Yaşam sağlığı ve sağlıklı yaşlanma

Bu süreçte, bireyin genel sağlık açısından, daha önceki performans düzeylerinde işlev görme yeteneğinin, geçen zaman içinde azalması gayet doğaldır. Ayrıca, yaşlanma olumlu, olumsuz deneyimleri birlikte içeren kişisel bir yaşam dönemidir. Yaşlanma sürecinde kişisel değerler, kültür ve sağlık durumu bireylerin yaşayabilecekleri değişim alanlarıdır ve bu yaşam alanlarındaki değişimlere gösterilen bireysel uyum, yaşlılık döneminin yaşam kalitesinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Yaşlanma çeşitli hastalıklarla bağlantılı biyolojik bir süreçtir, ancak bu alanda sürdürülen araştırmalar sonucunda, sağlıklı bir yaşam tarzının yaşlanma etkilerinin azaltabileceğini göstermektedir. Yaşlanmanın getireceği etkilerin azaltılmasında ve bu süreçte yaşam kalitesini yüksek tutabilmek için planlanacak olan, doğal, dengeli beslenme programı ve düzenli egzersiz alışkanlığı, sosyal açıdan olabildiğince aktif bir yaşam tarzı, mental (zihinsel) ve psikolojik (ruhsal) sağlığın korunabilmesi, yaşlanma döneminde sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürebilmenin çok yönlü doğasını geliştirmeye yardımcı olacaktır.

Yaşlanma, kendi doğasında genellikle hastalıklarla ilişkili kaçınılmaz bir biyolojik süreçtir, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı yaşlandıkça yaşam kalitesini artırabilmek de mümkün görülmektedir. Sağlıklı bir yaşam tarzı; fiziksel, mental (zihinsel) ve psikolojik (ruhsal) sağlığı kapsar ve sağlıklı diyet, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı yaşlılık dönemindeki yaşam kalitesini arttırmak için destekleyici yaşam tercihleri olarak vurgulanabilir. Yapılan bilimsel araştırmalarda, sosyal yaşam tarzından hücre yıkımı, metabolik yıpranma süreçleri, fizyolojik performans kayıpları gibi çok çeşitli biyolojik faktörler kadar, depresyon başta olmak üzere birçok psikolojik (ruhsal) problemin de yaşlanmayı etkileyen önemli faktörler arasında gösterilmektedir.

Yaşlanma sürecinin daha sağlıklı yaşanabilmesi adına en çok kabul gören tıbbi yaklaşımda, yaşlılık sürecinde, fiziksel, mental (zihinsel) ve psikolojik (ruhsal) açılardan aktif bir seviyeyi sürdürebilmenin, daha sağlıklı yaşlanmayı desteklediğini öne sürmektedir. Bireylerin, yaşlandıkça çeşitli faaliyetlerden kopabilmesi, yaşlanma sürecini hızlandıran ve yaşam kalitesini düşüren bir faktör olarak bilindiği için yaşlılık sürecinde, bireyin sürdürdüğü sosyal aktivitelerin yoğunluğu ve çeşitliliği, yaşlılık dönemindeki yaşam kalitesi adına büyük önem taşımaktadır.

Yaşlılık dönemindeki yaşam kalitesinin belirlenmesinde, bireyin yaşam tarzı seçimi son derece belirleyici bir faktör olarak göze çarpmaktadır. Doğal, dengeli beslenme ve düzenli fiziksel egzersiz alışkanlığı, beklenen yaşam süresinin artırılmasında ve obezite, osteoporoz (kemik erimesi) ve ruh sağlığı sorunları da dâhil olmak üzere birçok kronik sağlık risklerinin azaltılmasında önemli rol oynadığı gözlemlenmektedir. Düzenli fiziksel aktivite, kas ve iskelet sistemi sağlığının korunması ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi yaşlılık döneminde görülmesi olası kemik metabolizması sorunlarının önlenmesi için gereklidir. Dengeli ve doğal beslenme alışkanlıkları sadece fiziksel ve psikoljik (ruhsal) sağlığı iyileştirmekle kalmaz ama aynı zamanda yaşlılık dönemimde sıkça görülen; hastalık etkenlerine karşı (immun) bağışıklık yetmezliğini de engelleyerek, beklenen yaşam süresini uzatabilir.

Bireyler, yaşlanma sürecinde bazı hastalıklarla mücadele etmek zorunda kalabileceği için, bireyin sağlıklı yaşam açısından farklı aşamalarda tıbbi destek gereksinimi doğurabilmektedir. Bu hastalık süreçlerinde uygulanacak olan tıbbi bakım ve ilaç uygulamalarının yeterli ve etkin olması, yaşlanma sürecinde bile, bireyin yaşam kalitesini arttırabileceği gibi, fizyolojik performansını da korumasını sağlayabilecektir.

Sonuç olarak, fiziksel, mental (zihinsel) ve psikolojik (ruhsal) açıdan ilerleyici ve doğal bir süreç olarak kabul edilen yaşlılık döneminde yaşam kalitesini koruyabilmek olasıdır. Bu amaç için, sağlıklı bir yaşam tarzının sürdürülmesi; dengeli, sağlıklı beslenme tercihleri, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı, sosyo-psikolojik açıdan sağlıklı bir yaşam tarzı önem taşımaktadır. Bu tarz bir yaşlanma sürecinin, sağlıklı, uzun bir ömür ve yüksek yaşam kalitesi de dâhil olmak üzere çok sayıda olumlu gelişmeyi beraberinde getirmesi mümkün olacaktır.

Yaşam sağlığı ve sağlıklı yaşlanma