Kilo Kontrolünde Genetik Yaklaşımlar

Vücutta aşırı miktarda yağ dokusunun olması sebebiyle gelişenobezite, genetik ve çevresel etkileşimli, sağlıklı yaşam için gerekli olan metabolik ve fizyolojik dengeüzerinde birçok olumsuz etki göstererek, kronik sorunlara neden olabilen hastalıktır. Çevresel etkenler, genetik yatkınlık ve endokrinolojik sorunlardan biri veya birkaçı bir araya geldiğinde fizyolojik bir problem olarak obezite veya aşırı kilo riskinde ciddi bir artış söz konusu olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından en riskli 10 hastalıktan biri olarak kabul edilmiş olması nedeniyle obezite çağımızın en önemli kronik sağlık problemlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.

Obezite, dünya çapında yaşam kalitesine etkisi, ekonomiye ve sağlık hizmetlerine yükü açısından geniş kapsamlı halk sağlığı sorunu olarak giderek daha fazla tanınmaktadır. Obezite, gelişmiş ülkelerde önemli bir sağlık sorunu iken, özellikle son yıllarda, gelişmekte olan ülkelerde hızla çok ciddi bir sağlık sorunu haline gelmektedir. Kilo kontrolü yöntemleriyle tam olarak kontrol altına alınamadığı için tüm dünyada obezite ölüm riski açısından beşinci önemli faktördür.

Bazı bireylerin diğerlerinden çok daha kolay bir şekilde fazla kilo almaya eğilimli olduğu çok sık görülen fizyolojik bir olaydır. Bu kilo alma eğiliminde hareketsiz bir yaşam tarzı ve dengesiz beslenmenin rolü olmakla birlikte obezite ve aşırı kilonun nedenlerinin yaklaşık yüzde 60’ı genetik yatkınlıkla ilişkili yani kalıtımsal olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle son yıllarda sıkça başvurulan obezite genetik testleri, kilo vermek, bireye için en uygun yöntemi belirlemede yardımcı olmaktadır.

Kilo kontrolünde genetik etkileri konu alan klinik çalışmaları inceleyen Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalarda, fizyolojik açıdan bireyin gen yapısının obezite hastalığı üzerine etkisinin olduğunun savunulması ile beraber, aşırı kilolu veya obez bireylerde kilo oluşumunun önceden belirleyen diğer sağlık sorunlarıyla beraber, genetik faktörlerin de önemli olduğu vurgulanmaktadır. Olaya bu açıdan bakıldığında; obezite riskinin, genellikle arka plandaki genetik faktörler ile birlikte yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin bileşkesi olarak belirlendiği düşünülmektedir.

Obezite gelişimine neden olabilecek genlerin belirlendikten sonra, kişiselleştirilmiş bir kilo yönetim programı geliştirmek mümkün olabilmektedir. Yapılan obezite genetik tarama testleriyle, vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksiyle (BMI) ilişkili olan genler, yağ kitlesi, obezite bağlantılı genler ve açlık ve tokluk mekanizmalarını yöneten genlerin belirlenmesi kilo kontrolü açısından bireysel beslenme ve egzersiz planlamaları için yönlendirici rol üstlenmektedir.

Bu nedenle, obezitenin neden olduğu metabolik risklerin önlenmesi ve etkin bir kilo kontrolü yöntemiyleen uygun tedavi yöntemlerinin düzenlenmesi açısından, obezitenin tanı ve tedavisi son derece önemlidir. Bu amaçla, obezitenin tanısı, tedavisi ve obezitenin önlenmesi açısından yaygın kullanılan yöntem ve bilgilerin geliştirilmesi için genetik alanında yapılan bilimsel araştırma çalışmalarının geliştirilmesiyle, obezitenin önlenmesi ve kilo kontrolü yöntemlerinin başarısı da arttırabilmektedir.

Kilo Kontrolünde Genetik Yaklaşımlar