Metabolik Sağlık ve Kronik Hastalıklar

Sağlıklı yaşam ve sağlıklı yaşlanma, tüm dünyada yaşlı yetişkinlerin artan nüfusuyla günümüz toplumunda, üzerinde yoğun bilimsel araştırmaların yapıldığı bir konu haline gelmektedir. Bireyler yaşlandıkça metabolik sağlıkları bozulmakta ve kardiyovasküler (kalp ve damar sistemi) hastalıklar, osteoproz, depresyon, kas ve iskelet sistemi hastalıkları gibi kronik hastalıkların görülme sıklığı artmaktadır. Yapılan araştırmaların sonuçları incelendiğinde, kronik hastalıkların önlenebilmesi veya tedavilerinin daha etkin yürütülebilmesinde, metabolik sağlığı korumanın ve iyileştirmenin çok önemli etkisi olduğu gösterilmiştir. Sağlıklı bir yaşam için sağlıklı beslenme alışkanlığı ve düzenli fiziksel aktivitenin egzersizin yaşlı metabolik sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinin gösterilmesi nedeniyle, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemenin, metabolik sağlığın koruması ve iyileştirmesi konusunda çok önemli bir rol üstlendiği vurgulanmaktadır.

Metabolik sağlık en temel tanımıyla, vücudun kan şekerini, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düzenleme yeteneği gibi metabolik fonksiyonların düzenli çalışmasını ifade eder. Yaşlanma sürecinde, bireylerin metabolizmaların yavaşladığı, metabolik fonksiyonların bozulduğu ve bu süreçte sağlıklı yaşam koşullarının korunmasının zorlaştığı bilinmektedir. Doğal ve dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz içeren sağlıklı bir yaşam tarzı, yaşlı yetişkinlerde metabolik sağlığı korumasında ve bazı kronik hastalıkların önlenebilmesi açısından çok olumlu metabolik etkiler gösterdiği bilinmektedir. İyi dengelenmiş bir diyet, metabolik sağlığı korumak için gereklidir çünkü bireyler yaşlandıkça, vücutlarının besin ihtiyaçları değişir ve sağlıklı yaşlanmayı desteklemek için daha fazla vitamin, mineral ve proteine ihtiyaç duymaları kaçınılmazdır. Tüm bunlara ek olarak, yaşlı yetişkinlerde sıklıkla görülen kronik hastalıklardan olan, kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde düşük sodyumlu veya düşük yağlı beslenme alışkanlığı gibi belirli diyet kısıtlamaları gerekli olmaktadır. Doğal ve sağlıklı bir diyet, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düşürerek ve kan şekeri seviyelerini düzenlemede katkıda bulunmakta; böylelikle kronik hastalıkların ortaya çıkma riskini azaltmaya ve genel metabolik sağlığı desteklemeye yardımcı olabilmektedir.

Dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlığına ek olarak, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı da yaşlı yetişkinlerde metabolik sağlığın korunmasında önemli bir rol oynadığını belirtmek önemlidir. Fiziksel aktivitenin kardiyovasküler sistem hastalıklarının önlenmesinde katkısı olduğu gibi, metabolik sağlığın korunmasında da kritik rol oynadığı da öne sürülmektedir, Egzersizin insülin duyarlılığını arttırarak, kan şekeri seviyelerini düşürebilmekte ve kan yaşları ve kolesterol seviyelerinin dengelenmesinde yardımcı olabilmektedir. Düzenli egzersiz alışkanlığı, kronik hastalıklarının önlenmesi ve metabolik sağlığın korunmasında önemli etkiler göstermekte ve tüm bu olumlu sağlıklı yaşam katkılarına ek olarak, fiziksel olarak aktif kalmak ve yaşa bağlı gelişmesi olası bazı kronik hastalıkların önlenmesine katkıda bulunarak, genel yaşam kalitesini koruyabilmektedir.

Tüm dünyada özelikle son yıllarda gözlenen; sağlıklı ve doğal beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve hareketsiz yaşam tarzının yaygınlaşması gibi bazı sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları yaşlı yetişkinlerde metabolik sağlıkta bir düşüş ve kronik hastalıkların görülme sıklığında ciddi bir artışla ilişkilendirilmektedir. İşlenmiş gıdalar, sağlıksız yağlar ve ilave şekerler açısından zengin bir diyet insülin direnci, aşırı kilo alımı, kronik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabildiği gibi, fiziksel aktivite eksikliği ve hareketsiz bir yaşam tarzı da kas ve iskelet sistemi hastalıları, aşırı kilo ve obezite gibi bazı metabolik sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Bu nedenle sağlıklı bir yaşam için yaşam tarzı alışkanlıklarına dikkat edilmesi ve böylelikle kronik hastalıkların görülme oranlarının azaltılabileceği öngörülmektedir

Sonuç olarak, yaşlı yetişkinlerde sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve metabolik sağlık arasında güçlü bir ilişki olduğu dikkat çekmektedir. Bu alanda yapılan araştırmalar, sağlıklı bir beslenme ve düzenli egzersizin metabolik sağlığı iyileştirebileceğini, sağlıksız alışkanlıkların ise azalmasına yol açabileceğini gösterdiği için sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesi, potansiyel olarak kronik hastalık riskini azaltmada etkin bir adım olarak değerlendirilmelidir.

Metabolik Sağlık ve Kronik Hastalıklar