Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Nedir?


  • Oluşturulma Tarihi : 14.05.2025 08:51
  • Güncelleme Tarihi : 14.05.2025 08:51

Mindfulness, şimdiki an içerisinde gerçekleşenlere dikkat etmek, bu dikkatin niteliğini fark etmek ve tüm bu fark edilenleri acele ile yargılamadan olanı olduğu gibi kabul etmeyi içerir. Tabi Mindfulness bir teoriden çok deneyimi ve Mindfulness’ı öğrenmeyi içerir. Bilinçli farkındalık sadece şimdiki anda yaşamak ve şimdiki anı fark etmek değildir iki boyutu vardır. Birinci boyutu şu anda olanı yani mevcut anda olanı fark etmektir. Diğeri ise tüm bu fark ettiklerimizi karşılama biçimimizdir. O yüzden bilinçli farkındalığa, algılama ve algılananı kabul etmenin karışımından oluşan bir yaklaşım diyebiliriz çünkü sadece algılamak dikkat etmemizden ibarettir; bilinçli farkındalık ise mevcut anı bilinçli bir şekilde dikkatle, akılla, açık bir sevgi ve şefkat dolu bir kalple algılamaktır. Ama şunun ayrımını da bilmek gerekir, bilinçli farkındalığın ayırmamızı istediği şey “an için yaşamak ile anı yaşamak ile anı yaşamak farklıdır.” An için yaşamak hedonizm yani daha hazza ve mutluluğa yönelimli olmak, anın içindeki sadece hoşumuza giden ve bizi mutlu eden şeyleri alıp hoşumuza gitmeyenleri görmeme eğiliminde olmamamızdır. Çoğu zaman zihnimiz ya geçmişte ya da gelecektedir. Geçmiş ya da gelecekle ile ilgili düşüncelerimiz önünü alamayacağımız kadar artar ve bir süre sonra önleyemeyeceğimiz şekilde bizi zorlar ve psikolojik problemleri de beraberinde getirir. Bilinçli farkındalık yaşama ve ana dair ne varsa onu olduğu kabul ederek yaşayabilmektedir. Sürekli kendi düşüncelerimizden ve nahoş yaşam olaylarından kaçamayız bu kaçınma türü bizi zorlar. Bilinçli farkındalık tam da hayatımızı bu süreçte destekler.
Bilinçli farkındalık, bu fark ettiklerimizi nasıl bir tutumla ele alacağımızı bize deneyimsel olarak gösterir. Yargılarımızı fark etmek, algılarımızın içindeki geçmiş ve gelecek parçalarını fark etmeyi ve kendimizi şefkatli olmayı da bize gösterir. Bazen tüm günümüz otomatik pilotta ve otomatik düşüncelerde geçer ve günümüzün nasıl geçtiğini nerede olduğumuzu neler yaptığımızı fark etmeyiz. Mindfulness bize neyi nasıl yaptığımızın farkındalığını kazandırır ve fark ettikten sonra değiştirip değiştirmemek bizim elimizdedir. Mindfullness deneyimsel ve bir öğrenme sürecini içinde barındırır. Peki Mindfulness’i öğrenmek ve hayata geçirmek için neler yapabiliriz nasıl bir yol izleyebiliriz? öncelikle deneyimsel ve öğrenmeye dayalı bir süreç olduğu için Mindfulness’ı 8 haftalık bir sürece bölen her hafta Mindfulness’ın farklı bir tarafını öğrenmeyi barındıran bir programlar oldukça yararlı ve etkili olacaktır. Bunlar biri MBSR (Mindfulness temelli stres azaltma programı). Bu program mindfulness uygulamalarının düzenli olarak aşama aşama ilerlediği, bilimsel olarak desteklenmiş, meditasyon öğretileri dahilinde mindful olmayı öğretmeye odaklanan bir grup programıdır.
Bu program Prof. Dr. Jon Kabat Zinn tarafından geliştirilmiş ve ilk olarak 1979 yılında MIT (Massachusetts Institute of Technology) Üniversitesi Mindfulness Merkezi’nde hayata geçirilmiştir. Mindfulness Temelli Stres Azaltma Programı (MBSR), Mindfulness uygulamalarının 8 haftalık bir programda her hafta yaklaşık 2 saat sürecek bir buluşma ile aşama aşama ilerleyen, bilimsel olarak desteklenmiş, meditasyonu da içeren ve en önemlisi Mindful olmayı öğrenmeyi niyet edilen bir grup programıdır. 
Bu program deneyimsel olarak Mindfulness nedir hayatımıza bunu nasıl entegre ederiz ve bunu nasıl uygulanılabilir hale getirebiliriz bunu öğrendiğimiz bir programdır. MBSR ve Mindfulness temelli yaklaşımlar dünya üzerinde hem klinik alanda hem de günlük yaşamın içinde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu programdan sonra bireylerde olumlu kazanımlar gözlenir. Bunlardan bir kaçı; beden ve zihin farkındalığınızı kazanmak, otomatik pilotu fark etmek, Olaylara olan bakış açısını fark etmek, karşılayış biçimini, tolerans geliştirme yeteceğini gelişmesi, psikolojik esneklik kazanmak, psikolojik dayanıklılığı arttırmak, depresyon riskini ve kaygıyı azaltmak, stres ve zorlayıcı duygularla kalabilmeye destek olduğu gibi bilgece kaçınmayı da sağlar, dikkati daha sağlıklı yönetmeyi hedefler, beyin yapısında kalıcı değişikliğe sebep olurken aynı zamanda beyin beyin nöroplastisitesini de arttırır, içgörü ve farkındalık kazanmayı sağlar, şimdiki anı daha farkındalıkla karşılayabilmeyi hedefler. Mindfulness’ı öğrenmek ve hayata geçirmek için MBSR programı oldukça destekleyecektir. 

Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Nedir?
Ege Ece Birsel
Yazarımız Kim ?

Ege Ece Birsel