Duygusal Zeka

Öncelikle duygu nedir, bir ona bakalım isterseniz. Herkesin duyguları vardır değil mi? Duygular; bizi hayatta tutmak ve yaşamımızı zenginleştirmek için olaylar, durumlar, kişiler karşısında beynimizde başlayan ve gerek beynimizi gerekse de tüm vücudumuzu hazırlar. Farkında olalım ya da olmayalım, duygular hem iş yerinde hem de özel hayatımızda vardır ve kısacası bizim her anımızı etkiler. Üstelik sadece biz değil, çevremizdekiler de bu etkinin içindedir.

Duygusal zeka ise kendimizdeki ve diğerlerindeki duyguları daha iyi algılamak, anlamak ve yönetmekle ilgili bir grup yetkinlikten oluşur. Bütünsel olarak duyguları daha yapıcı bir şekilde ele almamızı ve duyguları daha iyi kullanmamızı sağlar. Bu yetkinlikler, yaşamımızda en az bilişsel zekamız (IQ) kadar önemli ve etkilidir.

Howard Gardner’in geliştirdiği Duygusal Zeka Kuramı’na göre zeka; kişilerarası ilişkilerde karşıdakini anlamak; onları etkilemenin, çalıştırmanın, onlarla işbirliği yapmanın yollarını bulabilmektir. Duygusal zeka, bir bakıma kişilerarası zekadır. Bu zekanın dört ana yeteneği vardır;

1. Önderlik, ilişki kurulan kişileri tanıma, onlarla etkili iletişim kurma, onları ortak bir amaca güdüleme, yönlendirme ve benzeri yetenekleri kapsar.

2. İlişki geliştirme, insanlarla arkadaşlık kurabilme, ilişkileri dostluğa doğru geliştirme, arkadaşlığı ve dostluğu koruma yeterliklerini içerir.

3. Anlaşmazlıkları çözebilme, etkin bir çatışmayı önetme yeterliklerini; görüş ayrılıkları içinde yaşayabilmeyi, hoşgörüyü içerir.

4. Toplumsal ilişkileri çözümleyebilme, ilişkilerin nedenlerine inip öğelerini tek tek anlamaya yönelik yorumlar yapabilme yeterliğini kapsar.

Duygusal zekada çeşitli yöntemlerle ölçülebilir. Yapılan ölçümlere göre Duygusal zekası yüksek olan insanda şu özellikler tespit edilmiştir.

Çevresinin ayırımına çabuk varır;

Dürtülerini denetler; iradesini kullanır

Takım çalışmasına yatkındır;

Sorun çözmeye bilişsel ve duygusal gücünü birleştirerek yaklaşır;

İlişki kurduğu kişilerden sevgisini ve saygısını esirgemez;

Yanlışlarını görür, benimser ve düzeltir

Duygusal zekası düşük olan insanda ise;

Dürtülerinin tutsağı olabilir;

Tutkularına gem vuramayabilir;

Özel yaşamını kötü yönetebilir;

İşinde başarısız olabilir;

Toplumsal ilkelere ve kültürel değerlere aykırı davranabilir

Duygusal Zeka (EQ), bilişsel zekadan (IQ) farklı olarak, geliştirilebilen bir zeka türüdür. Bireylerin kendi duygularını yönetebilmesi kadar, başkalarının hislerini anlayıp empati kurabilmesi de önemlidir. Bunu da duygusal zekalarını (EQ) geliştirerek yapabilirler. Bu nedenle duygusal zekamızda bilişsel zeka kadar önemlidir ve dikkate alınmalıdır.

Duygusal Zeka