Hindistan – Çin Gerginliği

Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Ladakh bölgesinde, Hint ve Çin askerleri arasında çıkan çatışmada yaşamını yitiren Hint askerlerinin sayısı 20’ye yükseldi. Bir yumruklaşma sonucunda başlayan bu gerilimin, dünyayı da ekonomik anlamda etkileyebileceği dile getiriliyor. Peki gerilim süreci nasıl başladı?
Hindistan ve Çin sınırında yumruklaşmayla başlayan gerilim, büyük bir çatışmaya dönüştü. Hindistanlı yetkililer, Hindistan - Çin sınırında bulunan Ladakh bölgesindeki Galwan Vadisi’nde pazartesi gecesi “şiddetli bir çarpışma” yaşandığını ve biri albay olmak üzere en az üç Hindistan askerinin hayatını kaybettiğini açıkladı. İki ülke arasındaki tarihi sınır gerilimi mayıs ayında tırmanmaya başlamıştı. Önceki gece yaşanan çatışmanın, iki Asya ülkesini karşı karşıya getiren Himalayalar’daki tartışmalı sınır bölgesinde 1975 yılından bu yana görülen ilk ölümlü çatışma olduğu belirtiliyor.
Gerilim mayıs ayında başlamıştı…
Hint yetkililer, mayıs başında Çin askerlerinin üç noktadan Ladakh bölgesine girdiğini, burada çadır ve askeri karakollar kurduklarını açıklamıştı. Askerlerin, bölgeden ayrılmaları yönünde defalarca yapılan sözlü uyarılara aldırış etmediği ifade edilmişti. Ladakh bölgesinin Sikkim eyaletinde, iki ülke askerlerinin karşı karşıya gelmesinin ardından gözler bu bölgeye çevrilmişti. Hindistan ve Çin, Ladakh’ta yer alan Demchok, Chumar, Daulat Beg Oldie, Galwan Vadisi ve Pangong Tso Gölü çevresine ek güvenlik gücü konuşlandırmıştı. Çin askerleri, Galwan Vadisi’nde yaklaşık 100 çadır kurarken, Pangong Tso Gölü’ndeki devriye botlarının sayısını da artırmıştı.
Yaşanan bu sıcak gelişmenin 48 yıl sonraki ilk çatışma olduğu dile getiriliyor. Tarihte de zaten büyük bir Çin Hindistan savaşı vardı bildiğiniz üzere. Durumun ona benzememesi yönünde temenniler olsa da uluslararası manada bir korku yaşanmıyor değil.
Peki geçmişte neler olmuştu?
1962 yılında yaşanan savaş
Şimdi gelin biraz tarihe bakalım. Çin - Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşıdır. Yaklaşık 1 ay süren savaş Çin’in askeri zaferiyle sonuçlanmışsa da ateşkes sonucunda iki ülke de savaş öncesi sınırlarına dönmüşlerdir.
Çin Devrimi ve Hindistan’ın bağımsızlığı ile birlikte yeni kurulan iki ülke arasında karşılıklı ilişkiler kuruldu. Çin’i ilk tanıyanlar arasında Hindistan da bulunmaktaydı. Bu durum iki ülke arasında dostane ilişkiler oluşmasına neden oldu. Ancak bu durum Tibet olayı ile sonlandı. Savaşın esas sebebi iki ülkenin Himalayalarda bulunan sınırları üzerindeki anlaşmazlıklar olsa da savaşın başlamasına yol açan başka etkenler de bulunmaktadır.
Savaş Çin’in askeri zaferiyle sonuçlanmıştır. Bununla birlikte bazı kaynaklar Çin’in saldırgan bir görüntü çizdiğini öne sürerek siyasi açıdan kazançlı çıkmadığını belirtmektedir. Savaş sırasında ve sonrasında Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan’a destek olmuştur. Nikita Kruşçev yönetiminin de savaş öncesinde ve sonrasında Hindistan lehine bir politika izlemesi Çin ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerin bozulmasına yol açmıştır. Hindistan’ın önderlik ettiği Bağlantısızlar Hareketi’ne bağlı ülkelerin kendisi lehinde herhangi bir müdahalede bulunamaması Hindistan’da hayal kırıklığı yaratmıştır. Barış antlaşmalarının imzalanması 1993 ve 1996 yılında gerçekleşmiştir. Fakat tam anlamıyla sonuca vardırılamamış sınır anlaşmazlıkları günümüzde bile iki ülkenin zaman zaman karşı karşıya gelmesine yol açmaktadır.

 

Hindistan – Çin Gerginliği