HÜSEYİN SİRET ÖZSEVER

Mülkiyede öğrenci olduğu yıllarda ilgi duymuştur. O yıllarda Namık Kemal hayranıdır. Okulda dönemin genç şairleriyle tanışmış, öğretmenle­rinden Mizancı Murat Bey’in çıkardığı Mizan’ı yakından takip etmiştir. Vezinli ve kafiyeli söz söylemeyi, Rıza Tevfik’ten öğrenmiştir. Şairin o dönemde hayran ol­duğu bir başka şahsiyet Mülkiye’de hoca olan Recaizade Mahmut Ekrem’dir. Şiir denemelerine 17 yaşında başlar. İlk şiirlerini 1894’ten sonra Mektep dergisinde yayımlar.

*********

Aynı yıl, yenilik yanlılarının toplandığı Malûmat dergisine de şiirler gönderir. Bu dergide yayımlanan şiirlerinden bazıları, “Sevgilime”, “Gazel”, “Gü­zelsin” başlıklarını taşır. Söz konusu yıllarda çıkan ilk şiirlerinde Hüseyin Sîret, biçim ve dil bakımından Divan şiirine uyar; ancak yer yer yeni imgeler kullandı­ğı da görülür.

*******

Hüseyin Sîret’in 1894’ten itibaren ilk şiirlerinin çıktığı bir başka dergi de Maâ­rif’tir. Şair bu dönemdeki şiirlerinde eski ile yeni arasında durmaktadır. Ancak şiir­lerini Mektep, Malûmât, Maârif gibi yenilik yanlısı şairlerin toplandığı dergilerde yayımlaması onun, başlangıçtan itibaren yeniliğe açık olduğunu gösterir.

******

Hüseyin Sîret, 1896 yılında Servet-i Fünûn‘a geçer. “Dürdâne-i Garâm”, bu dergi­nin 25 Eylül 1896 tarihli 289. sayısında yayımlanmış ilk şiiridir. Sone tarzında yazı­lan bu manzumeyi başkaları izler. Başlangıçta şiirlerinin altında “Sîret” imzası var­ken, daha sonra “Hüseyin Sîret” imzasını kullanır. Şair, 1900’de Adıyaman’a sürgü­ne gönderildikten sonra yayımlanan şiirlerinde ise, “Ömer Senih” takma adını kul­lanmıştır. Bu yıllarda Sîret, Servet-i Fünûn dışında İrtikâ dergisinde de şiirler ya­yımlar. 1896-1898 yılları arasında Edebiyat-ı Cedide topluluğunda yer alan şair, bu dönemde dil, şekil, tema ve sanat anlayışı bakımından Edebiyât-ı Cedîde’nin ortak özelliklerini sürdürür. Şiirlerinin çoğunda aşk, kadın, tabiat ve özlem gibi bireysel temaları işler.

*******

Aşk şiirlerinde genellikle Hüseyin Cahit’in dediği üzere, “yüksek ve düşsel aşk­ları” dile getirmiştir. Sîret’in şiirlerinde aşk yanında tabiat da önemli bir yer tutar. Nitekim Şahabettin Süleyman Tarih-i Edebiyât-ı Osmâniye’sinde; “Hüseyin Sîret Bey, iyi bir lisânamâlik, ince hislerle, ince hayallerin, tabiatın bir şairidir. Onu daima tabiat işgal etmiştir. En hissî serlevhalarla başladığı şiirleri bile, tabiatın mehâsinini kaydetmeksizin yazamaz!’ der. Çoğu Edebiyat-ı Cedide şairlerinde ol­duğu gibi onun şiirlerinde de tabiat, canlı bir varlık gibidir. Mevsimler ve akşam manzaraları, hüzün, melâl ya da sevinç duygularıyla iç içe tasvir edilir.

********

Hüseyin Sîret, Türk edebiyatında daha çok bir ‘özlem ve gurbet’ şairi olarak tanınır. Çünkü ömrünün 15 yılını vatandan ve yakınlarından ayrı, gurbette geçir­miştir. Şair, aşk, kadın, tabiat ve gurbet temalarının yanı sıra, az da olsa bazı şi­irlerinde vatan sevgisi, toplumdaki zavallı insanlara acıma duygusu, ölüm ve in­tihar gibi temaları da işlemiştir. Örneğin, “Kârbân-ı Âdem” ve “Suriyelilere”de za­yıf bir vatan sevgisi, “Ayşecik”te ise zavallı ve yoksul bir insana acıma duygusu ele alınır. “Bir Müntehireye” başlıklı şiirinde ise, intihar eden bir genç kızı konu edinmektedir.

*******

Esas itibariyle Hüseyin Sîret, bir hüzün ve melâl şairidir. Şiirlerinin hemen hep­sinde, gözyaşı, ayrılık, özlem ve hüzün vardır. İlk eşi Berrin Hanım’ın ölümü üze­rine yazdığı “Ölümünden Sonra” adlı şiiri zamanında çok beğenilmiştir.

******

1900’de bir siyasî olaya karıştığı için Adıyaman’a sürülür. Oradan da Paris’e kaçıp Jön Türklere katılır. Uzun yıllar gurbette yaşar. 1920’de ke­sin olarak yurda döner. 27 Şubat 1959’da vefat etmiştir.

HÜSEYİN SİRET ÖZSEVER