Kancalı Kurtlar

Bugünkü yazımızda ülkemizde de bayağı sorun olan ve dünyada yaklaşık bir milyar insanı etkileyen  “Kancalı Kurtlardan” bahsedeceğiz. Genellikle ılıman iklimlerde yaşayan ve dünyada 45 derece kuzey ve 30 derece güney enlemleri arasında görülen bu solucanların gövdeleri ön tarafta kıvrık olduğundan kancalı veya çengelli solucan olarak adlandırılırlar. Arakonakçıları yoktur. İnsanlarda ve hayvanlarda enfeksiyon (enfestasyon) oluştururlar. Sadece insanlarda hastalık oluşturan iki tipi vardır. Bunlar Doğu Karadeniz bölgesinde daha çok olan “Necator Americanus” ile Doğu Akdeniz bölgemizde daha sık bulunan “Ancylostoma Duodenale”dir.
Boyları genellikle erkek erişkinler için 5-11 mm, dişiler için 9-13 mm.dir. Beyaz, gri veya pembemsi renkte olup 4-20 yıla kadar yaşayabilirler.
BULAŞMA YOLLARI NELERDİR?                                                                                 
Genellikle cilt yolu ile bulaşmasına rağmen, ağız ve plazental yol (eş yolu) ile de insana geçebilirler. Erişkin kurtçuklar ayak parmakları veya daha az el parmakları arasına yapışarak deriden içeri girerler. Toplardamarcıklarla sağ kalbe, akciğere ağza yolculuk yapıp yutularak ince bağırsağa yerleşirler. Bağırsağa yapışıp orada olgunlaşarak yumurtlamaya başlarlar. Bu yumurtalar dışkı ile çevreye yayılırlar. Yumurtalar sıcak, nemli kumlu topraklarda ve gölgede bir iki günde açılarak kurtçukları oluşturur. Deriden geçip yumurtalar oluşuncaya kadar geçen süre genellikle bir buçuk aydır. Kurtçukların olgunlaşıp bulaşıcı hale geçmeleri genellikle beş ile on gündür.
KANCALI KIURTLARIN İNSANDAKİ BELİRTİLERİ NELERDİR?                                                                                                                 Deriden giriş yaptığı yerde kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve bazen ciltten kabarık döküntüler olabilir. Bağırsakta ortalama günde 0.2 cc kan emdikleri için ileri dönem hastalarda kansızlık belirtisi olarak deride solukluk, halsizlik, yorgunluk olabilir. Ayrıca tüm solucanlarda olduğu gibi karın ağrısı, bulantı, kusma, kanlı ishal olabilir. Akciğer tutulumuna bağlı olarak öksürük ve kanlı balgam bulgular arasındadır. Ağır durumlarda ciddi sorunlara hatta ölüme bile neden olabilir. Kanda eozinofili ve İmmünglobülin-E (IgE) artışı gözlenebilir.
NASIL TANIYA VARACAĞIZ?
Her zaman anlattığım gibi iyi bir öykü (Halsizlik, yorgunluk, karın ağrısı, deride solukluk, kaşıntı, açıklanamayan kansızlık, çocuklarda gelişme gerilikleri sorgulanmalı), iyi bir fizik muayene ile dışkının en az üç defa parazitolojik tetkiki ile (Parazit ve/veya yumurtalarının mikroskopta görülmesi) tanı konabilir.
TEDAVİSİNİ NASIL YAPALIM?
Mebendazol günde iki defa 100 mg (3 gün) ya da Albendazol (Andazol) 400 mg tek doz veya
Pirantel pamoat (Kontil)  kilogram başına 11 mg (günlük doz) hesabı ile üç gün verilebilir.
KANCALI KURTLARDAN NASIL KORUNALIM?
İlkokuldan başlayarak el yıkama ve tuvalet eğitimi verilmeli, tırnak bakımı, iç çamaşırların ütülenmesi, çıplak ayakla kum ve toprakta dolaşmama önemli noktalardır. Tedavi sadece kişiyi değil aile fertlerini ve yakın çevreyi kapsamalıdır.
YORUM VE ÖNERİ:                                                                                                      
Tüm paraziter, daha doğrusu enfeksiyon hastalıklarında sağlık alt yapısının yeterli düzeyde olması ve koruyucu hekimliğin yaygınlaştırılması usanmadan tekrarladığımız ve olmasını hayal ettiğimiz en büyük dileğimizdir.

Kancalı Kurtlar