Ekonominin Psikolojimize Etkisi

Bu konu hakkında yazmaya başlarken çok zorlandım ve gerçekten nereden başlayacağımı bilemiyorum. Nedeni bence tabi ki de son dönemlerde ki zamlar. Hemen her gün bir şeyde farklı bir fiyat bir ücretlenme görüyorum gibi geliyor. Öyle değilse de öyle hissediyoruz sanki değil mi?

Hayat gittikçe pahalanıyor; özelliklede şu temel ihtiyaçların fiyatı el yakıyor, can sıkıyor. Tabi burda ‘‘bir insanın temel ihtiyaçları nelerdir ‘‘ diye durup düşünmek istiyorum. Ve aklıma psikolojiye ilgisi olanlarında belki duymuş olacağı bir kuram geliyor; Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi.

Abraham H. Maslow; klinik gözlemlerinden yola çıkarak insan davranışlarına yön veren temel gereksinimlerin neler olduğunu ile alakalı çalışmalar yapmıştır. Ve sonucunda ‘‘İhtiyaçlar Hiyerarşisi’’ kuramını oluşturmuştur. Bu kuramda ihtiyaçları 5 kategoriye ayırmıştır. Bunlardan bahsedecek olursak;
1. Fizyolojik ihtiyaçlar: Nefes alma, yeme içme, seks, uyuma, boşaltım
2. Güvenlik ihtiyaçları: Barınma, kendini ailesini ve sevdiklerini güven içinde hissetme.
3. Ait olma ve Sevgi ihtiyacı: Başka insanlar ile iletişim kurma, kabul edilme bir yere ait olma.
4. Değer İhtiyaçları: Başkalarınca benimsenip tanınmak, başarılı ve yeterli olmak.
5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Kişisel tatmin, kişinin potansiyelini ortaya çıkarması.

Bu ihtiyaçlar en alttan üste kadar, belirli bir hiyerarşiye göre sıralanmıştır. İnsan en alttaki ihtiyacını giderdikçe, bir üstteki gereksinimine doğru otomatik olarak ilerler. Birey, bir kategorideki ihtiyaçları tam olarak gideremeden bir üst düzeydeki ihtiyaç kategorisine, dolayısıyla kişilik gelişme düzeyine geçemez. Başka bir deyişle karnı aç olan biri için bir tabak çorba, duyacağı güzel bir sözden daha değerlidir. En temelde kişinin yaşamını sürdürebilmesi için öncelikle fiziksel ihtiyaçları gidermesi ,daha sonra piramitte diğer basamaklara geçmesi gerekir.

Bu kuramdan bahsetme nedenim; işte tam da insanın ekonomisiyle alakalı oluşu. İlk maddeden başlarsak bir insanın fiziksel ihtiyaçlarından olan yemek yeme; yine bir para karışlığında elde edebileceği bir şey. Barınma ihtiyacı içinse bir ev de yaşamak, satın almak veya kira ödeme; hepsi günümüz dünyasında parayla gerçekleşen şeyler.

Bu nedenle eğer kişinin ekonomisi piramidin ilk başından itibaren ihtiyaçlarının karşılanmasına elvermiyorsa; ne yazık ki bu onu psikolojik olarak da zorluyor, üzüyor, kaygılandırıyor değil mi. Ve devamında belki hayattan zevk alamam, keyifsizlik, çaresizlik, kendine olan inancını kaybetme, değersizlik, üzüntü, depresyon ve çeşitli bozukluklara da yol açabiliyor. Ekonomi günlük yaşamımızda fiziksel, sosyal, psikolojik her durum için en önemli unsurlardan biri. Bu nedenle etkisi bu kadar yoğun hissediyoruz yaşamımızda.

Sevgiyle ve umutla kalın…

Ekonominin Psikolojimize Etkisi