İnsan ve Din

Bayram namazını kılmanın hükmü nedir?

Bayram namazı, biri Ramazan Bayramı’nda diğeri Kurban Bayramı’nda olmak üzere yılda iki defa kılınan iki rekatlık bir namazdır. Bayram namazı Hanefi mezhebinde Cuma namazının vücub şartlarını taşıyan kimselere vaciptir. Şafii ve Malikilere göre ise bayram namazları müekked sünnettir. İster vacip, ister sünnet kabul edelim hangi mezhepten olursak olalım Müslümanların kaynaşmasına, görüşmesine vesile olan bayram namazlarına iştirak etmekte fayda ve sevap vardır. Kadınlar ve erkekler İslam nazarında temel ibadetlerde (namaz, oruç, zekat...) fark etmeksizin eşittirler. Erkeğe farz olan farz namazlar kadına da farzdır. Ama meşakkat olmasın diye bazı ibadetler kadın için farz kılınmamıştır. Cuma namazı, bayram namazı gibi. Ama kadın istemesi halinde Cuma namazını da Bayram namazını da camiye gidip eda edebilir. Dini anlamda bunun bir mahzuru söz konusu değildir. Nitekim Peygamber efendimiz döneminde bu ibadetler kadınlar tarafından mescidlerde eda ediyordu.

Bayramda yapılması müstehap olanlar nelerdir?

Bayramda erken kalkmak, gusletmek, misvak kullanmak, güzel koku sürünmek, yeni ve temiz elbise giymek, karşılaşılan müminlere güler yüzle selam vermek, fakirlere sadaka vermek, dargınları barıştırmak, akrabayı, din kardeşlerini ziyaret etmek, onlara hediye götürmek sünnettir. Allah’ın verdiği nimetlere şükretmek için sevinçli ve neşeli görünmek menduptur. Bütün bunların dışında çocuklar, bilhassa öksüz ve fakir çocuklar sevindirilmeli, akraba eş ve dost ziyaretleri de yapılarak hâl hatır sorulmalıdır

Şevval ayında altı gün oruç tutmanın hükmü nedir?

Ramazan ayından sonra şevval ayında altı gün oruç tutmak sünnet olan bir oruçtur. Peygamber Efendimiz, “Kim Ramazan orucunu tutar ve ona Şevval ayından altı gün ilave ederse, sanki yılın bütününde oruç tutmuş gibi olur” (Müslim, Sıyam: 204) buyurarak, bizleri Şevval ayında altı gün oruç tutmaya teşvik etmişlerdir. Bu oruç peşi peşine tutulabileceği gibi, ara verilerek de tutulabilir. Ramazan’dan sonra Şevval ayında tutulan altı günlük orucun, bir yılı oruçlu geçirmiş gibi olmasını, Âlimler; Hz. Ebu Hureyreden rivayet edilen “Âdemoğlunun her ameli katlanır. Zira hayırlı ameller en az on misliyle yazılır, bu yedi yüz misline kadar çıkar. Allah Teala söyle buyurmuştur: “Oruç bu kaideden hariçtir. Çünkü o sırf benim içindir, ben de onu (dilediğim gibi) mükâfatlandıracağım. Kulum benim için şehvetini, yiyeceğini terk etti hadisine dayandırarak; Ramazan’da tutulan 30 gün orucu 10 la çarpınca 300 eder. 6 gün de şevval orucunu 10 la çarpınca 60 eder. Toplayınca 360 gün eder.(kameri ay hesabına göre yıl 360 gündür) şeklinde değerlendirmişlerdir. Şevval ayının ilk günü Ramazan Bayramı olduğu için oruç tutmak haramdır. (Kurban Bayramı’nın dört gününde de oruç tutmak haramdır.) Yılın diğer günlerinde isteyen oruç tutabilir. Haram günlerin dışında oruç tutmanın hiçbir sakıncası yoktur.

Bayram gününde oruç tutmanın yasak olmasının hikmeti nedir?

Ramazan Bayramı’nın birinci gününde ve Kurban Bayramı’nın dört gününde oruç tutmak Hanefi mezhebine göre tahrimen (harama yakın) mekruh Şafii mezhebine göre ise haramdır. Bunun sebebi hikmeti bu günler, ziyafet, ziyaret ve güzel günlerdir. O günlerde karşılıklı ikram esas olandır. İkramı geri çevirmemek lazım. Bu nedenle de bu günlerde oruç tutmamak gerekir. Aynı zamanda bayram günlerinde mümin manen Allah’ın misafiri kabul edilir. Kişinin misafir olduğu günde oruçlu olması demek, bir anlamda ikramı ret etmek anlamına geldiği için bayram gününde oruç tutmak yasaklanmıştır.

Koca hanımına bayramda anne ve babasını ziyaret etmesini yasaklayabilir mi?

Kocanın, hanımını anne ve babasına gitmesine engel olması dinen uygun değildir. Böyle bir engelleme hakkı yoktur. Zira akrabalarla bağı kesmek dinen yasaklanmıştır. İslam dini, anne ve babaya iyiliği emreder. Bu emre engel olmak ise büyük günahlardandır.

İki bayram arası düğün olmaz söylentisinin dini dayanağı var mı?

İslam dini, Müslümanların evlenip, yuva kurmalarına büyük önem verri. Kur’an-ı kerim’de evliliği teşvik eden birçok ayet olduğu gibi Hazret-i Peygamber de evlilik iççin birçok söz sarf etmiştir. Ama ne Kur’an-ı kerim’de ne de peygamberlerin sünnetinde iki bayram arasında evlenmeyi yasaklayan bir nass(delil) yoktur. Bu yöndeki inanış ve söylentiler İslam dininin nikah bağı ile bağdaşmaz. Bağdaşmadığı gibi hurafeden öte gitmez. Kaldı ki, iki bayram arası olmayan bir zaman da söz konusu değildir. Ramazan Bayramı ile Kurban Bayramı arası olduğu gibi, Kurban Bayramı ile Ramazan Bayramı arası da bir zaman dilimidir. Buna göre her zaman nikah akdini şartlar oluştuğu vakit yapmak caizdir.

Günün Ayeti

Müminler ancak ve ancak kardeştir. O halde kardeşlerinizin arasını düzeltin.

Hucurat, 49,10.

Günün Hadisi

Ramazan ve Kurban bayramlarının gecelerini ihya eden kimsenin kalbi, kalplerin öldüğü gün ölmez.

Günün Duası

Allah’ım bayramı bize, ailemize ve ümmeti İslam’a hayırları vesile eyle.

Günün Sözü

Sevindiremiyorsan, hiç olmazsa üzme!

Yahya bin Muâz-ı Râz

Bunları biliyor muyuz?

Eyyâm-ı Bid Nedir?

“Eyyâm-i bîd”, kamerî ayların 13., 14. ve 15. günlerine denir. Peygamberimiz, Ramazan orucu farz kılınmadan önce bu günlerde orucu tutmuş. Ramazan orucu farz kılındıktan sonra da bu orucu nafile olarak tutmaya devam etmiş ve “Kim her aydan üç gün oruç tutarsa ömür boyu oruç tutmuş gibi olur” (Tirmizî, Savm, 54, III, 135) sözleriyle bu orucun tutulmasını teşvik etmiştir. Bu itibarla eyyâm-i bîd orucu tutmak müstehaptır.

Günün Nüktesi

Bayram Sabahı…

Resulullah efendimiz şöyle buyurmuştur.

Ramazan Bayramı sabahı melekler yollara dökülür ve şöyle seslenirler:

“Ey Müslümanlar topluluğu! Keremi bol olan Rabbinizin rahmetine koşunuz. O, bol iyilik ve ihsanda bulunur. Sonra onlara bol bol mükâfatlar verilir. Siz gece ibadet etmekle emrolundunuz ve emri yerine getirdiniz. Gündüz oruç tutmakla emrolundunuz, orucu tuttunuz ve Rabbinize itaat ediniz, mükâfatınızı alınız.

Bayram namazını kıldıktan sonra bir münadi şöyle seslenir:

“Dikkat ediniz, müjde size! Rabbiniz sizi bağışladı, evlerinize doğru yola ermiş olarak dönünüz. Bayram günü mükâfat günüdür. Bugün semâ âleminde mükâfat günü olarak ilan edilir.”

Bayram Manisi

Bayram geldi hoş geldi

Evlere neşe geldi

Kalkın gidin kapıya

Dostlar bayramlaşmaya geldi

Bayram neşe günüdür,

Müminin düğünüdür,

Bugün sevinmek artık,

Orucun ürünüdür.

İnsan ve Din