2

Hastane Enfeksiyonlarını Tanıyalım (2)


  • Oluşturulma Tarihi : 23.07.2018 07:55
  • Güncelleme Tarihi :

Cerrahi alan enfeksiyonu “CAE” (ameliyat bölgesi enfeksiyonu) nedir? Özellikleri nelerdir?
Ameliyat sonrası 1 ay içinde, eğer protez ve inplant takılmışsa 1 yıla kadar sürede gelişen enfeksiyonlardır. Hastane kaynaklı idrar yolu enfeksiyonlarından sonra 2.sırada gelir. En sık stafilokok denen bakteri ile olur. Bu bakterinin antibiyotiklere dirençli tipi olan MRSA ile oluşan CAE’ler son derece ciddidir. Bakteriler diğer vücut bölgelerinden yaraya gelip, orada çoğalarak, uygun ortamda enfeksiyon oluştururlar. Ameliyat uzamış, kişinin savunma sistemleri baskılanmış, şeker hastalığı varsa risk artar. Sağlık personelininin elinde yara olması, cerrahın ameliyat öncesi cerrahi el hijyenine yeterli dikkat göstermemesi, enfekte sağlık personelinin ağzından yayılan damlacıklar, saç ve cilt partikülleri CAE’nin gelişiminde önemli etmenlerdir. Eldiven delinmesi sorun oluşturmaz.
CAE’de diğer önemli noktalar nelerdir?
Ameliyat yapılan yerdeki kılların kazınması, mikrobun cinsi ve direnç durumu, ameliyatın uzun sürmesi, mikrop miktarı (bazı vücut bölgelerinde mikrop miktarı fazladır, örneğin barsaklar) dikkat çeken önemli ölçütlerdir. MRSA’lı hastalar mutlaka izole edilmeli, ameliyat öncesi uygun doz ve sürede enfeksiyondan korunmak için, profilaktik antibiyotik verilmeli, kılların traş edilmesi gerekiyorsa makine ile ameliyattan hemen önce yapılmalıdır, jilet kullanılmamalıdır.
Hastane kaynaklı pnömoni “HKP” (zatürre) nasıl oluşur? ölüm riski yüksek midir?
HKP hastaneye yatışın ilk 4 gününde olursa erken, sonra oluşursa geç devre diyoruz. Erkende pnömokok, geç devrede stafilokok denen bakteri ve Gram negatif bakteriler ile oluşumları daha sıktır. HE’ları içinde en fazla öldüren HKP’dir. Boğaz ve üst sindirim sistemindeki bakterilerin aspire edilmeleri önemli nedendir.
HKP’nin oluşumunda risk faktörleri nelerdir?
Mide asidini azaltmak için kullanılan ilaçlar (Anti-asit ve benzerleri), KOAH, şuur kaybı, koma, şok, 70 yaş üstü, göğüs operasyonları, mekanik ventilasyon, ventilatör hortumlarının 48 saat’ten sık değiştirilmesi, kusma ve mide içeriğinin aspirasyonu
HKP’den nasıl korunuruz?
Mide asidini azaltacak veya yok edecek ilaçlardan kaçınmak, önerilen erişkin aşıları yaptırmak, mümkünse aspirasyonu azaltmak (mekanik ventilasyonu mümkün olduğunca erken sonlandırmak gerekir).
Hastane kökenli bakteriyemi “hkb” (kana bakteri geçmesi) kaç çeşittir? en sık etkeni nedir?
Primer ve sekonderdir. Daha çok primer olan gözlenir bunun da en önemli nedeni özellikle yoğun bakımlarda kullanılan ve insanda kalbe yakın büyük damarlara uzanan damar yolu gereci olan kateterlerin kullanımıdır. Stafilokok ve maya cinsi mantarlarla en sık olur.
Hastane kaynaklı sindirim sistemi enfeksiyonlarının özellikleri ve önlemleri nelerdir?
Sıklıkla “Clostridium Difficile” denen bakteri ile olur.  Çevrede 5 ay yaşayabilir. El yıkama en önemli koruyucu çözümdür.
HE’nin en önemli önleme yolu nedir?
Bilinçlenmedir. Bu konuda hastane yönetimine ve sağlık çalışanlarına ileri derecede eğitim verilmelidir. Sağlık çalışanlarının uyması gereken en önemli uygulama el hijyenidir. Kontrol önlemlerinin hayata geçirilmesinde Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, Klinik Mikrobiyologlara büyük görev düşmektedir. Hastanelerde “Enfekiyon Kontrol Komiteleri (EKK)” oluşturulmalı, bunların aldığı kararlar mutlaka yerine getirilmelidir. EKK’de Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, klinik mikrobiyoloji Uzmanı, Başhekim Vekili, Klinik Eczacı, Hastane Müdürü, Başhemşire, Enfeksiyon hemşiresi, Cerrahi ve Dahili Uzman Hekimleri (Yataklı Tedavi kurumları, Enfeksiyon kontrol yönetmeliğine göre) bulunmalıdır.
Yataklı tedavi kurumları enfeksiyon kontrol yönetmeliği ne zaman çıktı? Neleri içeriyor?
11 AĞUSTOS 2005’DE çıkarılmış olup, Hastane Enfeksiyon önlemlerini ve EKK’nin çalışma biçimini düzenlemektedir.
SONUÇ VE YORUM: Ülkemiz geç de olsa hastane enfeksiyonları konusunda gerekli mevzuatları hazırlayarak bu konuda ileri adım atmıştır. Enfeksiyon önlemleri için ilgili uzman hekim ve hemşirelerin sertifika programları ile eğitilmesi son derece ileri bir adımdır. Umarız bu projeler devam eder. hasta ve yakınlarının da bilinçlendirilmesini unutmamalıyız.

Hastane Enfeksiyonlarını Tanıyalım (2)
Dr. Mustafa Torun
Yazarımız Kim ?

Dr. Mustafa Torun