Beslenme Sağlığı ve Astaksantin  

Sağlıklı, dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, sağlıklı yaşamın sürdürülmesi, kronik hastalıkların önlenmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına önemli ölçüde katkıda bulunduğu bilinmektedir. Beslenme anlayışı ne kadar gelişirse, bu sağlıklı beslenme prensiplerini hayata uygulayabilmek, metabolik açıdan sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek mümkün olacaktır. Beslenme sağlığının korunması ve ideal sağlık sonuçlarına ulaşma konusunda, beslenme konusunda bilinçli seçimler yapmak ve bireylerin kendi özel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmaları büyük önem taşımaktadır. Bireylerin sağlık koşulları birbirinden farklı olması nedeniyle, bireysel beslenme kavramının da giderek önem kazandığı gözlemlenmektedir.

Beslenme, büyüme, gelişme ve sağlıklı yaşam tarzının temeli olduğu için doğru besinleri almak, vücudumuzun enerji gereksinimlerini karşılamak ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için hayati önem taşımaktadır. Yiyeceklerin kalitesi ve miktarı da sağlık üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğu için, dengeli bir diyet, vücut için gerekli olan tüm makro ve mikro besin öğelerini içermelidir. Aynı zamanda, egzersiz, uyku ve stres yönetiminin de sağlıklı bir yaşam sürdürmek için önem taşıyan faktörler arasında olduğu unutulmamalıdır. Her bireyin farklı beslenme ihtiyaçları olduğu gözlemektedir ve özellikle bazı sağlık durumları veya diyet kısıtlamaları olan bireyler için, kişiselleştirilmiş beslenme planlarının sağlıklı yaşam için gerekli olduğu bilinmektedir. Konuyla ilgili uzmanlar tarafından planlana bu diyet programları, bireyin metabolik sağlığı açısından özel ihtiyaçları ve sağlık hedefleri dikkate alınarak hazırlanabileceği için, bireyin sağlıklı yaşam koşullarını sürdürebilmesinde veya mevcut sağlık problemlerinin tedavisinde veya en iyi sonuçları elde etmeyi sağlayacaktır.

Sağlıklı beslenme konusunda, son yıllarda yürütülen klinik araştırmalarda, bitkiler, fotosentetik organizmalarda (yosunlar, mantarlar, bakteriler) yer alan biyolojik pigmentlerden olan karotenoitler arasında yer alan ve güçlü bir antioksidan özelliği bulunan Astaksantin maddesi göze çarpmaktadır. Sebze ve meyvelere rengini veren besin öğelerinden olan; bitkiler, astaksantin, algler ve fitoplanktondan meydana gelen 800’e yakın doğal pigment grubu olarak tanımlanabilecek olan karotenoidler vücutta üretilemediklerinden yiyeceklerle beraber alınması gerekmektedir. Sağlık açısından en önemlileri beta karotenler, zeoksantin astaksantin ve likopendir. Ayrıca karotenoidlerin en önemli özelliği antioksidan etki göstererek, başta serbest radikal oluşumlarını engelleyebilmekte ve güçlü antienflamatuar (iltihap ve ödem önleyici) etki göstermektedir. Yengeçlerin yanı sıra karideslerde, istakozda, kerevitte, somon balığında yoğun olarak bulunan astaksantinin immün (bağışıklık) sistemin güçlenmesine katkı verebilmesinin yanı sıra; anti kanserojen etki de gösterebildiğini vurgulayan bilimsel araştırmalar mevcuttur. Yapılan araştırmalarda, kalp ve beyin damarlarına da olumlu etkisi bulunduğu saptandığı için; antaksantinın Alzheimer ve Parkinson hastalığını önlemeye yönelik olarak olumlu etkilerini araştıran çok çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Aynı zamanda, astaksantinin diyabeti (şeker hastalığı) önleyici etkisinin yanı sıra diğer antioksidanlarda olduğu gibi hücrelerin oksidatif hasara karşı korunması, vücudun DNA yapısına zarar veren tümör oluşumları ile serbest radikallere karşı koruyucu etkisinin olmasıyla birlikte bazı göz hastalıklarının tedavisinde etkinlik gösterebilmesi, ciltteki nem düzeyinin normale dönmesini sağlayabilmesi gibi koruyucu ve tedavi edici etkilerinin olduğu araştırmacılar tarafından ortaya çıkarılmıştır. Son yıllarda üzerinde yoğunlaşılan bu çalışmalar, astaksantinin terapötik (tedavi edici) etkisini su yüzüne çıkarıyor olsa da henüz yeterli sayıda bilimsel kanıta ulaşılamadığı için bu konudaki çalışmaların yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Sonuç olarak, beslenme sağlığı, optimal sağlık ve yaşam kalitesi için önemlidir. Dengeli beslenme, yaşam tarzı alışkanlıkları ve kişiselleştirilmiş bakım, kronik hastalıkların önlenmesine ve sağlıklı bir yaşam sürdürülmesine katkıda bulunabilir. Astaksantin ve astakasantin gibi sağlık açısından önemli etkileri bulunan moleküllerin, günlük diyette daha yoğun olarak tüketilmesi, sağlıklı yaşam ve olası metabolik hastalıkların ortaya çıkmasını engelleyebileceği öngörülmektedir. Beslenme anlayışı değişip, geliştikçe; sağlıklı beslenme prensiplerini kabul ederek, hayata geçirmekle, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek mümkün olabilecektir.

 Beslenme Sağlığı ve Astaksantin