Akut Karın Ağrısı Durumunda Ne Yapalım?

Hemen hemen herkes yaşamının bir döneminde karın ağrısı sorununu yaşamış ve bu durumun ne kadar sıkıntılı olduğunu bizzat yaşayarak gözlemiştir. Karın ağrısı sadece tıbbi bir sorunu gösterirken aynı zamanda mecazi anlamda da kullanılmaktadır. Örneğin işsizlik ve hayat pahalılığı ülkemiz için karın ağrısıdır cümlesinde karın ağrısı kalıbı sorunun önemli ve ciddi olduğunu belirtmektedir.

Tıpta hastalıkların başına akut geldiği zaman bunun tam olarak Türkçesi ivegen (Ani başlayan, acele…) olarak tanımlanabilir. Bunun zıttı da kronik yani süreğen (uzun süreli, uzamış..) olarak belirtilir. Ne ivegen ne de süreğen ise, yani arada ise “Subakut” diye bilinir. Yarı acil olarak tanımlayabiliriz. Ani başlayan, kısa zamanda klinik tabloyu ciddileştiren karın ağrıları, yaşamı etkileyen, zamanında önlem alınmaz ise ölüme kadar götürebilen bir durumu belirtir. Biz burada ağrı tiplerine göre konuyu anlatmaya çalışacağız.

Kolik Ağrısı nedir, nasıl olur?

Kolik ağrıları halk arasında bıçak saplanır tarzda diye bilinen ağrılardır. Şiddetli sancı anlamında kullanılır. İç organların düz kaslarının gerilmesi veya spazmı ile başka bir ifade ile organın aşırı hareketi ile oluşan ağrılardır. Zaman içerisinde azalıp çoğalabilir. Hasta ağrıyan yerine basmakla ağrının azalacağını zanneder, kıvranır, bacaklarını karnına çeker. Dolaşmakla ağrının hafifleyeceğine inanır. Genellikle acil servisler bu tip hastalarla dolup taşar.

Kolik (Sancı) Ağrısı:

Hangi organda olmuşsa orada bir obstrüksiyon (tıkanma) vardır. Tıkanma giderildiğinde ağrı azalıp, kaybolur.

Kolik ağrısı çeşitleri nelerdir?

Böbrek koliği, safra koliği, barsak koliği başlıcalarıdır.

Böbrek Koliğinin nedenler nelerdir? Nasıl anlaşılır?

Böbrek ve idrar yollarında oluşan taş ve her türlü tıkanma böbrek ve/veya üreter (Böbrek ile mesane arsındaki kanal) koliğini oluşturabilir. Ağrı sırt bölgesinden başlayıp, tıkanmanın yerine göre aşağıya doğru inebilir. Hastada terleme, sıkıntı, solukluk, düşkünlük, kusma, künt bel ağrıları olabilir. Basit idrar tetkikinde kırmızı(alyuvarlar) ve beyaz küreler(akyuvarlar) ile protein gözlenebilir. Böbrek ve idrar yolları enfeksiyonları da böbrek koliği (sancısı) oluşturabilir. Ama ağrı şiddetli değildir. Titreme ve ateş görülür. Taş durumunda İVP (ilaçlı böbrek filmi) ve ultrasonografi yardımcı tanı yöntemleridir.

Safra Koliği nedenleri nelerdir? Nasıl anlaşılır?

Sağ kaburga altı ve mide bölgesinde ani başlayan ağrı tipik özelliğidir. Daha sonra huzursuzluk, bulantı kusma, sağ omuza (kürek kemiği altına) vuran ağrı ile kendini gösterir. Safra yollarında enfeksiyon oluşursa ateş, titreme üşüme, sağ omuz başında ağrı oluşabilir. Bu durum Akut Kolesistiti doğurup, ilerleme durumunda sarılık gelişebilir. Tanıda Ultrsonografi yardımcıdır. Genellikle kanda beyaz küre (iltihap hücreleri) artmıştır.

Barsak Koliği (Sancısı) nedenleri ve oluşma şekli

Yukarıda da belirttiğim gibi esas neden çeşitli etkenlere (barsak iltihapları, tümörleri, mekanik tıkanmaları, barsak infarktüsü, çocuklarda invajinasyon…) bağlı barsak tıkanmalarıdır. Tıkanma nedeni giderildiğinde ağrıda düzelir. Ağrı genellikle karnın orta kısmından başlayıp, alt kısma doğru ilerler. Karın ağrısının yanında karında gurultu, barsak seslerinde artış, bulantı, kusma, düşkünlük, terleme gözlenebilir. Bazen ishal görülse de, sonunda kabızlık gözlenir.

Önemli Barsak Koliklerine yol açan hastalıklar:

Apandisit, İskemik Kolit(Barsak duvarında enfarktüs vardır), Divertikülit (kalın barsak duvarının kese biçimindeki çıkıntılarının iltihabı), Akut peritonit (Karın zarının iltihaplanması), Akut Pankreatit (Mide arkası bezi olan pankreasın iltihaplanması), diğer barsak enfeksiyonları, barsak parazitozları…

SONUÇ VE YORUM: Ani oluşan ivegen (akut) karın ağrılarında esas neden genellikle çeşitli nedenlere bağlı tıkanmalardır. Çözüm tıkanmanın giderilmesidir (cerrahi müdahale gerekebilir). Zamanında tedavi yapılmazsa ölüme kadar giden ciddi sonuçlara yol açabilir. Her yıl hastanelerin acil servislerinde karın ağrısı nedeni ile binlerce hasta çare aramakta, gecikmeye ve çeşitli nedenlere bağlı hasta kayıpları olmaktadır. Mutlaka bir sağlık merkezine başvurmak gerekir. Burada konuyu fazla derinlemesine açmadan önemli noktaları vurgulamaya çalıştık. Az da olsa bu konuda mesafe alırsak mutlu olacağız.

Akut Karın Ağrısı Durumunda Ne Yapalım?