Derinin Parzitik Enfeksiyonlarından Uyuz Hakkında Ne Biliyoruz?

Bu gün sizlere tekrar olacak ama yine gündeme oturan cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olan, ama daha çok yakın insan teması ile geçen ve çok eskiden beri bilinen romanlara ve hikâye kitaplarına geçmiş bir hastalıktan, derinin parazitik enfeksiyonlarından biri olan “UYUZDAN” bahsetmeye çalışacağım. Yaşlılardan çok çocuk ve genç yaşlarda görülen bu hastalık genellikle geri kalmış ülkelerde gözlenir. Cilt enfeksiyonlarının en önemlilerinden biridir. Burada yine akılda kalacak şekilde genel kavramlardan söz edip, olanak elverdiği ölçüde terminolojiye kaçmadan anlatmaya çalışacağız. Gayemiz sağlık konusunda bilinçlenmenin ve farkındalığın yükselmesidir.
Uyuz mikrobik yani paraziter bir enfeksiyon hastalığı mıdır? Parazitikse etkeni nedir?
Evet parazitik ve cildi tutan bir enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni “SARKOPTES SCABİEİ” olup, bir parazittir.
Uyuzda risk faktörleri:
*HIV-AİDS
*Bağışıklık sisteminin baskılanması (Tümöral hastalıklar, kemoterapi, radyoterapi vb.)
*Çocukluk yaş grubu
*Uyuzlu hastalarla aynı ortamda olanlar, bakım ve tedavi veren sağlık çalışanları
*Kortizonlu her türlü ilaç kullanımı
*Toplu yaşam
*Yoksulluk ve göç
Uyuzun insana bulaşma yolları:
*Her türlü doğrudan temas ve tokalaşmak
*Cinsel temas
*Aynı kıyafetlerin ortak kullanımı
Kuluçka süresi:
Genellikle parazit alındıktan sonraki 14-21 gündür.
Uyuz oluşumu:
Dişi parazitin kıvrımlı cilt bölgelerinden girip, derinin keratinli tabakasında her gün birkaç milimetre tüneller kazması sonucu vücudun tepkisi ile çeşitli cilt lezyonları (eritem, ödem, ikincil cilt enfeksiyonları, vezikül, egzama, vb.) oluşur.
Uyuzda belirtiler:
*En önemli belirti; geceleri ve sıcak havalarda artan (eller, parmak araları, karın, koltuk önleri, bilek, dirsek kıvrımı ile erkeklerde penis ve skrotumda, kadınlarda meme bölgelerindeki) kaşıntılardır. Kaşınma izleri, kırmızı kabarcıklar, çizgisel oyulmalar önemli bulgulardır.
*HIV-AİDS ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda düzensiz kabuklanmalar bize yol gösteren işaretlerdir.
Uyuzun tanısı:
İyi bir öykü ve fizik muayene yanında, tüneller kazınarak alınan muayene örneği mikroskop lamına konup, üzerine % 10’luk Potasyum Hidroksit ile muamele edilerek inceleme yapılmasıdır.
Uyuzun tedavisi:
% 5 Permetrin (30 gram krem): Baş hariç tüm vücuda uygulanır. 8-14 saat sonra yıkanılır.
%1 Lindan (30 gram merhem veya losyon): Baş hariç tüm vücuda uygulanır. 8 saat sonra yıkanılır (gebe, emzikli kadınlar ve 2 yaş altı çocuklarda uygulanmaz).
Uyuz tedavisiyle aynı dönemde tüm yatak örtü ve çarşaflar ile giysiler otomatik çamaşır makinesinde sıcak ısıda yıkanmalı veya kuru temizlemeye verilmeli, hastanın yakın çevresindekiler sanki hastaymış gibi tedavi edilmelidir.
Uyuzdan korunma yolları:
Riskli ve kaşıntılı kişilerle cinsel ilişkiden kaçınılmalı, bu gibilerle yakın temasa geçilmemelidir.
YORUM VE ÖNERİ: DERİNİN PARAZİTER ENFEKSİYONLARINDAN(TIBBİ TERİM İLE ENFESTASYONLARINDAN)UYUZ HASTALIĞI ÜLKEMİZDE GERİLEYECEĞİ YERDE HALEN GÖRÜLEBİLEN, ÖZELLİKLE ÇOCUKLARDA VE TOPLU YAŞANILAN YERLERDE GÖZLENEN BİR CİLT ENFEKSİYONUDUR. GECE VE SICAK ORTAMLARDA ARTAN KAŞINTI; AKLA UYUZU GETİRMELİDİR. SON ZAMANLARDA SAĞLIKLI KOŞULLARDA, DENETİMSİZ VE KONTROLSÜZ GÖÇ OLAYI BAŞTA BULAŞICI HASTALIKLAR OLMAK ÜZERE BİR ÇOK SAĞLIK VE DİĞER SORUNLARI MAALESEF ÜLKEMİZE TAŞIMIŞTIR. ÇÖZÜM BU KONUDA YAYGIN EĞİTİM, HİJYEN KURALLARINA UYUM ZAMANINDA VE UYGUN TEDAVİDİR. KORUNMAK HERZAMAN TEDAVİDEN ÜTÜN VE EKONOMİKTİR.
 

Derinin Parzitik Enfeksiyonlarından Uyuz Hakkında Ne Biliyoruz?