Kadın Sporcular ve Egzersiz Sağlığı

Fiziksel egzersiz ve aktivite alışkanlığının; fiziksel, psikolojik ve metabolik sistemlerin düzenli ve dengeli çalışmasını destekleyerek sağlıklı bir yaşam için çok büyük önem taşıdığı bilinmektedir. Bu nedenle, dengeli, sağlıklı beslenmeyle birlikte, 7’den 70’e her yaştaki birey için düzenli egzersiz alışkanlığı, sağlıklı bir yaşamın vazgeçilmez bir parçası olarak kabul değerlendirilmektedir.

Egzersiz, sağlıklı bir yaşam için yapıldığında; çok çeşitli fizyolojik katkılar ortaya çıkarmaktadır. Fiziksel açıdan aktif olan kadın ve erkeklerin, fiziksel aktivite alışkanlığı olmayanlara göre daha sağlıklı olacağı düşünülmektedir. Ancak son yıllarda, özellikle profesyonel spor branşlarıyla uğraşan kadınların az ve yetersiz beslenmelerine bağlı olarak gelişen düşük enerji alımı, kemik mineral (kalsiyum) yoğunluğunun azalmasıve adet düzensizliği gibi sağlıklı yaşam için risk taşıyan bu metabolik sorunların görülmesi, kadın sporcuların, sağlıklarına daha fazla dikkat etmeleri gerçeğini ortaya çıkarmıştır.

********

Kadın sporcular arasında görülebilecek olan bu metabolik sorunlar, bazı spor branşlarında daha sık görülmektedir. Yapılan araştırmalarda, özellikle dans, bale, artistik jimnastik, maraton ve uzun mesafe koşusu gibi düşük beden kitle endeksine sahip kadın sporcuların çoğunlukta olduğu spor branşlarda, bu tip fizyolojik problemlerin görülme olasılığının daha yüksek olduğu gösterilmiştir.

Kadın sporcularda egzersiz sağlığını konu alan klinik çalışmaları inceleyen Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalarda, özellikle profesyonel kadın sporcularda görülebilen, adet düzensizliği, yeme bozukluklarının (az ve yetersiz beslenme), kemik mineral yoğunluğunda azalma gibi problemlerin çözümünde, sağlıklı antrenman programlarının, yeterli, dengeli beslenme alışkanlığının önemi vurgulamaktadır. Bu nedenle, kadın sporcuların, yapmakta oldukları spor branşında üst düzey performans sağlamak için düşük kalorili bir diyet ve aşırı antrenman yapma alışkanlığının, kısa vadede atletik performanslarına zarar verebileceği gibi, uzun vade de yaşam sağlığını olumsuz etkileyebileceği unutulmamalıdır.

******

Kadın sporcuların yeme bozukluğuna sahip olma olasılığı, erkek sporculardan daha fazladır. Bu yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlığı, ciddi kilo kayıpları, kas yorgunluğu ve halsizlik, düzensiz kalp atışı, depresyon, iskelet sistemi problemleri ve böbrek hasarı gibi birçok sorunlara neden olabilir. Sağlıklı beslenme alışkanlığı kaybolduğunda, mineral açısından da ciddi bir yetersizlik görülecektir. Özellikle yeterli kalsiyum mineralinin alınmaması kemik sağlığında bazı sorunlara neden olabilmektedir. Özellikle çocukluk ve gençlik yıllarında kalsiyumdan fakir bir beslenme alışkanlığı, ileri yaşlarda sağlıksız bir iskelet yapısına, sıkça görülebilecek kemik kırıklarına ve osteoporoz (kemik erimesine) neden olabildiği gözlenmektedir.

*****

Özellikle yoğun, uzun süreli ve yoğun antrenmanların kadın sporcuların metabolik sağlığı için riskli olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. Bu nedenle kadın sporcuların sportif aktiviteden fayda sağlamak için sağlıklı, dengeli beslenme, antrenman sıklığı ve şiddeti konusunda bilimsel antrenman programların uygulanmasıyla bazı önlemlerin alınması sağlıklı bir yaşam ve sağlıklı bir spor hayatı için büyük önem taşımaktadır.

.

Kadın Sporcular ve Egzersiz Sağlığı