Kalsiyum ve D Vitamini Metabolizması

Mineraller ve vitaminler arasındaki metabolik ilişki; hem sağlıklı yaşam hem de sportif performans açısından oldukça önem taşımaktadır. Dengeli ve sağlıklı beslenmeyle alınan mineraller ve vitaminler insan vücudunun tüm metabolik işlevlerinde önemli görevler görmektedir. Özellikle sporcu sağlığı ve sportif performans açısından, kalsiyum minerali ve D vitaminin, fiziksel aktivitelerdeki kas iskelet sistemi üzerindeki fizyolojik etkileri incelenmektedir.

Kalsiyum hücrelerin bir arada tutulması, kasların kasılması, sinir sistemia fonksiyonlarının düzenlenmesi, kan basıncının normal olarak sağlanması ve kemiklerle dişlerin yapılması için önemli bir mineral görevi görmektedir. Vücutta bulunan kalsiyumun yaklaşık olarak yüzde 1’i vücut sıvılarıyla hücrelerde bulunmasına karşın yüzde 99’u kemik ve dişlerde bulunmaktadır. Günlük kalsiyum ihtiyacı yetişkinler için 1000 mg, çocuklar için 800 mg civarındadır. Kalsiyum kaynağı olarak daha çok süt ve süt ürünleri ile yumurta sarısı, tahıllar, kuru baklagiller, yağlı tohumlar tüketilmektedir. Süt ve süt ürünlerinde yer alan kalsiyumun emlim miktarı fazla iken yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllardaki kalsiyum emilimi ise süt ve süt ürünlerine göre daha düşük seviyededir.

Sağlıklı bir kemik gelişimi için kalsiyum gerekli olduğu için, her yaş grubu için ama özellikle büyüme çağındaki çocuklar için kalsiyumun yeterli düzeyde alınması büyük önem taşımaktadır. Kalsiyumun, üst düzey sportif performansın sağlanmasında, kas ve iskelet sistemi üzerinde çok önemli fonksiyonları bulunmaktadır. Sporcu sağlığı açısından kalsiyumdan zengin beslenme alışkanlığının metabolik katkılarını açıklayan klinik çalışmaları inceleyen Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalarda, kalsiyumun sporcu sağlığı açısından fizyolojik etkilerinin yanı sıra, kas ve iskelet sistemi yaralanmalarında doku rejenerasyonunda ( onarımında ) çok önemli metabolik etkilerinin olduğunu ortaya konmaktadır.

Kalsiyum ve D vitamini insan vücudunda fizyolojik bir etkileşim içinde birçok fonksiyonu düzenlemektedir. Bu etkileşim içinde, yağda eriyen bir vitamin olan D vitamini, kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumludur. D vitaminin kanda yeterli seviyelerde olması için güneş ışınları ve balık yağı en başta gelen doğal kaynaklardır bunların yanı sıra, balık, yumurta sarısı, karaciğer, tereyağı gibi besinler de doğal D vitamin kaynakları arasında sayılmaktadır.

Kalsiyum ve D vitaminin fizyolojik etkileri üzerinde son yıllarda yapılan bilimsel yayınlarda;

D vitamini ve kalsiyum düzeyi normal olan bireylerin, düzenli egzersiz alışkanlığını da kazanmalarıyla birlikte, kas iskelet sistemi hastalıklarının yanı sıra obezite, kanser, kardiyovasküler ( kalp ve damar) hastalıklar ve diğer kronik hastalılara yakalanma risklerinin azalacağını göstermektedir. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşam için sağlıklı, dengeli beslenme alışkanlığı içinde, D vitamini ve kalsiyum yönünden zengin olan gıdaların yeterli oranlarda tüketilmesi son derece önem taşımaktadır.

Kalsiyum ve D Vitamini Metabolizması