İnsan ve Din

Ramazan’da oruçlu iken gündüzü uyuyarak geçirmenin oruca zararı var mıdır?

Oruç, imsak vaktinden iftar vaktine kadar, ibadet niyetiyle yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmaktır. Orucun sahih/geçerli olması için, Oruç tutmaya niyet etmiş ve orucu bozacak şeylerden kaçınmış olmak şarttır. Gündüzleri az veya çok uyumak, orucun sıhhatine zarar vermez. Orucun vereceği sıkıntılardan uzak kalmak ve onları hissetmemek niyetiyle gerekli olmadığı halde Ramazan günlerinde uzun süreli uyumanın, orucun hikmetiyle bağdaşmayacağı da unutulmamalıdır. Ancak hiçbir şekilde uyumak oruca zarar vermez.

Zekat vermenin belirli bir zamanı var mıdır?

Zekat vermenin belli bir zamanı yoktur. Farz olduğu andan itibaren zekatın verilmesi gerekir. Bunun için belli bir ayı veya Ramazan’ı beklemeye gerek yoktur. Yani zekat vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekatlarını vermeleri uygun olur. Dinen bu böyle olmakla beraber Ramazan ayında hayırlı ibadetlerin sevabı daha fazla olduğu için Müslümanlar zekat ödemeyi bu aya denk getirmektedirler.

Ortak olarak ekilen tarlanın ürününün zekatını kim verir?

Arazi mahsullerinin öşrünü, arazi sahibi değil, ürünün sahibi verir. Eğer malın sahibi tarlasını ekilmek üzere başka birisine vermişse mahsulün zekatını eken kişi öder. Arazi belli bir ücretle kiralanmışsa, zekatı kiracı öder. Eğer arazi, yarı yarıya ile kiralanmışsa, malın sahibi ve eken kişi, hisselerine düşen mahsulün zekatlarını ayrı ayrı verirler.

Fıtır sadakası vermek için zengin olmak şart mı?

Hanefi mezhebine göre fıtır sadakası yükümlüsü sayılmak için kişinin varlıklı olması gerekir. Varlıklı olma ölçüsü Hanefilere göre meskeni, ev eşyası, elbisesi, geçim masrafları ile borçları dışında artıcı nitelikte olsun olmasın 85 gr altın değerinde malı olan kimse bu mala sahip olduktan sonra bir yıl geçmiş olma şartı da aranmaksızın fıtır sadakası ile yükümlüdür. Şafii mezhebi fıkıhçılarına göre ise, fıtır sadakasının farz olması için zenginlik ölçüsü olan nisaba malik olmak şart değildir. Şafiilere göre zengin, fakir her Müslüman fıtır sadakası ile yükümlüdür. Ancak Şafiilere göre fıtır sadakası için kişinin temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesini yetecek kadar azığa sahip olması gerekir.

Haram yolla elde edilen kazanca zekat gerekir mi?

Gayr-i meşru yolla elde edilen kazancın sahibi belli ise, bu kazancın sahibine iade edilmesi; belli değil ise, karşılığında sevap beklenmeksizin yoksullara veya hayır kurumlarına verilerek elden çıkarılması gerekir. Bu itibarla, gayr-i meşru yolla elde edilen kazancın tamamı ya sahibine iade edilerek veya muhtaç insanlara harcanarak elden çıkarılacağından, zekatının verilmesi söz konusu değildir.

Kadının ziynet olarak kullandığı altınının zekatı var mı?

İslam Hukukuna göre kadın, ekonomik olarak kocasından bağımsızdır. Yani kadının da erkek gibi kendisine ait menkul veya gayr–i menkul malı olabilir. Bu durumda, sahip olunan o mallar nisab miktarını aşıyorsa, kadın hükmen zengindir ve erkek gibi zengin sayılır. Hanefi mezhebine göre ziynete yani süs eşyası altına zekat düştüğünden nisap miktarını aşan ziyneti olan bir kadının dinen zengin sayıldığı için zekat vermesi gerekir. Şafii mezhebine göre ziynete zekat çıkmadığı; için ziyneti olan bir kadın zekat vermek zorunda değildir. Ama bu ziynet çok abartılı bir miktar taşıyorsa Şafii’ye göre de kadın zekat vermek zorundadır.

Hayır kuruluşlarına zekat vermek caiz mi?

Zekat cami, Kur’an kursu, okul, medrese gibi tüzel kuruluşlara verilemez. Verilse de dinen uygun değil ve geçersizdir. Aynı zamanda kişinin zimmetinde borç kalır. Zekatta temlik olduğundan yani kabul eden bir irade olması gerektiğinden zekat ancak insanlara verilebilir. Dolayısıyla saydığımız bu ve benzeri kuruluşlara zekat verilemez. Ama burada okuyan fakir çocuklara, öğrencilere bizzat verilebilir.

Günün Ayeti

“Rahmetim her şeyi kuşatmıştır. Ben onu, sakınan, zekat veren ve ayetlerime iman edenlere yazacağım.”

A’raf, 7/156.

Günün Hadisi

“Şurası muhakkak ki, oruçlunun iftarını açtığı zaman reddedilmeyen makbul bir duası vardır.”

Günün Sözü

“Her şeyin bir kapısı vardır. İbadetin kapısı da oruçtur.”

İbn Mübarek

Günün Duası

Ya rabbi bizi orucun ve namazın şefaatine nail olan kullarından eyle.

Bunları biliyor muyuz?

İtikaf nedir?

İtikaf fıkıhta bir mescitte belirli kurallara uyarak ibadet niyetiyle kalmak demektir.

Günün Nüktesi

Babasının evinde otursaydı bunlar ona verilir miydi?

İbni Sa’d es-Saidi şöyle dedi: Resulullah efendimiz, Ezd kabilesinden İbni Lütbiyye denilen bir adamı zekat toplamak üzere görevlendirmişti. Bu zat vazifesini yapıp Resulullah’ın huzuruna gelince: “Şu mallar sizindir, şunlar da bana hediye edilenlerdir” dedi.

Bunun Hz. Peygamber ayağa kalktı ve Allah’a hamd ü senadan sonra şöyle buyurdu: “Size söyleyeceğime gelince: Allah Teala’nın benim idareme verdiği işlerden birine sizlerden birini görevli tayin ediyorum, sonra da o kişi dönüp geliyor ve bana diyor ki: ‘Şunlar size ait olanlardır; şunlar da bana hediye edilenler.’ Eğer o kişi sözünde doğru ise, babasının veya anasının evinde otursaydı da kendisine hediyesi gelseydi ya! Allah’a yemin ederim ki, sizden biriniz haksız olarak bir şey alırsa, kıyamet gününde o aldığı şeyi yüklenmiş vaziyette gelir.

İnsan ve Din