Suriye’de bölünmeye doğru

Suriye’ye açılan sınır kapıları tek tek kapanıyor. Ürdün ve Lübnan sınır kapısını kapattı. Aslında Esad’a da bütün kapılar kapanıyor. Mısır ve Ürdün Esad’a yaptığı çağrıda, ülkeden ayrılmasını istedi. Esad’ın da Türkiye’den Muhalifleri durdurması istediği şeklinde yardım talebinde bulunduğu öne sürülüyor.
Suriye'de sadece yerel güçler değil, küresel güçler, bölgesel aktörler var. Yerel güçlerin dışında kalan küresel güçler ve bölgesel aktörler artık duruma çok müdahil olmuyor. İran’ın, Esad’a yardımlarını kesip Suriye’deki birliklerini çektiği öne sürülürken, Rusya’nın da Esad’a yardımların sınırlı olacağını duyurduğu bildirildi. Yani Suriye’de muhalif gruplar ve Esad birlikleri baş başa kaldı. Muhalif grupların karşısında sadece Esad güçleri var. Ancak var demek de çok doğru olmaz. Çünkü Esad güçleri gördüğümüz kadarıyla savaşmaktan kaçıyor.
Suriye'de 13 yılı aşkın bir süredir devam eden iç savaş, Ortadoğu'daki karmaşıklığı anlatıyor. Suriye'nin destekçileri İran ve Rusya’nın istemesine rağmen Esad'in masaya oturmamış olması başına iş açtı. Ayrıca Türkiye’nin masa talebi de görmezden gelindi. Muhaliflerin ilerleyişi dünya gündeminde. Esad'ın bu durumda iktidarda kalması çok olası değil artık. Buna en çok üzülecek olan ülke bence İsrail. Çünkü Suriye'nin başında güçsüz bir yönetim, yani Esad'in olmasını daha çok ister. Güçlü ve Sünni bir yönetim olması İsrail'in işine gelmez. Bu harekatın Esad'in gidişi olacağını öngören İsrail'in Suriye sınırında bir tampon bölge oluşturma niyetinde olduğu konuşuluyor şimdi.

Rusya için Suriye önemli, Esad değil. Rusya ya da eski SSCB( Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği) var olduğundan beri sıcak denizlere ulaşma hayali vardı. Rusya buradan asla vazgeçmez. ABD ile yapacağı bir pazarlık sonucu Ukrayna'da ele geçirdiği bazı bölgelerden vazgeçer ancak Suriye'nin Akdeniz sahilinde bulunan Lazkiye ve liman şehri Tartus'tan vazgeçmez. Rusya'nın Tartus limanında demirli savaş gemileri de bulunuyor.

İran’a gelince…İran'ın çok keyfi yok. Trump ABD Başkanlığına yeniden seçildi. Geçmişte İran'ın nükleer çalışmalarına karşı sert tedbirler alınmıştı. Ve Trump yeniden Başkan. İran'a karşı yumuşama olacağını düşünmüyorum. İran hem bu yüzden tedirgin hem de Ortadoğu’da güçlü konumda olan Suudi Arabistan ile iyi değil. Suudi Arabistan'ın Ortadoğu’da diğer ülkeleri bir araya getirip tek güç halinde kendi etrafında toplayabilme ihtimalinden de korkuyor. Böyle olunca İran Ortadoğu’da zayıflamış olacak. Bir de yakın zamanda ülkesinde yaşanan suikastlar var. Yani İran'ın başı belada. Bu nedenle Suriye’de alanda olamıyor.

Muhalifler’in Şam’a ilerleyişi de sürüyor. Muhalif gruplar Dera iline girdi. Bu kentte, 2011 yılında halkın özgürleşmek için başlattığı hareket Suriye Ordusu tarafından şiddetle bastırılmak istenmiş, çıkan olaylar iç çatışmaya dönüşmüştü. Bu kent Beşar Esad yönetimine karşı baş kaldırmanın merkezi olarak tarihi öneme sahip.
Esad’ın nerede olduğu bilinmiyor. Yani en son Tahran’a gitmişti. Mesele artık Esad değil, Suriye. Görünüşe bakılırsa Suriye bölünmeye doğru gidiyor.

Suriye’de bölünmeye doğru