Sokak Lezzetleri Aracılığıyla Kurulan Kültürel Bağlar

Hindistan Sokak Lezzetleri Festivali her yıl Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de Hindistan Ulusal Sokak Satıcıları Birliği (NASVI) tarafından düzenlenen ve Hindistan’ın her bir bölgesinden, Tibet ve Nepal’den gelen sokak satıcılarının katılımıyla gerçekleşen dünyanın en kapsamlı sokak yemekleri festivalidir. Dr. Osman Sirkeci ile biz Türkiye sokak satıcılarını temsilen daha önce de bu festivale davetli konuşmacı olarak katıldık, festival boyunca seyyar satıcılarla sohbetler görüşmeler de bulunduk ve düzenlenen panellerde deneyin ve gözlemlerimizi paylaştık.

Ancak 27-31 Aralık 2023 tarihleri arasında düzenlenen 13. Sokak lezzetleri Festivali’nde NASVI ulusal koordinatörü Arbind Singh’in önerisi ile Türkiye’den yine bizim gibi Sokak satıcılığı deneyimleri olan iki kadın seyyar satıcıyla birlikte bizzat uygulamacı olarak yer aldık. Daha önceki yıllardaki gözlemlerimiz ve deneyimlerimizden hareketle Hindistan damak tadına uygun üretilebilecek ürünler seçtik. Bu ürünlerden birincisi Türkiye mutfağının düşük maliyetli doyurucu ve besleyici bir ürünü olarak bilinen lahmacunu Hindistan damak tadına uygun olarak sunmak oldu. İkinci ürün olarak da yine Hindistan mutfağında bulunan, yoğurttan imal edilen ancak tatlı bir içecek olan lassi yerine onun tuzlu versiyonu olan ayranı sunduk.

Sokak ekonomisi açısından bakıldığında sokak yiyecekleri sadece tek başına bireylerin karınlarını doyurma veya beslenme faaliyeti olmaktan ibaret değildir. Sokak yiyeceklerinin hazırlanması, sunumu ve tüketimi süreçleri çok yönlü bir faaliyet olarak ortaya çıkmaktadır. Sokak yiyeceklerinin sunumu öncelikli olarak yoksulların, dar gelirlilerin ve orta gelir gruplarının beslenme ihtiyaçlarını onlara en yakın yerde ve onların alım gücüne en uygun şekilde karşılama ihtiyacından ortaya çıkmaktadır.

Bu ihtiyaç nasıl ki geçen yüzyıl boyunca varlığını koruduysa içinde bulunduğumuz kriz koşullarında da güçlü bir talep olarak ortada durmaktadır. Bu talebin giderek artan oranda ve hacimde var olması sokak yiyeceklerinin tüm dünyada ve Hindistan’da gelişerek daha kaliteli ve sağlıklı koşullarda sunulmasını sürdürülebilir kılmaktadır.

Geleneksel olarak açık pazar ekonomisinde mekanlara bağlı yerleşik restoranlar, alışveriş merkezleri toplumun tüm kesimlerine ulaşamamakta, yani piyasa ekonomisi dünyadaki toplam 8 milyar tüketicinin beslenme ihtiyacını geleneksel kapalı mekanlar üzerinden sağlayamamaktadır. Kapitalist sistemin bu başarısızlığını ve dolayısıyla ortaya çıkan dışsallıklarını işsizler, yoksullar grubunun girişimci, yenilikçi bireyleri sokak yiyecekleri imalatı ve sunumuyla doldurmaktadır. Böylece piyasa ekonomisinin sağlayamadığı optimal istihdam milyonlarca işsizin kendilerine yeni istihdam olanağı da yarattıkları sokak yiyeceklerinin imalatı ve sunumuyla tamamlanmaktadır. Bu gerekçeler tüm dünyada sokak yiyecekleri sektörünün hem yaygınlaşmasında hem kalitesinin yükselmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır.

Sokak Lezzetleri Aracılığıyla Kurulan Kültürel Bağlar