Çocuk Sağlığı ve Çocukluk Çağı Obezitesi

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre; çocukluk çağı obezitesi, onların metabolik dengelerini tehdit eden bir sorun olarak kabul edilmekte ve bu metabolik problemle mücadele konusunda acilen önlem almanın gerekliliği vurgulanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü; çocukluk çağlarında başlayan obezite probleminin, sadece yetişkinlikte şişmanlıkla sonuçlanmadığını ama aynı zamanda, dengesiz beslenme ve fizik aktivite yetersizliğine bağlı aşırı kilolu çocukların solunum güçlüğü, kemik gelişim yetersizliği, hipertansiyon, insülin direnci ve özgüven eksikliğine varan fizyolojik ve psikolojik sorunlarla erken yaşta karşılaşmak zorunda kaldıklarının altını çizmektedir. Son 20-25 yılda tüm dünyada sıkça gözlenen çocukluk çağı obezitesi probleminin çözümü için sağlıklı beslenme ve fizik aktivite alışkanlığının kazanılması, çocuğun hem sağlıklı büyüme ve gelişimini desteklemekte hem de aşırı kilo probleminin önlem ve tedavisi adına da önemli bir rol üstlenmektedir.   

Son yıllarda hızlanan teknolojik gelişmelerin paralelinde, çocuklarda ekran bağımlığının artmasıyla birlikte çocuk ve ergenlerde hareketsiz yaşam tarzı yaygınlaşmıştır. Bu durum, fiziksel aktivite miktarının azalmasıyla sonuçlanmakta ve azalan fiziksel egzersizin yanı sıra, beslenme alışkanlıklarında da değişiklikler gözlenmektedir. Özellikle karbonhidrat, yağ ve şeker içeriği yüksek yiyecek ve içeceklerin tüketimi, çocuk ve ergenlerin fazla kilo ve obezite sorunuyla karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. Bu beslenme tarzı, sadece kalori alımını artırmakla kalmamakta, aynı zamanda vitamin ve mineral eksikliklerine de yol açabilmektedir. Beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklerine ek olarak, internet ve ekran bağımlılığı da düzenli fiziksel aktivitenin azalmasına neden olunca, bu sağlıksız yaşam biçimi enerji harcamasının azalmasıyla birlikte, vücutta daha fazla yağ birikmesini ortaya çıkarmakta ve böylelikle, daha çocukluk çağlarında obezite ve bazı metabolik hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle, son yıllarda bu konuda yürütülen klinik araştırmalarda, çocuk ve ergenlerde sağlıksız beslenme ve düşük fiziksel aktivite düzeyi, dünya genelinde obezite ve aşırı kilo probleminin artma eğiliminde olduğu vurgulanmaktadır.  

Obeziteye bağlı olarak gelişmesi olası metabolik sağlık risklerinin en yaygın olanı, çocukluk ve ergenlik döneminde vücuttaki aşırı yağlanmaya bağlı kardiyovasküler (kalp ve damar) sistem sorunlarıdır. Aşırı kilo ve obezite, kardiyovasküler (kalp ve damar) sistemle ilgili metabolik risk faktörlerinin erken yaşlarda ortaya çıkmasının yanı sıra, yaşamın ilerleyen dönemlerinde damar içi yağlanma ve kardiyovasküler hastalık olasılığını da ciddi oranda arttırdığı bilinmektedir. Çocukluk ve ergenlik döneminde edinilmesi gereken düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı, ilerleyen yaşlarda kardiyovasküler (kalp ve damar) sistem sağlığı ile ilişkilendirilmekte ve bireyin kardiyorespiratuar (kalp ve solunum) sistemlerinin yetişkinlik döneminde de sağlıklı bir şekilde işlev görebilmesini sağlamaktadır. Bu sağlık sorunlarının yanı sıra hareketsiz, sedanter, (fiziksel aktivite yetersizliği) bir yaşam tarzının, doğal olmayan ve dengesiz beslenme tarzıyla birlikte; çocukların kas, iskelet sistemi ve kemiklerin gelişiminde bazı anatomik sorunlara yol açarak kemik mineral yoğunluğunun azalmasına katkıda bulunabildiği de gözlemlenmektedir. Çocuk ve ergenlerin büyüyen vücutlarında yoğun kemik büyümesi gerçekleştiği ve ayrıca ergenlik çağı da ileride osteoporozun önlenmesine yardımcı olan yeterli kemik kütlesinin birikimi için önemli bir kriter olarak kabul edildiğinden, çocukluk ve ergenlik döneminde kemik mineral yoğunluğunun sağlıklı gelişimi ile ergenlik sonrası kemik yoğunluğu ne kadar yüksek olursa, yetişkinlikte osteoporoz ve kırık riskinin o kadar düşük olacağı varsayılmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalarda, genetik faktörlerin yanı sıra düzenli egzersiz alışkanlığı ve doğal, dengeli bir beslenme programının kas, iskelet sistemi ve kemik sağlığının gelişimi için çok önemli olduğuna dikkat çekilmektedir.

Sonuç olarak, çocukluk çağı obezitenin gelişimine neden olan en önemli faktörler olarak göze çarpan, hareketsiz bir yaşam tarzından kaynaklanan fiziksel aktivite yetersizliklerin ortadan kaldırılması ve bununla birlikte, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazanılması önem taşımaktadır.

Çocuk Sağlığı ve Çocukluk Çağı Obezitesi