Spor ve Genetik

“İnsan Genom Projesi” ile başlayan ve genler üzerinde yapılan çalışmalarda hastalıklı genlerin yok edilerek, geçmiş yıllarda tedavi edilemeyen hastalıklarının artık tedavi edilebileceğinin fark edilmesiyle, genetik alanında yapılan araştırmalar son yıllarda ciddi bir ivme kazanmıştır.
***
2001 yılında açıklanan ancak eksikleri 2003 yılında tamamlanan İnsan Genom Projesi Tıp dünyasında özellikle genetik alanındaki bilimsel ilerlemelerle insan hayatının sırları açığa çıkarken, hastalıkların tanı ve tedavileri de genetik bilimi rehberliğinde tekrar şekillenmeye başlamıştır. Her bilim dalında olduğu gibi spor bilim dünyasında da genetik alanındaki bu çarpıcı gelişmeler her geçen gün daha çok dikkat çekmeye başlamıştır.
***
Tüm dünyada spor artık tamamıyla bilimsel teori ve uygulamalar ışığı altında yapılan bir faaliyet alanı olarak değerlendirildiği için özellikle amaç yüksek performans olduğunda; spor hekimleri, spor klüpleri, antrenörler ve sporcular daha üstün sportif başarılar için ‘’Spor Genetiği’’ alanında yaşanan bu bilimsel gelişmeleri spor dünyasında özellikle yetenek seçimi çalışmalarında bilimsel yön gösterici olarak değerlendirmeye özen göstermektedir.
***
Sportif yeteneğin doğuştan var olduğu veya sonradan kazanıldığı konusundaki tartışmalar ve ortaya konulan sportif performansın bir limitinin olup olmadığına dair bilimsel araştırmalara hala devam edilmektedir. Ancak son yıllarda gelişen genetik bilimi ve atletik performansı etkileyen genlerin belirlenmesiyle, sporcu metabolizmasının spor branşına ve antrenman programına verdiği fizyolojik tepkilerin, kas tiplerinin farklılaşması ve sportif performansı etkileyen birçok fizyolojik faktörün DNA’da kodlanmış olduğu ve genler tarafından kontrol edildiği gerçeğini ortaya koymuştur.
***
Sporda genetik altyapı özellikle kuvvet, dayanıklılık, kas kitlesi, kas liflerinin tipi ve oranları ile kalp ve akciğerlerin fizyolojik kapasitesi üzerinde göstermiş olduğu etki artık çok daha net olarak ortaya konabilmektedir. Özellikle dayanıklılık sporları için gerekli olan kardiyopulmoner ( kalp ve akciğer ) kapasitesi üzerindeki genetik yapının önemli bir etkisi olduğuna dair önemli bilimsel çalışmaların sayısı her geçen gün artmaktadır.
***
Genetik incelemelerle, sporcu metabolizmasının antrenmana, beslenmeye ve diğer çevresel faktörlere nasıl ve ne şekilde cevap vereceğinin belirlenmesiyle, seçilen spor branşının özelliklerine en uygun olan sporcuların seçilmesi için yapılacak genetik araştırmalar, spor bilim dünyasında için önümüzdeki yıllarda çok yeni ve çok daha gelişmiş bir vizyon sunmaya devam edecektir.



 

Spor ve Genetik