Alışverişte mal alımını cazip hale getirmek için verilen fazla malı almak caiz mi?


  • Oluşturulma Tarihi : 06.12.2023 08:53
  • Güncelleme Tarihi : 06.12.2023 08:53

Öncelikle şunu bilmek gerekir ki alışverişi cazip hale getirmek için meşru olmak kaydı ile verilen her şey dinen caizdir. Bu anlamda promosyon sürümü artırmak için satılan malla beraber ilave olarak para, eşya ve benzeri bir şeyi bedava olarak müşteriye vermektir. Herhangi bir şart olmaksızın ve verilen promosyon meşru olmak kaydıyla satışla beraber promosyon verme de bir sakınca yoktur. Çünkü alıcı neye para verdiğini, satıcı da neyi pazarladığını bilmektedir. Örnek olarak; televizyon telefon verilmesi gibi bir alışveriş dinen sakıncalı değildir. Burada en önemli nokta; alıcıyı aldatacak bir unsura yer verilmemesidir.

KİŞİ ÖLMEDEN MALINI VASİYET EDEBİLİR Mİ?   

Vefat edenin vasiyet ettiği para veya mal, bıraktığı terekenin, yani geride bıraktığı servetin üçte birini geçmiyorsa (çünkü vefat eden kimse ancak mirasının 1/3 ünü vasiyet etme hakkı vardır.) vasiyet ettiği malını mirasçılar vasiyet edilen yere vermek zorundadırlar. Ama üçte birini geçiyorsa üçte birinden fazla olan kısma engel olabilirler. Mesela vefat edenin bıraktığı miras 300 milyar olsun. Bundan 100 milyar hayır kurumuna verilmesi vasiyet edilmiş ise, bu 100 milyar üçte birini geçmediği için vasiyet edilen kişi veya kuruma verilmek zorundadır. Tabi bu vasiyet mirasçı olmayanlar için geçerlidir. Çünkü İslam fıkhına göre ölünün mirasından miras alacak kimseye aynı zamanda vasiyet etmek caiz değildir. Edilse bile vasiyet geçersizdir.

KISASU’L-KURAN NEDİR?

Kur’ân kıssaları, hayat öyküleri demektir. Kur’ân’da geçmiş peygamberlere ve milletlere dair kıssalar vardır. Kur’ân kıssalarının amacı, tarihi olayları anlatmak değil, insanlara ibret dersi vermektir. Bu sebeple kıssalar, bir surede değil farklı surelerde yeri geldikçe anlatılmış ve tekrar edilmiştir.

ALIM SATIMDA VADE FARKI KOYMAK FAİZ OLUR MI?

Bir malı peşin fiyatına satmak nasıl caiz ve makul ise veresiye fiyatına zamlı satmak da öyle câiz ve makuldür. Zira veresiye satışta malın karşılığı olan bedel birkaç ay geciktirilmektedir. Diğer bir ifade ile uzatılmaktadır. Dolayısıyla vade uzayınca malı satanın bir zararı söz konusu olmaktadır. Bu zararını telafi etmek için malın fiyatını bir miktar yükseltmesinde dinen bir sakınca yoktur. Ama bunu yaparken iki tarafta peşin fiyata mı yoksa vadeli fiyata mı anlaştıklarını alışveriş esnasında söylemeleri ve bunun üzerinde anlaşmaları gerekir. Şayet böyle olmazsa o zaman bu alış- veriş geçersiz olur. 

Günün Ayeti 

“Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et.” (Hicr, 15/99) 

Günün Hadisi

“Allah’ın en çok sevdiği ibadet az da olsa devamlı olanıdır.” (Buhari, “İman”, 32.) 

Günün Sözü

Duygularla savaşılmaz duygular yönetilir.

Günün Duası

Allah’ım bugün yapacağım bütün hayır, ibadet ve duaları ihlaslı yapabilmeyi bana nasip et.

BUNLARI BİLİYOR MUYUZ?

Harâm li Gayrihi Nedir?

Aslı haram olmayıp, sonradan hâsıl olan bir sebepten dolayı haram olan şey demektir.

Günün Nüktesi

Yedi insan…

Ebu Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurdu:

“Başka bir gölgenin bulunmadığı Kıyamet gününde Allah yedi insanı, arşın gölgesinde barındıracaktır. Bunlar da şunlardır:

- Adil devlet başkanı,

-Rabbine kulluk ederek temiz bir hayat içinde serpilip büyüyen genç,

-Kalbi mescitlere bağlı Müslüman,

-Birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan,

-Güzel ve mevki sahibi bir kadının beraber olma isteğine “Ben Allah’tan korkarım” diye yaklaşmayan yiğit,

-Sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse,

-Tenhada Allah’ı anıp gözyaşı döken kişi.

(Buhârî, Ezân”, 36.)

Alışverişte mal alımını cazip hale getirmek için verilen fazla malı almak caiz mi?
Doç. Dr. Zeki Uyanık
Yazarımız Kim ?

Doç. Dr. Zeki Uyanık