Öğrenilmiş Çaresizlik 


  • Oluşturulma Tarihi : 03.04.2025 08:44
  • Güncelleme Tarihi : 03.04.2025 08:44

Çaresizlik, bireyin bir durumu kontrol edemediği ya da bir sorunu çözme yetisinin olmadığı durumlarda yaşadığı negatif hissiyattır ve hayattaki her şey gibi çaresizlik de öğrenilir. Öğrenilmiş çaresizlik, geçmişte kişinin defalarca çabalayıp baş edemediği durumlarla, gelecekte baş edebilecek olmasına rağmen üstesinden gelemeyeceğine dair geliştirdiği katı inanıştır. Yani kişi, ne yaparsa yapsın hayatındaki olumsuzlukları değiştiremeyeceğine inanır. Bu durum için çok yaygın bir örnek verilir: Bir fil yavruyken ayağına kalın bir ip bağlanır. Bu ipin diğer ucu ise yere çok sağlam bir şekilde çakılı olan bir kazığa bağlıdır. Yavru fil, ne kadar çabalarsa çabalasın bu ipten kurtulmaya gücü yetmez. Sürekli kaçmayı deneyen ancak başaramayan fil, bir süre sonra asla bu ipten kurtulamayacağına inanır ve çabalamayı bırakır. Filler büyüdüklerinde aslında bu ipten kolayca kurtulabilecek kadar güçlü olmalarına rağmen, asla başaramayacaklarına inandıkları için artık kaçmaya çalışmazlar bile. Böylece hayatları boyunca, insanların onlar için çaktıkları tahta kazıklara bağlı yaşarlar. Aslında birçoğumuz, tutsak olan bu fillerden o kadar da farklı değiliz. Henüz çocukken ve yeterince güçlü değilken baş edemeyeceğimiz zorluklarla karşılaştığımız için, yetişkinliğimizde yeterli olmamıza rağmen çabalamıyoruz. Aslında iple tahta kazığa bağlı olan ayağımız değil, zihnimiz oluyor ve o ipin bize izin verdiği ölçüde hareket edebiliyor, ilerleyebiliyoruz. Böylece içinde bulunduğumuz çember hem hapishanemiz hem de konfor alanımız hâline geliyor. Çok küçük, çok tanıdık… Başarabileceğimize inanmadıkça da o çemberin içine kendimizi mahkûm ediyoruz

Öğrenilmiş Çaresizlik 
Ceren Kaya
Yazarımız Kim ?

Ceren Kaya