Cumhuriyet Dönemi Şiir

Cumhuriyetin ilanına kadar olan süreçte yaşanan olaylar ve daha sonra devam eden siyasi atmosferler, şairlerin edebi anlayışını da şekillendirerek yeni şiir akımlarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

***

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatını, kendi içinde dönemlere ayırarak incelemek; gerek kronolojik açından gerekse şiiri oluşturan yönelimleri, şiir akımlarını ve şairin içinde bulunduğu atmosferi anlamak açısından daha verimli olacaktır.

***

1923 ve sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı 1923 yılında Cumhuriyet’in ilanı ile başlar. Bu dönemin genel niteliklerini belirleyebilmek için sosyal ve kültürel olayları dikkate almak gerekir.

***

Kurtuluş Savaşı’mız zaferle sonuçlandıktan sonra sosyal hayatta köklü değişmeler olmuştur. Buna paralel olarak da fikir ve sanat alanında gelişme ve değişmeler hız kazanmıştır.

***

1912’de başlayan Genç Kalemler ile Mehmet Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem, Ziya Gökalp’in başlattığı edebiyattaki millileşme ve yerlileşme akımı, Cumhuriyet Dönemi’nde etkisini sürdürmüştür.

***

Türk Edebiyatı sanatçıları yerli, milli ve toplumsal temaları işlemeye devam etmişlerdir. Edebiyatımız bir yandan yerlileşmiş, diğer yandan da Batı edebiyatının etkisine açık kalmıştır.

***

Atatürk inkılâplarıyla, sosyal ve kültürel yapımızın yanı sıra edebiyat ve sanat hayatında da önemli değişmeler meydana gelmiştir.

***

Yeni Türk alfabesinin kabulü (1 Kasım 1928), harf devrimi, medeni kanun, yeni okulların açılması gibi halka yönelik hareketler, edebiyatımızın Anadolu’ya ve halka yönelişini daha da hızlandırmıştır.

***

Yazılan eserler genç cumhuriyetin yeni, sosyal ve kültürel yapısını yansıtmıştır.

***

Yazar ve şairlerimiz, eserlerinde milli, sosyal ve toplumsal konuları işlemişlerdir. Cumhuriyet dönemi yazarlarımız, yeni cumhuriyetin dayandığı ilkeleri idealize ederek halka anlatmışlardır.

***

Cumhuriyet ve demokrasi için, ihtiyaç duyulan erdemler, sanat eserlerinin ana konusunu oluşturmuştur.

***

Konular: Cumhuriyet Dönemi yazarları, eserlerinde; sevgi, Anadolu insanının yoksulluğu ve erdemleri, tabiat güzellikleri, gurbet, ölüm, Atatürk inkılapları, milli mücadele ruhu, kalkınma, Batı uygarlığından yararlanma yolları, çalışma gibi konulara yer vermişlerdir.

***

Biçim: Cumhuriyet dönemi şiir yazan şairler, genellikle halk edebiyatı nazım şekillerini kullanmışlar, şiirlerini hece ölçüsüyle yazmışlardır.

***

Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim ve Mehmet Akif Ersoy gibi şairlerimiz ise aruzla yazmaya devam etmişlerdir.

***

Bunların yanı sıra edebiyatımızda yeni anlayışlar, değişik adlar altında ortaya çıkmıştır.

Bu dönemde çok sayıda roman, hikâye, tiyatro ve fikir eserleri kaleme alınmış, sanat hayatımızda önemli bir canlanma görülmüştür.

***

Hikâye ve romanlarda önce milli ve yerli konular işlenmiş, daha sora ise yeni konulara yönelme olmuştur.

Cumhuriyet Dönemi Şiir