Sağlıklı Yaşam ve Sağlıklı Yaşlanma

Sağlıklı yaşlanma fiziksel, mental (zihinsel) ve sosyo-psikolojik sağlığı kapsayan çok yönlü bir kavram olarak ele alınmalıdır. Bireylerin sağlıklı yaşam ve sağlıklı yaşlanma amacına uygun olarak alacağı tıbbi önlemler, yaşlanmanın etkilerini yavaşlatabilme konusunda önemli rol oynar ve tüm bu tıbbi yöntemlerin yanı sıra, düzenli egzersiz alışkanlığı ve doğal beslenme düzeni de sağlıklı yaşlanmayı önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bu nedenle; düzenli egzersizin teşvik edilmesi, sağlıklı bir beslenme tarzının benimsenmesi genellikle sağlıklı yaşlanmanın potansiyel belirleyicileri olarak tanımlanmaktadır. Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalarda, yaşlanma karşıtı yöntem ve ilaçların, bireylerde sağlıklı yaşam parametreleri üzerindeki etkilerine odaklanarak, sağlıklı yaşlanma konusundaki mevcut bilgilerin analizi ve sentezi üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu veriler ışığında ortaya çıkarılan bulgular eleştirel bir şekilde gözden geçirilerek; sağlıklı yaşlanmanın gerçekleşebileceği potansiyel mekanizmaları ve yaşlanmanın getirebileceği olumsuz sağlık koşullarının tedavi edilebilesi tartışılmaktadır.

Yaşlanma karşıtı tıp, yaşlanmanın fizyolojik sürecine ve yaşlanmakla ortaya çıkabilecek hastalıkların olumsuz etkilerine karşı, bireyin sağılığını koymayı amaçlayan tıbbi ve biyo-teknolojik yöntemleri konu alan ve bunun ötesinde hücresel düzeyden, metabolik işlevlere kadar yaşlanma sürecinin tüm bileşenleri üzerinde yoğunlaşan bir klinik çalışma alanı olarak bilinmektedir. Bu araştırmalarda, yaşlanma karşıtı tıp sağlıklı yaşamla ilgili tüm fizyolojik yapının, yaşlılık sürçinde de sağlıklı çalışmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda geliştirilen anti-aging (yaşlanma karşıtı) ilaç ve yöntemler, en genel anlamıyla, yaşlanmayı yavaşlatan, önleyen ve yaşlanmayla ortaya çıkabilecek hücresel ve metabolik sorunların tedavisini hedefleyen yaklaşımları da kapsamaktadır. Yaşlanma karşıtı tıp, tıp camiasında daha yeni anlaşılmakla birlikte, jinekoloji, dermatoloji, estetik cerrahi ve kozmetoloji gibi uzmanlık alanlarında hızla büyüyen bir klinik alan olarak dikkat çekmektedir.

Yaşlanma karşıtı tıp açısından da önerildiği gibi; sağlıklı yaşlanma sürecinde, sağlıklı yaşam tarzı büyük önem taşımaktadır. Sağlıklı yaşam tarzı adına taşıdığı önem nedeniyle, düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz, yaşlı yetişkinler de dahil olmak üzere tüm yaş gruplarında sayısız fizyolojik sağlık katkılarıyla ilişkilendirilmiştir. Düzenli fiziksel egzersiz yalnızca fiziksel formun (zindelik) korunmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda bilişsel işlevlerin ve mental (zihinsel) potansiyelin korunmasında da hayati bir rol oynar. Araştırmalar egzersizin yaşlı yetişkinlerde kardiyovasküler (kalp ve damar sistemi) sistem, kas ve iskelet sistemi, denge ve hareketlilik üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Ayrıca, düzenli egzersizin psikolojik (ruhsal) yapıyı, bilişsel performansı iyileştirdiği ve yaşa bağlı depresyon, anksiyete, bilişsel gerileme ve bunama riskini azalttığı gösterilmiştir.

Egzersiz, yaşlı yetişkinlerde bağışıklık fonksiyonunun korunmasıyla da bağlantılıdır; bu da genel sağlığın korunması ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için kritik öneme sahiptir. Bu konuda yapıla bilimsel çalışmalar, düzenli egzersizin bağışıklık tepkilerini artırabildiğini, kronik enflamasyonu (iltihabi reaksiyon) azaltabildiğini ve yaşlı bireylerde aşı ve benzeri immun (bağışıklık sistemi) sistemi güçlendirecek tıbbi uygulamaların etkinliğini artırabildiğini göstermiştir. Enflamasyon normalde vücudun savunma mekanizmasının bir parçasıdır ve hasarlı dokuların iyileşmesine yardımcı olmakla birlikte, özellikle yaşlanmayla birlikte, bazı sağlık problemlerinde enflamasyon kronik (sürekli) hale gelir ve vücutta sağlıksız bir döngü başlar. Bu sağlıksız döngünün kırılmasında düzenli fizik aktivitenin olumlu etkileri olduğunun açığa çıkarılması nedeniyle, sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek içini yaşam tarzı değişiminin önemi ve düzenli egzersiz alışkanlığın potansiyel olumlu etkileri vurgulanmalıdır.

Sonuç olarak, yapılan bilimsel araştırmalarda, yaşlanma sürecinde sağlıklı yaşam tarzının getirdiği olumlu etkiler çok net olarak vurgulanmaktadır. Ayrıca, yaşlanma karşıtı tıbbi uygulamaların, yaşa bağlı gelişen problemlerin şiddetini azaltma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Tüm bu bilgilerin ışığında, düzenli egzersizin alışkanlığının teşvik edilmesi, sağlıklı beslenme yöntemlerinin benimsenmesi sağlıklı yaşlanmayı benimseyen ve yaşlı yetişkinlerin yaşam kalitesini artıran bir topluma katkıda bulunabilmesi mümkün olacaktır.

Sağlıklı Yaşam ve Sağlıklı Yaşlanma