak kullanılmasının, sporcu sağlığına da katkı verebileceği anlaşılmaktadır.

Brokoli, ıspanak, havuç, patates, enginar, lahana, kuşkonmaz, avokado, üzüm, siyah çay, yeşil çay, kahve, kakao, limon, greyfurt, pancar, turp, marul, kabak, balkabağı, karalahana ve lahana ve bazı baharatların C vitamini, E vitamini, flavanoidler ve polifenoller gibi çeşitli antioksidan bileşiklerden zengin olması nedeniyle, bu ürünlerin beslenme sağlığı adına daha yoğun olarak tüketilmesi hücre fonksiyonlarının daha sağlıklı olması adına önem taşımaktadır.

Sağlıklı bir toplum için dengeli ve sağlıklı tüm bireyler için hayati önem taşıdığı gerçeğinden yola çıkarak, doğal ve sağlıklı beslenme alışkanlığını hayatın geneline yansıması, sağlıklı yaşam yolunda atılacak son derece olumlu bir adım olacaktır.     

Beslenme Sağlığı ve Antioksidanlar